„Tyniec – zespół opactwa benedyktynów”
został uznany za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 15 marca 2017 roku. Opactwo w Tyńcu jest najstarszym istniejącym w Polsce klasztorem kontynuującym tradycję benedyktyńską, zajmującym poczesne miejsce w historii Polski niemal od zarania jej państwowości. Począwszy od 1 poł. XI w., przez kolejne wieki, pełniło rolę ważnego ośrodka działalności misyjnej, życia liturgicznego i kulturalnego. Związane było także z istotnymi wydarzeniami politycznymi i postaciami historycznymi. Opactwo tynieckie powstało w ramach odbudowy przez Kazimierza Odnowiciela struktur państwowych i kościelnych monarchii piastowskiej zrujnowanych wskutek najazdu księcia czeskiego Brzetysława oraz rebelii pogańskiej. Fundowane wówczas klasztory benedyktyńskie miały zadanie wspierać odradzające się biskupstwa: Tyniec – biskupstwo krakowskie, Mogilno - gnieźnieńskie, Lubiń - poznańskie. Spośród nich, Tyniec, fundowany jako pierwszy, miał największe znaczenie gospodarcze i polityczne (świadczą o tym liczne przywileje uzyskiwane od papieży i monarchów).
"Wieliczka - Kopalnia soli"
została uznana za Pomnik Historii Zarządzeniem Prezydenta RP z 8 września 1994 r. Kopalnia jest położona pod miastem Wieliczka na dziewięciu różnych poziomach, od 57 m do 327 m. Wyrobiska eksploatacyjne rozciągają się na długości ok. 5,5 km wzdłuż osi WE i na szerokości ok. 1,5 km wzdłuż osi NS. Kopalnia soli została otwarta w XIII w., w miejscu solanki prehistorycznej i w XVI-XVII w. była jednym z największych zakładów przemysłowych w Europie, bardzo dobrze zorganizowanym, na najwyższym ówczesnym poziomie technicznym.
Zachowane do dziś wyrobiska oryginalne liczą 2040 komór i ok. 300 km chodników, o łącznej objętości pustek poeksploatacyjnych wynoszącej ok 7,5 mil. m3. Zachowane dawne urządzenia techniczne ilustrują wszystkie etapy rozwoju techniki górniczej w różnych epokach historycznych. Wartość zabytkową wyrobisk podnosi jeszcze ich niezwykłe piękno. Kopalnia Soli Wieliczka jest najstarszym, nieprzerwanie czynnym od średniowiecza, zakładem produkcyjnym w Polsce.
