Cały ten zgiełk. Niebezpieczne opioidy. Już pół miliona ofiar. Tylko w Stanach

To nie jest opowieść o krwawych mafiosach, dilerach i ponurych ćpunach z dzielnic nędzy. To historia milionów dobrze funkcjonujących w społeczeństwie ludzi, którzy nigdy nie brali narkotyków. Po prostu, któregoś dnia dopadł ich ból i poszli do lekarza, a ten przepisał im wydawałoby się banalny środek przeciwbólowy. Od razu mogli wrócić do pracy. Samopoczucie też się poprawia. I bardzo szybko okazuje się, że nie można przestać.

Obraziliby się, gdyby nazwać ich narkomanami. Przecież zaopatrują się w oficjalnych aptekach, a nie w spelunach. Są zadbani, zamożni, pracują, aż… przedawkują. Zresztą ten ładny obrazek szybko się degraduje. Kiedy organizm domaga się coraz większej ilości, medykamenty stają się za drogie i przerzucają się na tańszą heroinę. I szybko idą na dno.

Tylko w 2021 roku w Stanach Zjednoczonych 108 tysięcy ludzi przedawkowało opioidy. To oznacza, że co 5 minut umierał tam ktoś uzależniony od leków. W Europie Zachodniej ofiar jest mniej lecz trend identyczny: głównym powodem śmierci osób uzależnionych jest obecnie przedawkowanie leków przeciwbólowych kupowanych na receptę. Najwięcej umiera młodych, między 15 a 39 rokiem życia. Skala jest tak niepokojąca, że mówi się o swego rodzaju epidemii. A nawet epidemii globalnej. Amerykanie twierdzą, że w ciągu ostatnich 20 lat z powodu uzależnienia od opioidów w USA zmarło pół miliona ludzi. Jakby z powierzchni ziemi zniknął Gdańsk, czy Poznań.

Teraz dopiero zapadają wyroki w niezliczonych procesach. Sieci aptek CVS oraz Walgreens 2 tygodnie temu zaanonsowały, że każda zapłaci po 5 miliardów dolarów odszkodowań za nienależytą kontrolę sprzedaży. Znacznie większe kary dosięgnęły producentów i dystrybutorów. Bo wielki skandal opioidów miał już wiele odsłon. Johnson & Johnson zapłaci 5 miliardow, dystrybutorzy McKesson, Cardinal Health i AmerisourceBergen – 21 miliardów, a izraelskie laboratorium Teva - 4 miliardy.

Oskarżycielami są nie tylko osoby indywidualne ale przede wszystkim władze stanowe. I trudno się dziwić, bo przecież to kwestia zdrowia publicznego, czyli strat materialnych i moralnych poniesionych przez całe społeczeństwo.

Pogrążony w niesławie koncern Purdue Pharma zawarł już ugody na sumę 6 miliardów dolarów. Pozwów mają znacznie więcej, ponieważ bezwzględnie promowali OxyContin przekonując, że nie niesie żadnego ryzyka, choć od wielu lat sygnalizowano uzależniający charakter specyfiku. Purdue Pharma płaciła milionowe kary, ale w tym samym czasie inkasowała miliardowe zyski. Dziś jest firmą upadłą, bankrutem, któremu sąd nie zezwala na oficjalne ogłoszenie upadłości ze względu na kolejne roszczenia odszkodowawcze. Za karę i dla przykładu.

Prof. Serge Perrot, szef Centrum Leczenia Bólu w paryskim szpitalu Cochin uważa, że inną niż amerykańska postawę wobec bólu zawdzięczamy kulturze katolickiej, która z wielką nieufnością traktuje "pragmatyzm: domagający się usunięcia nawet niewielkiego bólu, żeby nie stanowił przeszkody w efektywności zawodowej i życiowej. W rezultacie w Europie recepty na te substancje są ściślej kontrolowane, a zatem ograniczane.

Ameryka jeszcze długo będzie opłakiwać kolejne ofiary niefrasobliwości. A my? Jak wychowywać dzieci i młodzież, by nie dali się zwieść opowieściom cynicznych marketingowców o chemicznie wspomaganym raju na ziemi?