W Konstytucji RP w art. 190. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mówi się w pkt. 3 że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia (w tym przypadku to czwartek, 22.10.2020 r.), jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów.
W przypadku wyroku ws. aborcji eugenicznej TK nie określił daty utraty obowiązującego do czasu wyroku spornego zapisu w ustawie o "dopuszczalności przerywania ciąży".
W pkt. 1. powyższego artykułu mówi się, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
W pkt. 2 art. 190 Konstytucji RP napisano, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 właściwość Trybunału Konstytucyjnego podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Dla przypomnienia art. 188 Konstytucji RP. Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
- zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,
- zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
- zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
- zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
- skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1 (skarga konstytucyjna).
Wiceszef MSZ Paweł Jabłoński na Twitterze zwrócił uwagę na zapis w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym. A mianowicie chodzi o akt prawny z 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Ustawa ta precyzuje taki obowiązek w art. 114. Artykuł ten mówi, że:
- orzeczenia ogłasza się w odpowiednim dzienniku urzędowym na zasadach i w trybie określonych w Konstytucji oraz ustawie z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461).
- Ogłoszenie orzeczeń zarządza Prezes Trybunału.
Zatem ogłoszenie orzeczenia TK nie leży w kompetencjach Prezesa Rady Ministrów, jak sugerują niektórzy politycy i obserwatorzy życia politycznego w Polsce a w rekach prezes TK Julii Przyłębskiej.
Warto też przytoczyć zapis ustawy zasadniczej. Co Konstytucja RP mówi w temacie Trybunału Konstytucyjnego? Poświęcony trybunału jest art. 190.
Artykuł 190 Konstytucji RP
- Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
- Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
- Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów.
- Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.
- Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają większością głosów.
Jak wiemy z dotychczasowej praktyki w III RP termin "niezwłocznie" jest bardzo różnie traktowany w zależności od wagi sprawy.
Kiedy orzeczenie TK ws. aborcji eugenicznej zostanie opublikowane? Jednak jego nieopublikowanie nie zmienia faktu, że wyrok został podjęty większością głosów w pełnym składzie a co za tym idzie obowiązuje od dnia podjęcia.
Do sprawy dndiosła się w rozmowie z PAP przewodnicząca Trybunału Julia Przyłębska.
Do sprawy wyroku TK we wtorek odniosła się prezes Julia Przyłębska. Jej zdaniem, fakt, że TK rozpatrywał jedynie przesłankę eugeniczną, a pozostawił pozostałe wyjątki dopuszczające aborcję w Polsce, świadczy o tym, iż zarzuty o pozbawieniu kobiet prawa wyboru, gdy zagrożone jest ich życie lub zdrowie jest bezpodstawny.
Sędzia podkreśliła, że orzeczenie TK „nie jest wymierzone w kogokolwiek i nie powinno być przez nikogo wykorzystywane do wywoływania napięć społecznych”. - Te podziały wywoływane są przez dezinformację, nieprawidłowe przedstawianie znaczenia wydanego wyroku i jego treści, nawoływanie do wychodzenia na ulicę, kiedy obowiązują ograniczenia w organizowaniu zgromadzeń służące właśnie ochronie życia i zdrowia - powiedziała prezes Trybunału.
