Bezpieczne bankowanie. Swoje dane trzeba chronić

Zazwyczaj wiemy, jakie konsekwencje niesie z sobą zgubienie lub kradzież dokumentów, zwłaszcza dowodu osobistego lub paszportu. Zgłaszamy więc to szybko na policji oraz coraz częściej do bankowego systemu dokumentów zastrzeżonych. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że osoby niepowołane mogą wejść w posiadanie pełnego zestawu naszych danych osobowych. Dysponując naszym imieniem i nazwiskiem, datą urodzenia, numerem dowodu osobistego oraz numerem PESEL, mogą przejąć naszą tożsamość.

Podszywając się pod nas, mogą wyłudzić kredyt „chwi-lówkowy” czy zawrzeć umowę z firmą telekomunikacyjną. Skradziona tożsamość często służy też do wyłudzeń, np. zaciąganych na nasze konto innych zobowiązań: najem mieszkania,  umowy z operatorami sieci komórkowych itd. Im dłuższa jest lista dostępnych usług, tym większe jest pole do działania dla oszusta, który przejmie naszą tożsamość.

Skradziona tożsamość

Komplet danych, który ułatwia kradzież tożsamości, zawarty jest przede wszystkim w dowodzie osobistym. Poza kradzieżą samego dokumentu musimy więc chronić go przed okazją do skopiowania danych. Unikajmy więc kserowania dokumentów czy oddawania ich w cudze ręce poza naszą kontrolą, np. jako krótkoterminowy zastaw. Niszczmy też wszystkie dokumenty zawierające nasze dane osobowe.

Zachowajmy powściągliwość w udostępnianiu danych przez telefon. Jeśli dzwoni do nas faktycznie przedstawiciel banku, w celu weryfikacji naszej tożsamości nigdy nie poprosi o komplet danych osobowych. Pamiętajmy też, że procedura bankowa nie dopuszcza zmiany przez telefon czy serwis transakcyjny kluczowych danych osobowych. Za ich pomocą możemy zmienić adres korespondencyjny lub numer telefonu kontaktowego. Pozostałe dane, jak np. nowe nazwisko, musimy zgłosić w placówce banku.

Miejmy też na względzie, że złodzieje tożsamości coraz częściej do wyłudzeń danych osobowych wykorzystują portale spo­łecznościowe.

Zakładamy cyberrygle

W jeszcze bardziej wyrafinowany sposób działają cyber­prze­stępcy włamujący się po nasze dane przez internet lub aplikację mobilną. Podobnie jak w realu mogą to robić, by tylko okraść nas jednorazowo, ale też wejść w posiadanie naszej tożsamości dla bardziej złożonych oszustw lub przestępstw. Dlatego dla ochrony danych musimy „zaryglować się” w sieci. Tylko w ten sposób nie tylko sami półświadomie lub całkiem nieświadomie nie ujawnimy swoich danych, ale nie pozwolimy ich przejąć skrycie.

Podstawa to zabezpieczenie komputera czy telefonu przed używaniem przez niepowołane osoby (login, PIN) oraz ochrona jego oprogramowania: aktualizowanie systemu i oprogramowania, korzystanie z aktualnego programu antywirusowego. Następna fundamentalna zasada – kontaktowanie się z bankiem tylko z własnego komputera i wyłącznie przez jego główną stronę. Nie korzystajmy z linków, sprawdzajmy, czy strona jest autentyczna (symbol zamkniętej kłódki w adresie). Nie otwieramy podejrzanych e-maili. Wykonując przelew, wpisujemy numery konta ręcznie, nie korzystamy z linków, nie kopiujemy numerów (np. z elektronicznych faktur). Przed zatwierdzeniem operacji sprawdzamy, czy numer konta kontrahenta jest zgodny z wcześniej wpisanym.

Tomasz Nowak

Pamiętaj!

- Nie podawaj nieznanym osobom danych osobowych, zwłaszcza PESEL-u i numeru dowodu osobistego.

- Operacje bankowe przeprowadzaj tylko z własnego komputera i poprzez główną stronę banku.

-  W razie zgubienia lub kradzieży dowodu zastrzeż go w banku.

-  Nie dawaj swoich dokumentów w zastaw, np. kiedy wypożyczasz sprzęt sportowy.

-  Niszcz korespondencję, na której są twoje dane osobowe czy tele­adre­sowe.

KONKURS BANKOMANII

Konkursy z atrakcyjnymi nagrodami oraz więcej informacji o bezpiecznej bankowości znajdziesz na portalu edukacyjnym:  www.bankomania.pkobp.pl

Masz pytania? Napisz na adres:
[email protected]

fot. Wojciech Matusik

Dane w banku są bezpieczne. Pamiętajmy o aktualizacji

Rozmowa z Eweliną Majcherczyk, kierownik zespołu bankowości osobistej w 5. Oddziale PKO Banku Polskiego w Krakowie

Kiedy i jak możemy zaktualizować swoje dane w banku?

Dane osobowe powinniśmy aktualizować przy każdej zmianie – najważniejsze są dowód osobisty i adres zamieszkania. Bardzo ważny jest też adres korespondencyjny klienta. Bank wysyła na niego ważną korespondencję, a jeśli sami nie zadbamy o to, żeby zaktualizować dane adresowe, to taka korespondencja może wpaść w niepowołane ręce. Musimy bardzo uważać przy kontaktach telefonicznych, kiedy ktoś dzwoni do nas z jakiejś instytucji. Nie możemy podawać: numeru PESEL, numeru dowodu, nazwiska panieńskiego matki, adresu czy daty urodzenia, bez upewnienia się, z kim rozmawiamy. Najlepiej wtedy poprosić o podanie kontaktu i potwierdzić jej tożsamość.

Czy bank może poprosić o takie dane przez telefon?

Jeśli ktoś z banku dzwoni do klienta, to zawsze wie, jak on się nazywa. Przed przekazaniem jakichkolwiek informacji klient proszony jest najpierw o potwierdzenie swojej tożsamości. Był kiedyś taki przypadek, gdzie ktoś podszył się pod pracownika banku. Powiedział klientowi, że jest laureatem wycieczki, ale chcąc wysłać do niego dokumenty, musi zweryfikować jego dane. Znał imię i nazwisko, numer telefonu i adres zamieszkania. Wiedział również, że klient ma dwoje dzieci. Niestety klient podał pozostałe dane oszustce: numer PESEL, nazwisko panieńskie matki i datę urodzenia. Jeśli ktoś zadzwoni i przedstawi się jako pracownik banku i poprosi o dane, najlepiej jest się rozłączyć i zadzwonić na naszą infolinię w celu zweryfikowania, czy faktycznie taki kontakt nastąpił. Co ważne, nikt z banku nie zadzwoni z zastrzeżonego numeru – zawsze będą one jawne dla klienta.

Dlaczego nie powinniśmy nigdzie umieszczać zdjęcia naszej karty?

Ze względów bezpieczeństwa. Na karcie są takie informacje, jak: jej numer, nasze dane osobowe. Z kolei na rewersie kody CVC lub CVV. Mając takie informacje, przestępcy internetowi mają otwartą drogę, aby nas okraść.

Jakie są tego konsekwencje?

Reklamacja może zostać negatywnie rozpatrzona, jeżeli bank zweryfikuje, że złamaliśmy zasady bezpieczeństwa czy też udostępniliśmy np. hasła, PIN osobom trzecim.

Jakiego rodzaju są to oszustwa?

Wszystko zależy od tego, jakie dane pozyskał od nas przestępca. Może np. na nasze nazwisko otworzyć nowy rachunek czy wziąć kredyt gotówkowy.

O jakich zasadach powinniśmy pamiętać?

Pamiętajmy, by nie udostępniać nikomu naszej karty, nawet najbliższej osobie. Lepiej jest wyrobić danej osobie kartę dodatkową, z której będzie mogła korzystać. Nie zapisujmy numeru PIN, a jeśli już nie możemy go zapamiętać, to zapiszmy w taki sposób, żeby ktoś obcy nie mógł go rozszyfrować. Podobnie z hasłami dostępu do konta internetowego. Pamiętajmy też, żeby nie zostawiać dokumentów w zastaw –_czasami proszą o to przy wypożyczaniu sprzętu sportowego czy nawet w bibliotece.

A co zrobić, jeśli już przydarzy nam się utrata dokumentów?

W przypadku kiedy jednak dokument zagubimy lub zostanie skradziony, niezwłocznie powinniśmy poinformować bank i zastrzec dokument tożsamości oraz zgłosić to na policję. W przypadku kiedy jednak dokument zostanie nam zwrócony, nie powinniśmy odwoływać zastrzeżenia – nie mamy przecież pewności, czy dokument ten nie został skopiowany i czy przypadkiem nie zostanie użyty przez niepowołane osoby w celu wydania nowego dowodu. Po odbiorze dokumentu warto podejść do placówki, aby zaktualizować dane w systemach banku.

Rozmawiała P. Pawłowska