Biologia matura rozszerzona 2023. "Arkusz był nietypowy". Oto wypowiedzi maturzystów! [ARKUSZ CKE, PYTANIA] 11.05.23

Emilia Foltyn z VI Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie przystąpiła do egzaminu z biologii na poziomie rozszerzonym, ponieważ myśli o studiowaniu fizjoterapii lub biotechnologii. Ocenia, że tegoroczna matura z biologii, w formule 2023, była raczej trudna. Egzamin skończyła pisać 10 minut przed czasem.

- Było… dziwnie. Arkusz był nietypowy, bardzo różnił się od tych z poprzednich lat - mówiła nam Emilia na gorąco po wyjściu z egzaminu. - W zadaniach mniej było faktów czysto teoretycznych do wykucia, a więcej połączenia wielu różnych elementów. Najbardziej zapadło mi w pamięć zadanie, gdzie były połączone ewolucja i ekologia, co się rzadko zdarzało w zadaniach z lat poprzednich, raczej. Tym razem zadania były bardzo rozbudowane i do jednego tekstu pojawiały się pytania waśnie np. i o ekologię, i o ewolucję, a raczej się to rozdzielało w poprzednich latach. Zadań było 18, ale każde z co najmniej kilkoma podpunktami, których w sumie było aż ponad 40. Jak rozmawiałam ze znajomymi, wszyscy uznali, że ten egzamin był trudniejszy niż zazwyczaj i raczej nikt nie był zbyt zadowolony - kwitowała krakowska maturzystka.

Na rozszerzeniu z biologii było dużo pracy z tekstami źródłowymi, a także z obrazkami, schematem, a także z wykresem i statystyką, co jest tegoroczną nowością.

- A nie było np. określenia tkanek, a zawsze się pojawiało, więc to kolejne zaskoczenie - dodawała Emilia.

Jak wymieniali maturzyści, w arkuszach znaleźli zadania z człowieka, zwierząt, roślin, z metabolizmu - praktycznie cały przekrój materiału.

- Z człowieka mieliśmy pytanie o żółć: jak wspomaga trawienie lipidów. Z roślin było zadanie związane z fotosyntezą i były to rośliny typu C4, które prowadzą nietypową fotosyntezę. Trzeba było wskazać te różnice i wyjaśnić pokrótce o co chodzi. A ze zwierząt pojawiły się bezkręgowce - pierścienice - relacjonowała absolwentka krakowskiego VI LO. Zadanie dotyczące pierścienic zawierało obrazek, wymagało też pracy z tekstem.

Kinga Żelazny z Publicznego Liceum Ogólnokształcącego Jezuitów im. Św. Stanisława Kostki w Krakowie potwierdza: egzamin z biologii był wymagający i trudniejszy niż próbny, który licealiści pisali w grudniu.

- Pojawiło się dużo zagadnień ogólnych, takie rzeczy, które ciężko zapamiętać. Dużo zadań z roślin i z człowieka, a nie było np. hormonów, które co roku się pojawiały. Z cyklu komórkowego było raptem jedno zadanie i to nie konkretnie odnośnie podziałów komórkowych, tylko bardziej dotyczące postaci zwierząt, które się w tym cyklu pojawiają. Ten egzamin był bardzo podchwytliwy i niektóre zadania pisało się „na czuja” albo bardziej bazując tylko i wyłącznie na tekście źródłowym, nie biorąc pod uwagę własnej wiedzy. Duże zaskoczenie, byliśmy nastawieni po próbnej maturze na co innego - podsumowała Kinga, absolwentka „KOSTKI”.

Krakowska maturzystka szczególnie zapamiętała m.in. zadanie dotyczące tchawicy. Był w nim tekst źródłowy. Między innymi trzeba było napisać, jakie białko tworzy tchawicę (jej pierścienie) u ludzi, a jakie u zwierząt. Inne zadanie, z tekstem źródłowym i schematem, dotyczyło enzymów. Podane były trzy enzymy i trzeba było wpisać w tabelę, który z enzymów występuje w danym miejscu na schemacie oraz jakiemu procesowi odpowiada (jak np. proces deaminacji).

- Z roślin w zadaniach pojawiły się np. elementy okwiatu, które trzeba było wskazać. Mieliśmy też pytanie o to, czy roślina pokazana na rysunku jest nagonasienna albo okrytonasienna, a także, czy w cyklu rozwojowym dominuje gametofit czy sporofit.

Kindze marzy się 80 proc. punktów z tej matury. - Wyniki będą w lipcu. Mam nadzieję, że będzie w porządku - mówi krakowska maturzystka. Gdyby miała przyszłym maturzystom podpowiedzieć, jak się przygotować do tego egzaminu, to polecałaby uczyć się ze schematów i starać zrozumieć określone procesy. - Bardzo dużo osób myśli, że biologia jest przedmiotem, którego się uczy na pamięć. A tak naprawdę większość zadań na maturze z biologii to zadania, które mają gotowy schemat i trzeba na podstawie schematu coś określić - tłumaczy absolwentka „KOSTKI”.

Biologia jest jednym z przedmiotów, który można zdawać na egzaminie maturalnym jako przedmiot dodatkowy. Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała zagadnienia, do których odwoływać będą się zadania (otwarte i zamknięte) na maturze z biologii. Są to:

• biologia komórki,
• różnorodność i funkcjonowanie organizmów,
• genetyka i ewolucja,
• biologia środowiska.

Biologia okazuje się w tym roku piątym w kolejności przedmiotem najchętniej wybieranym przez maturzystów w naszym województwie jako przedmiot dodatkowy. Pierwsza dziesiątka takich przedmiotów - zdawanych na poziomie rozszerzonym - przedstawia się następująco:

1. język angielski - 19353 zdających tegorocznych absolwentów
2. matematyka - 8571
3. język polski - 5763
4. geografia - 5725
5. biologia - 4230
6. chemia - 2147
7. historia - 1564
8. wiedza o społeczeństwie - 1243
9. fizyka - 1169
10. informatyka - 1075.

To, jak wyglądają arkusze można sprawdzić klikając w link: pokazowe arkusze egzaminacyjne CKE. Ponadto w Informatorze można sprawdzić szczegółowe wymagania, zasady oceniania oraz przykładowe zestawy zadań.

Warto zaznaczyć, że w tym roku egzamin z biologii na poziomie rozszerzonym jest przeprowadzany na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie według podstawy programowej.

Za poprawne wykonanie wszystkich zadań, których liczba waha się między 20 a 25, można uzyskać 60 punktów. Matury z przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym nie da się nie zdać, ponieważ nie obowiązują progi zdawalności. Na rozwiązanie zadań maturzyści mają trzy godziny, czyli 180 minut.

Przykładowe zadania egzaminacyjne:

Ogłoszenie wyników matur na stronie OKE w systemie ZIU nastąpi w piątek 7 lipca 2023 roku.