Rehabilitacja uzdrowiskowa w Krakowie? Tak, to możliwe!

Dla młodego pokolenia mieszkańców Krakowa i okolic zarówno istnienie, jak i ponad 200-letnia już historia Uzdrowiska Kraków Swoszowice, niekoniecznie stanowią znany rozdział historii miasta. Uzdrowisko leży w jego południowo-wschodnich granicach na obszarze obejmującym zabytkowy Park Zdrojowy, tereny leśne oraz zielony pas rzeki Wilgi. W linii prostej od Wawelu dzieli je zaledwie ok. 8 km i bez problemu można dojechać do niego komunikacją miejską, położone jest na terenie X Dzielnicy Krakowa osiedle Swoszowice. W Głównym Domu Zdrojowym, znajdującym się w samym sercu zabytkowego parku, można skorzystać z kompleksowej rehabilitacji wzbogaconej o kąpiele lecznicze w wodzie siarkowej, pochodzącej z własnego źródła.

Kąpiele w wodach siarczkowych są doskonałym, naturalnym sposobem na dostarczenie siarki, cennego i niezbędnego pierwiastka do naszego organizmu. Jest on ważnym składnikiem m.in. kwasu chondroityno-siarkowego (składnika tkanki chrzęstnej) oraz mukoityno-siarkowego (składnika śluzu wydzielanego przez wszystkie błony śluzowe, także znajdującego się w stawach mazi stawowej).

Jon siarczkowy, który bardzo dobrze wchłania się przez skórę do wszystkich tkanek organizmu, zapobiega niszczeniu tkanek przez procesy zapalne, uszkodzeniu naczyń krwionośnych i poprawia krwiobieg. Dzięki działaniu przeciwzapalnemu, kąpiele siarczkowe wykorzystuje się w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, dny moczanowej czy rwy kulszowej oraz w stanach pourazowych narządu ruchu,  uszkodzeniach więzadeł, zwichnięciach lub po operacjach ortopedycznych. Mają one również działanie odtruwające np. przy zatruciach ołowiem lub smogiem, co dla krakowian z pewnością jest istotną informacją. Ponadto siarka jest nieoceniona przy wielu dolegliwościach skórnych o podłożu bakteryjnym i grzybicznym - stąd jej szerokie wykorzystanie w dermatologii. Spośród chorób skóry bardzo dobre efekty uzyskuje się podczas leczenia kąpielami siarczkowymi tak dolegliwych i przewlekłych chorób, jak sklerodermia, łuszczyca, egzemy czy atopowe zapalenie skóry.

Historia swoszowickich wód zaczęła się od prężnie działającej na tych terenach kopalni siarki. Pierwsza oficjalna wzmianka o źródłach wody siarczkowej ukazała się w 1578 r. w pracy lekarza króla Stefana Batorego – Wojciecha Oczki pt. „Cieplice”, w której m.in. napisał, że wody Swoszowic mają wysoką wartość leczniczą przy chorobach reumatycznych. W 1597 r. Francuz Jakub Esprinchard zwiedził kopalnię i pozostawił wpis stwierdzający m.in., że pobyt w podziemiach kopalni skutecznie leczy zarazę. W 1617 r. lekarz Erazm Syxt rozwinął badania nad wodami siarczanymi w Swoszowicach. Nie wiadomo, czy zbudowano już wówczas jakieś kąpielisko, ale ludzie korzystali z wód, co jest potwierdzonym przez historyków faktem. W 1795 r. właściciele Swoszowic Leon von Lowenmuth oraz Franciszek Hilburg von Ehrenfels „zwąchawszy pachnący zgniłymi jajami interes”, zbudowali tu trzy szałasy z gliny i chrustu nazywając je szumnie Łazienkami oraz domami gościnnymi.

Początki zorganizowanej działalności uzdrowiskowej na terenie Swoszowic datuje się na 1811 r. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Feliks Radwański, zbudował wówczas pierwszy dom zdrojowy i obiekty przeznaczone na pokoje mieszkalne dla gości. W tym samym czasie założył zabytkowy już dziś Park Zdrojowy. Lata świetności Swoszowic przypadają na drugą połowę XIX wieku, kiedy to naturalne lecznictwo uzdrowiskowe rozwijało się intensywnie dzięki inicjatywie zasłużonego dla Krakowa dr Józefa Dietla. Tradycja leczenia na tym terenie była kontynuowana z przerwami przypadającymi na okres wojen światowych. W 2011 roku uzdrowisko obchodziło jubileusz 200-lecia istnienia.

¹ "Źródła lekarskie w Swoszowicach” Józef Dietl, wydanie 1858, Kraków, źródło: „Źródła lekarskie w Swoszowicach” Józef Dietl, Wydawnictwo Astraia, Kraków 2015

Dzięki położeniu na terenie aglomeracji miejskiej, w ramach przychodni uzdrowiskowej i centrum rehabilitacji pacjenci mogą skorzystać z dobrodziejstwa leczenia uzdrowiskowego bez konieczności wyjazdu z miasta.

Głównym profilem działalności Uzdrowiska są choroby ortopedyczno – urazowe i reumatologiczne. Rehabilitacja jest prowadzona w ramach ambulatoryjnego leczenia uzdrowiskowego finansowanego przez NFZ na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe – rehabilitację uzdrowiskową. Kuracja trwa od 6 do 18 dni zabiegowych, w jej trakcie pacjent pobiera 3 zabiegi dziennie dobrane indywidualnie do profilu chorobowego pacjenta na konsultacji lekarskiej.

Możliwe jest również skorzystanie z usług Uzdrowiska bez wcześniejszego skierowania, bez finansowania NFZ. Do dyspozycji pacjentów są udzielane na miejscu konsultacje przez lekarzy specjalności takich jak ortopedia, rehabilitacja medyczna i reumatologia oraz dostępna jest baza zabiegowa, oferująca zabiegi lecznicze i rehabilitacyjne: przyrodolecznicze (kąpiele siarczkowe, okłady borowinowe), fizykoterapeutyczne (elektroterapia, światłoterapia, magnetoterapia, krioterapia), hydroterapii, kinezyterapii i masażu (klasyczny, relaksacyjny, na łóżku typu hydro-jet, pneumatyczny, wibroterapia).

Oprócz tradycyjnego leczenia uzdrowiskowego Uzdrowisko Kraków Swoszowice proponuje pacjentom także metody rehabilitacji skojarzone z dobroczynnym działaniem surowców naturalnych w formie spersonalizowanej rehabilitacji indywidualnej realizowanej pod opieką fizjoterapeutów. Proces rehabilitacji obejmuje indywidualnie dobrany program z wykorzystaniem uznanych na świecie metod terapeutycznych i możliwością wsparcia naturalnymi surowcami, stosowanymi jako czynniki wzmacniające efekty rehabilitacji. Dzięki niekolidującemu z lekami działaniu siarki i borowiny, mogą z tej formy leczenia korzystać także pacjenci z wielochorobowością, przyjmujący leki o zróżnicowanym działaniu. To wielka szansa dla pacjentów starszych lub tych z problemami narządów układu ruchu i innymi schorzeniami wymagającymi stałej terapii lekowej. Trzeba wspomnieć także o profilaktyce dysfunkcji i urazów, wczesnym zapobieganiu tym problemom, co jest ważne dla osób uprawiających amatorsko i zawodowo sport, czynnych i aktywnych fizycznie, gdyż terapie prowadzone przez fizjoterapeutów i wspomagane działaniem surowców naturalnych to znakomita metoda na poprawienie funkcjonowania mięśni i stawów, wzmocnienia i „smarowania” całego układu kostnego i ścięgien. Dla skuteczności stosowanego modelu kompleksowej pracy ważne jest skupienie się fizjoterapeuty na jednym pacjencie, jego problemach i indywidualnych potrzebach zdrowotnych. W czasach dbałości o urodę i sylwetkę znane od dawna właściwości kosmetyczne siarki, jako „diabelskiego” pierwiastka gwarantującego długowieczność i urodę z pewnością powinny przyciągać do swoszowickich wód nie tylko mieszkanki Krakowa.

Poza celem leczniczym mieszkańcy mogą również odwiedzić Uzdrowisko, aby przespacerować się po ogólnodostępnym, zabytkowym Parku Zdrojowym. Przeszedł on w ostatnich latach rewitalizację, i już wkrótce, po ostatecznym zakończeniu prac, do dyspozycji odwiedzających będą m.in. ścieżka zdrowia, 3 trasy nordic walking, siłownia zewnętrzna, strefa sportu i plac zabaw. Rewitalizacja Parku Zdrojowego realizowana jest w ramach projektu pt. „Rewitalizacja Uzdrowiska Kraków Swoszowice. Etap 1: Rewitalizacja Parku Uzdrowiskowego w Swoszowicach” (nr projektu RPMP.06.03.02-12-0529/16), współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014-2020, Priorytet VI, poddziałanie 6.3.2.