Na ile jest to naukowe?
Naukowa jest statystyka. Pisałem już o niej w zeszłym tygodniu jako o metodzie wyciągania pewnych wniosków na podstawie niepewnych danych - m.in. w medycynie. Pojedyncza obserwacja jest bezwartościowa, bo wpływają na nią czynniki losowe. To, że Kowalski wyzdrowiał z choroby X po podaniu mu leku Y, nie dowodzi, że lek Y jest skuteczny przy leczeniu choroby X. Dowód taki uzyskamy, gdy zbierzemy dużo takich faktów i opracujemy je statystycznie.
Na pozór sytuacja podczas sondaży jest podobna - bierzemy Kowalskiego i zamiast leku Y "aplikujemy mu" polityka. Kowalski ma powiedzieć, czy będzie na niego głosował, czy nie. Tak samo pytamy innych ludzi, komputery liczą statystykę i dostajemy wyniki, zwane sondażami. Są one jednak bardziej niepewne, niż w przypadku oceny skuteczności leczenia.
Dlaczego? Bo pytano tylko grupkę ludzi, a wnioski wyciąga się dla całego społeczeństwa. Tymczasem wśród głosujących są studentki i kombatanci, informatycy i rolnicy...
Badając lek, staramy się testować jego działanie na jednorodnej grupie pacjentów. Nie próbujemy też oceniać skutków leczenia lekiem Y równocześnie np. anemików i astmatyków, ale wybieramy do obserwacji wyłącznie osoby cierpiące na tę samą chorobę.
Ponadto jeśli sądzimy, że jakiś czynnik (na przykład wiek albo płeć) wpływa na wynik leczenia - to prowadzimy badania w grupach jednorodnych pod jego względem (na przykład samych młodych kobiet) i formułujemy wnioski dla takich poszczególnych grup. A w sondażu próbujemy sformułować wniosek prawdziwy dla wszystkich wyborców! To jest trudne.
W dodatku odpowiedzi w ankiecie są niepewne. To, czy pacjent Kowalski wyzdrowiał, czy nie, można stwierdzić w sposób pewny. Jednak tego, czy wyborca Kowalski pytany w sondażu naprawdę zagłosuje, jak zapowiedział, stwierdzić się nie da - bo może on zmienić zdanie, a wybory są tajne.
No i wreszcie czynnik czasu. Kowalski odpowiadający na pytania ankietera to nie ta sama osoba, która idzie do urny. Może zdobyć nowe informacje, zmądrzeć (lub przeciwnie…) i głosując może się zachować całkiem inaczej, niż deklarował w sondażach, nawet jeśli był wtedy szczery.
Dlatego sondaże naukowo pewne nie są!
Zobacz najświeższe newsy wideo z kraju i ze świata
"Gazeta Krakowska" na Youtube'ie, Twitterze i Google+
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
