Urlop ojcowski - zmienią się zasady brania dni wolnych. Rodziców czekają duże zmiany. Nad projektem ustawy pracuje senat

Mikołaj Wójtowicz
Mikołaj Wójtowicz
Dyrektywa pozostawia państwom członkowskim dużą swobodę w sposobie wdrożenia przepisów.
Dyrektywa pozostawia państwom członkowskim dużą swobodę w sposobie wdrożenia przepisów. 123rf
Zasady urlopów, z których mogą korzystać rodzice, będą teraz inne, niż dotychczas. Mają za zadanie wprowadzić równowagę pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Sprawdzamy, jakie będą nowe przepisy. Urlop rodzicielski i ojcowski będą teraz na nieco innych regułach, pojawi się także bezpłatny urlop opiekuńczy. Ma pojawić się urlop z powodu „siły wyżej” oraz urlop opiekuńczy, który trwałby 5 dni. Nad nowymi przepisami pracuje senat. Przepisy będą implementacją specjalnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego „work-life balance”.

Spis treści

Takie zmiany do Kodeksu pracy wprowadzi dyrektywa „work-life balance”

Ma być to wdrożenie do polskiego porządku prawnego unijnej dyrektywy, która ma ułatwić zachowanie równowagi między życiem zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów, poprzez zachęcanie do równego dzielenia się opieką nad dziećmi pomiędzy kobietami i mężczyznami. Nowe rozwiązania maja również wprowadzić liczne ułatwienia dla rodziców. Początkowo dokument miał być wdrożony już w sierpniu 2022 r.

Dyrektywa stawia sobie za cel zapewnienie równości na rynku pracy między mężczyznami i kobietami.

Oto najważniejsze zmiany, zapisane w dyrektywie:

  • Art. 9 m.in. daje rodzicom możliwości skrócenia godzin pracy oraz wprowadzenia elastycznego czasu pracy.
  • Art. 7 daje każdemu pracownikowi prawo do czasu wolnego z powodu „siły wyższej”. Chodzi o sprawy rodzinne niecierpiące zwłoki i spowodowane chorobą lub wypadkiem np. najbliższej osoby.

Nowe urlopy dla rodziców. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Prace nad nowymi rozwiązaniami i wprowadzeniem dyrektywy w życie prowadzi Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Dyrektywa pozostawia państwom członkowskim dużą swobodę w sposobie wdrożenia przepisów.

Część z rozwiązań już aktualnie znajdujących się w polskim systemie prawnym ma szerszy zakres, niż wymagania stawiane przez Unię. Podkreśliła również, że Polska jest krajem o prawie najdłuższym urlopie rodzicielskim w Europie. Dłuższy urlop płatny (trwający aż dwa lata) ma jedynie Rumunia. Rządowy projekt zakłada także podwyższenie płatności w czasie urlopu z 60 proc. na 70 proc. Dotyczyć będzie to części rodzicielskiej. 70 proc. zostało wskazane właśnie przez dyrektywę jako optymalny poziom płatności.

- Projekt, który przeprocedujemy, zakłada podwyższenie tej płatności w części rodzicielskiej z 60 proc. na 70 proc., jako ten poziom płatności, który jest przez dyrektywę wskazywany jako optymalny - zapowiedziała Barbara Socha, wiceminister rodziny.

Aktualnie zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. podstawy zasiłku przez pierwsze sześć tygodni urlopu rodzicielskiego. W pozostałej części urlopu zasiłek wynosi 60 proc. podstawy wymiaru. Tym samym zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego to średnio 67,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Urlop rodzicielski w dyrektywie. Jakie będą zmiany?

Prawo do urlopu rodzicielskiego po zmianach będzie indywidualnym prawem każdego z rodziców. Obecnie jest ono uzależnione od tego, jak dużo urlopu macierzyńskiego wykorzysta matka dziecka. Tym samym przysługuje matce i ojcu łącznie. Jego długość zależy od liczby urodzonych dzieci w czasie jednego porodu (do maksymalnie 32 tygodni po urodzeniu jednego dziecka lub do 34 tygodni w przypadku urodzenia dwójki lub więcej dzieci).

Urlop rodzicielski ma zostać też wydłużony:

  • z 32 do 41 tygodni - jeżeli urodziło się jedno dziecko,
  • z 34 do 43 tygodni – jeżeli urodziło się więcej dzieci.

Zarówno ojciec, jak i matka mają otrzymać także gwarancję dziewięciu tygodni urlopu. Będzie to urlop, którego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców.

- Zmiany wychodzą dalej niż wymaga tego dyrektywa. Gdybyśmy chcieli wprost wdrożyć dyrektywę unijną, to wprowadzilibyśmy zmianę, że dziewięć tygodni z tych dzisiaj obowiązujących byłoby tylko do dyspozycji ojców - powiedziała Barbara Socha.

Dwutygodniowy urlop ojcowski aktualnie można wykorzystać w ciągu dwóch lat od narodzin dziecka. Ma się to jednak zmienić, a termin będzie krótszy. Urlop będzie można wykorzystać do jednego roku.

- Moim zdaniem wprowadzenie takiej zmiany nie było konieczne. Rozumiem, że nowe zasady mają zmobilizować mężczyzn do wybierania opieki, ale dotychczasowe rozwiązanie było korzystniejsze dla rodzin - tłumaczy dr Anna Reda-Ciszewska z Biura Eksperckiego, Dialogu i Polityki Społecznej NSZZ Solidarność cytowana przez Business Insider Polska.

Dwutygodniowy urlop ojcowski jest prawem mężczyzn, którzy zajmują się wychowywaniem dzieci. Można z niego skorzystać na pisemny wniosek zainteresowanego i można go podzielić na maksymalnie dwie tygodniowe części. Pracodawca nie ma możliwości odmówić udzielenia takiego urlopu, wniosek musi być jednak złożony maksymalnie 7 dni wcześniej. Aktualnie można z niego korzystać, nim dziecko ukończy 2 rok życia lub do 2 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądowego o przysposobieniu dziecka. Ta ostatnia opcja dotyczy dzieci adoptowanych. Aby skorzystać z urlopu dziecko nie może mieć jednak więcej, niż ukończone 14 lat.

Po zmianach czas ten będzie skrócony z 2 lat do jednego roku.

Urlop opiekuńczy w dyrektywie. Co może się zmienić?

Dyrektywa zakłada również wprowadzenie tzw. urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni. Mógłby on w Polsce zastąpić obecną „opiekę nad dzieckiem”, która trwa dziś 2 dni w roku. Miałby też być także rozszerzony na wszystkich krewnych, którzy zamieszkują w tym samym gospodarstwie domowym: matkę, ojca, małżonka/małżonkę. Miałby być udzielany na wniosek pracownika, który chce osobiście zaopiekować się wspomnianymi osobami.

Dostępny jest także opis założeń projektu nowelizacji kodeksu pracy. Wynika z niego, że rząd planuje wydłużyć aktualnego aktualnie obowiązujący wymiar urlopu rodzicielskiego z 32 tygodni do 41-stu. Dotyczyć to będzie przypadku, gdy urodzi się jedno dziecko. Część urlopu, której nie będzie można przenieść na drugiego rodzica wyniesie 9 tygodni. W czasie urlopu przysługiwać będzie zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiaru.

Urlopy rodzicielskie w Polsce - jak wyglądają dziś?

Rodzaje i wymiar urlopów rodzicielskich w Polsce reguluje Kodeks pracy. Aktualnie dzielą się na:

  • Urlop macierzyński – jest urlopem przysługującym matce oraz ojcu w zakresie niewykorzystanym przez matkę. Długość urlopu jest zależna od liczby narodzonych dzieci w trakcie jednego porodu. Wynosi od 20 tygodni (na jedno dziecko) oraz do 37 tygodni (w przypadku urodzeniu pięciu lub większej liczby dzieci).
  • Urlop rodzicielski - przysługuje matce i ojcu łącznie. Jego długość zależy od liczby urodzonych dzieci w czasie jednego porodu (do maksymalnie 32 tygodni po urodzeniu jednego dziecka lub do 34 tygodni w przypadku urodzenia dwójki lub więcej dzieci).
  • Urlop wychowawczy – to urlop, który może zostać wykorzystywany przez oboje rodziców jednocześnie oraz rozłożony na nie więcej niż 5 części. Łącznie wynosi do 36 miesięcy.
  • Urlop ojcowski – do wykorzystania przez ojca, nim dziecko ukończy 2 rok życia. Wynosi łączni 2 tygodnie.

Prawa dla rodziców w pracy. Jakie są propozycje fundacji Share the Care?

Fundacja Share the Care przedstawiła już kilka miesięcy temu swoje rekomendacje, jakie zmiany powinny się znaleźć w polskim prawie.

  • Dodanie do aktualnie obowiązującego urlopu rodzicielskiego (32 tygodnie) dodatkowych 8 tygodni tylko dla ojców.
  • Możliwość korzystania z prawa do 4 miesięcy urlopu rodzicielskiego dla ojców niezależnie od praw matki.
  • Uniemożliwienie przeniesienia 2 miesięcy urlopu rodzicielskiego na drugiego rodzica poprzez odpowiednie zapisy prawne.
  • Uproszczenie przepisów i nazewnictwa urlopów po urodzeniu dziecka, ujednolicenie wysokości zasiłku do 80 proc. wynagrodzenia w czasie trwania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.
  • Zwiększenie opieki nad dzieckiem do 5 dni, a także rozszerzenie listy osób, nad którymi sprawowana może być opieka. Takimi osobami miałyby się stać seniorzy, krewni, zamieszkujący razem z pracownikiem.

Czytaj więcej: sharethecare.pl

Prezeska Fundacji Share the Care Karolina Andrian podkreśliła, że dyrektywa work-life balance przynosi wiele korzyści zarówno dla matek, ojców jak i samych dzieci, które będą mogły budować więź z obojgiem rodziców. Jak dodała, proponowane rozwiązania przynoszą też korzyści dla kobiet w kwestii aktywizacji zawodowej, powrotu na rynek pracy i zmniejszania luki płacowej.

Sylwia Ziemacka Fundacji Share the Care zaznaczyła, że są dwie sprawy, które budzą wątpliwości. - To kwestia płatności za cześć nietransferowalną, zapisane jest 70 proc. To zdecydowanie za mało. Kolejna kwestia to umożliwienie wykorzystania urlopu rodzicielskiego w trakcie macierzyńskiego. Obecnie jest tak, że urlop rodzicielski następuje po urlopie macierzyńskim. Chodzi o to, żeby ojciec korzystał z tego urlopu samodzielnie, czyli bez mamy, nie był pomocnikiem, nie wykonywał poleceń matki, tylko sam budował swoje poczucie sprawczości, pewności siebie jako równorzędnego opiekuna jak matka - podniosła ekspertka.

Karolina Andrian zwróciła uwagę, że dzisiejsza praktyka jest taka, że większość mam korzysta z rocznego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. - Później wykorzystuje urlop wypoczynkowy, potem jest ewentualnie gotowa do powrotu do pracy. I chodzi o to, żeby tata właśnie wszedł w tym momencie, kiedy mama jest gotowa do powrotu do pracy - dodała.

Ekspertka podkreśliła, że takie rozwiązanie byłoby z większą korzyścią dla budowania więzi ojca z dzieckiem.

Strefa Biznesu - Boże Ciało 2023. Gdzie i za ile wyjadą Polacy?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na Twitterze!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na Twiterze!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Urlop ojcowski - zmienią się zasady brania dni wolnych. Rodziców czekają duże zmiany. Nad projektem ustawy pracuje senat - Strefa Biznesu

Komentarze 1

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

R
Roman
Moje dzieci podczas urlopu głównie w internecie siedzą. Mam teraz internet z moico i dla obojga wystarcza.
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska
Dodaj ogłoszenie