
Korona wigilijna. Korony wigilijne, jak wskazuje ich nazwa, stanowiły wystrój izby wiejskiej w okresie Bożego Narodzenia. Według nielicznych przekazów najczęściej zawieszano je u pułapu nad stołem wigilijnym, a na przełomie lat 20. i 30. XX wieku częściej stawiano na skrzyni lub szafie jako całoroczną ozdobę. Zwyczaj umieszczania w izbie koron wigilijnych już w latach 30. XX w. uchodził za ginący. Ten eksponat jest jednym z trzech zachowanych w zbiorach MEK, pochodzących z terenu Małopolski z pierwszych dziesięcioleci XX wieku.

Turoń, a właściwie łeb turonia, pochodzący z 1912 roku. Pierwotnie osadzony na kiju, wraz z kożuchem lub derką okrywającą człowieka, stanowił maskę, za którą chował się kolędnik odgrywający zwierzę.

Pająk. Takie i podobne przestrzenne konstrukcje ze słomy, kolorowych papierków i bibułek, a także z tekstylnych wstążek, tkanin czy grochu lub fasoli, nazywane pająkami, są stosunkowo niedawnym elementem wystroju chłopskiej izby, zawieszanym u powały w wigilię świąt Bożego Narodzenia i pozostawianym na cały rok lub co najmniej do świąt wielkanocnych. W Polsce zanotowano ich występowanie dopiero w XX wieku. Tej pająk jest jednym z najstarszych zachowanych w kolekcji MEK.

Ta najsłynniejsza i najstarsza zachowana szopka krakowska wraz z kukiełkami jest najcenniejszym obiektem w bogatym zbiorze (ok. 200) szopek bożonarodzeniowych Muzeum Etnograficznego w Krakowie. To szopka wykonana przez Michała Ezenekiera w latach 90. XIX wieku.