Do planów na nowy rok dopisz badania profilaktyczne. Poradnik małopolskiego NFZ

Z badań opinii społecznej wynika, że na przełomie grudnia i stycznia noworoczne postanowienia przygotowuje zdecydowana większość z nas. Na czele tworzonej listy warto umieścić zmiany związane ze zdrowiem. W nowym roku do listy codziennych aktywności dopisz ćwiczenia, zerwij z używkami, na talerzu częściej umieszczaj warzywa i owoce, a w kalendarzu wyznacz terminy badań profilaktycznych.

Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje programy profilaktyczne m.in. w kierunku raka piersi i raka jelita grubego. Dają one szansę, by upewnić się, że w naszym organizmie nie dzieje się niż złego. A jeśli jest inaczej – umożliwiają wykrycie choroby na etapie, gdy nie daje ona jeszcze niepokojących objawów i wczesne rozpoczęcie leczenia.

Program profilaktyki raka piersi jest przeznaczony dla kobiet w wieku 45-74 lata. W ramach niego mogą one raz na dwa lata wykonać badanie mammograficzne. Bezpłatnie, bez skierowania, bez kolejek. Wystarczy zgłosić się do jednej z 33 pracowni stacjonarnych w regionie albo do mobilnego gabinetu – mammobusu. Mammobusy docierają przede wszystkim do mniejszych miejscowości i wsi, by mieszkające tam kobiety mogły kontrolować swoje piersi bez konieczności dalekich podróży. Diagnostyka na ich pokładzie nie różni się jakością od tej wykonywanej w stacjonarnej pracowni.

 Mammografię wykonuje się specjalnym aparatem, wytwarzającym promieniowanie przy użyciu czułych błon rentgenowskich. Uzyskane obrazy dla każdego sutka są następnie analizowane przez specjalistę - lekarza radiologa. Jeśli badanie wykaże nieprawidłowości, pacjentka jest kierowana na pogłębioną diagnostykę. Może ona obejmować poradę lekarską, mammografię uzupełniającą, USG piersi czy biopsję.

Program profilaktyki raka szyjki macicy obejmuje kobiety w wieku 25-64 lata. W ramach niego mogą one raz na trzy lata, bezpłatnie, bez skierowania, bez kolejek wykonać cytologię.

 Podczas cytologii jest pobierany materiał z szyjki macicy, który następnie trafia do oceny mikroskopowej. Jeśli wynik jest prawidłowy, wystarczy ponowić badanie po upływie kolejnych 3 lat (w szczególnych przypadkach po 12 miesiącach). Jeśli zostaną wykryte niepokojące zmiany, pacjentka jest kierowana na dalszą, pogłębioną diagnostykę.

 Badania w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy są wykonywane we wszystkich gabinetach ginekologicznych, które mają umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. W Małopolsce jest ich ponad 200. Kobiety, które nie kwalifikują się do programu, również mogą wykonać cytologię bez opłat w ramach konsultacji u lekarza ginekologa, który współpracuje z NFZ.

Program badań przesiewowych raka jelita grubego jest skierowany do osób w wieku 50-65 lat, które w ciągu ostatnich 10 lat nie wykonywały kolonoskopii. Mogą z niego skorzystać także młodsi – w wieku 40-49 lat, jeśli ich bliscy krewni (pierwszego stopnia) chorowali na nowotwór jelita. Badania nie wymagają skierowania, wystarczy zgłosić się do jednej z 30 małopolski placówek, które realizują program.

Kolonoskopia pozwala obejrzeć jelito grube od środka. Badanie odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym – decyzję podejmuje lekarz. Podczas diagnostyki medyk ma możliwość pobrania wycinków niepokojących zmian, które trafiają następnie do oceny histopatologicznej, czy usunięcia ewentualnych polipów.

 Więcej informacji o programach profilaktycznych znajdziesz na stronie małopolskiego NFZ www.nfz-krakow.pl w zakładce „Profilaktyka z NFZ”.