„Kraków – Kopiec Kościuszki z otoczeniem”.
Zespół Kopca Tadeusza Kościuszki w Krakowie wraz z kaplicą bł. Bronisławy, fortem nr 2 „Kościuszko” i Aleją Jerzego Waszyngtona stanowią zespół zabytkowy o najwyższych walorach historycznych, kompozycyjnych i krajobrazowych. Kopiec Kościuszki jest dokumentem polskiego patriotyzmu, woli przezwyciężenia klęski rozbiorów, determinacji w ochronie narodowej tożsamości, świadectwem kultu Naczelnika Insurekcji, który przywdziewając krakowską sukmanę symbolicznie wprowadził chłopów - kosynierów w szeregi świadomych obrońców ojczyzny i obywateli. Jest doskonałym dziełem inżynierii, a zarazem charakterystycznym i znaczącym dla Krakowa elementem krajobrazu kulturowego. Fortyfikacje Twierdzy Kraków reprezentowane przez fort nr 2 „Kościuszko” wraz z dziełami towarzyszącymi są cennymi zabytkami europejskiej architektury militaris, a zarazem złożonym i wielowątkowym świadectwem historii Polski w dziewiętnastym stuleciu.
"Racławice – teren historycznej Bitwy Racławickiej"
został uznany za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 14 kwietnia 2004 r. Teren bitwy pod Racławicami położony jest na terenie pól Racławic, Dziemięrzyc i częściowo Wrocimowic, należących obecnie do powiatu miechowskiego. Tadeusz Kościuszko, po ogłoszeniu powstania, 1 kwietnia 1794 wyruszył z Karkowa w kierunku Warszawy. 4 kwietnia 1794 pod Racławicami rozegrała się bitwa powstania kościuszkowskiego. Naczelnik Kościuszko, prowadząc śmiały atak, pokonał rosyjskie wojska gen. Aleksandra Tormasowa. Starcie nastąpiło na polach Dziemięrzyc i Racławic oraz częściowo Wrocimowic między godziną 15 a 16. Zwycięstwo Polaków miało wielkie znaczenie moralne i propagandowe.
"Stary Sącz – zespół staromiejski wraz z klasztorem Sióstr Klarysek"
został uznany za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 10 grudnia 2018 roku. Stary Sącz to miasto o ciągłości historycznej nieprzerwanej od czasów panowania dynastii Piastów. Najcenniejszą wartością miasta jest obecność w jego przestrzeni i historii klasztoru Sióstr Klarysek ufundowanego przez księżną Kingę z węgierskiego rodu Arpadów - żonę księcia Bolesława Wstydliwego, której postać wpisała się w dzieje miasta, obrosła legendami i stała się religijnym i kulturowym symbolem dla całego regionu. Szczególnym walorem Starego Sącza jest także doskonale zachowana struktura urbanistyczna oraz cenne zabytki architektury sakralnej i mieszkalnej. Dawne i kultywowane współcześnie kontakty z Węgrami ogniskujące się w Starym Sączu stanowią ważne świadectwo historycznego i kulturowego sąsiedztwa. Miasto wraz z klasztorem odznacza się wybitnymi walorami krajobrazowymi. Jest modelowym przykładem związku zespołu sakralnego z miastem. Pod względem owej relacji funkcjonalno–kompozycyjnej należy do najlepiej zachowanych przykładów w Polsce.
"Szalowa – kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła"
Późnobarokowy kościół pw. św. Michała Archanioła w Szalowej zachował się od czasu budowy w prawie niezmienionej formie, dzięki czemu posiada dużą wartość typologiczną jako ogniwo linii rozwojowej tradycyjnych kościołów drewnianych na terenie naszego kraju i cenny dokument potrzeb duchowych oraz estetycznych schyłku doby sarmackiej. Zabytek stanowi wybitny przykład charakterystycznej dla drewnianych świątyń owego czasu próby oddania w drewnie rozwiązań sakralnej architektury murowanej. O wysokiej klasie obiektu świadczą indywidualne rozwiązania konstrukcyjne oraz biegłe posługiwanie się i znakomite wykorzystanie możliwości użytego materiału.
