- Terranostyka łączy w sobie dwa pojęcia diagnostyki i terapii. To dwie procedury bez których trudno, by było właściwie zaopiekować się pacjentem i uzyskać sukces jakim jest wyleczenie choroby. To zastosowanie w jednym czasie technik leczenia i diagnozowania, dzięki czemu jest podejściem spersonalizowanym i ukierunkowanym na potrzeby pacjenta – tłumaczy prof. Ewa Stępień, kierownik zakładu Fizyki Medycznej na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także jedna z twórczyń Centrum Teranostyki UJ.
Obecnie teranostyka sięga do najnowszych technologii i materiałów, takich jak nanotechnologie, nanomateriały, biomateriały i biomimetyki, które pozwalają jednocześnie na wykrywanie procesów chorobowych w ciele pacjenta i podjęcie działań, które umożliwiają dostarczenie leków bezpośrednio do obszarów objętych procesem chorobowym.
Czym dokładnie będą zajmować się naukowcy w Centrum Teranostyki UJ?
- Jesteśmy ukierunkowani na badania przedkliniczne, które pozwolą nam odszukać i wyróżnić nowe biomarkery, które dałyby nam możliwość skuteczniejszego, a także precyzyjniejszego rozpoznawania nowotworów i dostarczania docelowo do tych komórek nowotworowych leków – tłumaczy prof. Stępień.
Jednym z filarów krakowskiego Centrum Teranostyki będzie tomograf PET, opracowywany i stworzony przez zespół prof. Pawła Moskala z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Pracujemy nad zbudowaniem tomografu PET, który pozwali na analizę metabolizmu podawanych człowiekowi substancji w całym ciele i wszystkich tkankach jednocześnie. Będą to informacje, które w aktualnie w medycynie są niedostępne - wyjaśnia prof. Paweł Moskal, dodając: - To istotne nie tylko dla stwierdzenia, co dzieje się w ciele z lekami, ale także do wykrywania nowotworów oraz schorzeń układu krwionośnego.
Dla porównania szpitalne tomografy komputerowe mają zakres tylko 17 cm. Zobrazowanie więc całego człowieka wymagałoby wykonania nawet 15 zdjęć. Ponadto ten zbudowany przez naukowców z UJ będzie ważył maksymalnie kilkaset kilogramów, a nie tak jak standardowe tomografy kilka ton.
- Będzie można go przenosić i otwierać, a pacjent będzie miał komfort związany z tym, że zawsze będzie mógł z niego wyjść – wyjaśnia prof. Moskal.
To jeszcze nie koniec wyjątkowych możliwości konstruowanego na Uniwersytecie Jagiellońskim urządzenia.
- W trakcie badania będziemy w stanie także nagrywać film, jak farmaceutyk jest metabolizowany w jednym czasie we wszystkich organach naraz. To z kolei otworzy nowe możliwości do badań medycznych – dodaje prof. Moskal.
W sumie cały tomograf ma składać się z 7 części, na same materiały niezbędne do jego budowy naukowcy potrzebują około 14 mln złotych. Najpóźniej do końca przyszłego roku mają zostać oddane dwa pierwsze moduły.
