Blokowanie dróg i przejść granicznych? To może się powtórzyć. Ekspert ds. bezpieczeństwa wyjaśnia, co należy do infrastruktury krytycznej

Czy możemy już sprawdzić, czy potencjalnie zagrożone blokadami drogi dojazdowe i przejścia graniczne należą do grupy obiektów szczególnie chronionych przez służby? Ekspert ds. bezpieczeństwa i energetyki dr Łukasz Tolak wyjaśnia specyfikę infrastruktury krytycznej. Być może dziś otrzymamy odpowiedzi na nurtujące nas pytania.

W środę od samego rana na polskich ulicach jest gorąco. Rolnicy, pomimo zrobienia kroku wstecz przez Komisję Europejską w sprawie mającego się pojawić obowiązkowego ugorowania części ich pól, odpowiadają: ani kroku wstecz, i walczą o wycofanie się Komisji Europejskiej ze wszystkich założeń polityki Zielonego Ładu, mającej ich zdaniem zniszczyć tradycyjne rolnictwo.

Protestujący uważają też, że nie została załatwiona sprawa zalewu rynku europejskiego tanimi płodami rolnymi ze Wschodu, w tym zbóż, które zaniżają krajowe ceny skupu, doprowadzając polską wieś do bankructwa. Czy znów dojdzie do blokowania granic i szlaków komunikacyjnych, którymi dostarczane jest wsparcie dla Ukrainy? Podczas lutowych protestów Donald Tusk zapowiedział przeciwdziałanie takim sytuacjom poprzez poszerzenie katalogu obiektów należących do infrastruktury krytycznej.

– Dla zapewnienia 100 proc. gwarancji, że pomoc wojskowa – sprzęt, amunicja, pomoc humanitarna, medyczna, będą docierały bez żadnych opóźnień na stronę ukraińską, będziemy wprowadzali na listę infrastruktury krytycznej przejścia graniczne z Ukrainą i wskazane odcinki dróg i torów kolejowych – mówił podczas konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Sprawa nie jest jednak taka prosta, choć jak podczas tej samej konferencji zapewniał premier Tusk, poszerzenie listy obiektów o szlaki komunikacyjne i przejścia graniczne, miało być kwestią godzin. Być może nigdy nie będziemy mieć 100 proc. pewności, czy przejścia graniczne z Ukrainą oraz szlaki, którymi trafia wsparcie dla napadniętego przez Rosję sąsiada, znajdują się na liście infrastruktury krytycznej. Dlaczego?

Jak zauważa ekspert ds. bezpieczeństwa dr Łukasz Tolak z Collegium Civitas, lista obiektów infrastruktury krytycznej ma charakter niejawny. Czy to zamyka temat? Nic z tych rzeczy. Jak sugeruje ekspert, ważne, by służby wiedziały, jakie obiekty należy chronić. – Wpisanie na listę infrastruktury krytycznej obiektu/systemu skutkuje jednak poszerzeniem palety środków, jakie pozostają w dyspozycji organów administracji, służących do ochrony tejże infrastruktury i zapewnienia jej sprawnego i niezakłóconego funkcjonowania – komentuje dr Łukasz Tolak z Collegium Civitas.

Może to oznaczać między innymi budowę fizycznych zabezpieczeń mających na celu ochronę danego obiektu, a także ograniczeń w publicznym dostępie do nich – dodaje ekspert.

– W przypadku wpisania na listę infrastruktury krytycznej wybranych przejść granicznych i odcinków drogowych/kolejowych oznaczać to będzie możliwość zabezpieczenia ich funkcjonowania i drożności – wyjaśnia dr Łukasz Tolak z Collegium Civitas.

Czy tak się stało i nowy rząd poszerzył katalog obiektów należących do infrastruktury krytycznej? Obywatelom, z uwagi na niejawność katalogu obiektów specjalnie chronionych, pozostanie domyślenie się. Ale co bardziej wnikliwym powinna wystarczyć ustawa o zarządzaniu kryzysowym.

Jak podkreśla dr Łukasz Tolak, zgodnie z literą ustawy o zarządzaniu kryzysowym, pod pojęciem infrastruktury krytycznej rozumiemy „(...) systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców…”.

– Ta sama ustawa (o zarządzaniu kryzysowym) wskazuje jedenaście grup/systemów, które do infrastruktury krytycznej są zaliczane. Są to m.in. systemy energetyczne i paliwowe, zaopatrzenie w żywność, wodę ochrona zdrowia czy system finansowy. Lista obiektów infrastruktury krytycznej ma charakter niejawny – mówi dr Łukasz Tolak.

Można zatem założyć, że oprócz elektrowni, portów, terminali, dworców, wodociągów, składów paliw do infrastruktury krytycznej należą obecnie także lnie kolejowe, główne drogi oraz przejścia graniczne.