Fasolowe żniwa w Dolinie Dunajca. Nawałnice i gradobicie zniszczyły wiele upraw. Rolnicy ratują się sprzedając jeszcze zielone nasiona

Paweł Chwał
Paweł Chwał
Dolina Dunajca wciąż nazywana jest zagłębiem fasoli, choć uprawą tej rośliny z roku na rok zajmuje się coraz mniej rolników
Dolina Dunajca wciąż nazywana jest zagłębiem fasoli, choć uprawą tej rośliny z roku na rok zajmuje się coraz mniej rolników Paweł Chwał
Dolina Dunajca w okolicach Tarnowa to nie tylko atrakcyjne widokowo i turystycznie tereny, ale również idealne miejsce do uprawy fasoli odmiany Piękny Jaś. Rozpoczęły się już zbiory tej bogatej zwłaszcza w magnez i smacznej rośliny strączkowej, po którą sięga wielu entuzjastów rodzimej kuchni. Tegoroczne fasolowe żniwa na części plantacji trzeba było przyspieszyć z powodu nawałnic i gradobicia. Te zniszczyły bowiem wiele upraw.

Fasolowe zagłębie pod Tarnowem

W Dolinie Dunajca panują doskonałe warunki naturalne do uprawy fasoli. Plantacje położone są dość nisko, często w niewielkiej odległości od rzeki, dzięki temu pola osłonięte są od wiatru, na który roślina jest bardzo wrażliwa. Ponadto poranne mgły wiosną i jesienią ograniczają gwałtowną zmianę temperatury pomiędzy dniem i nocą.

Nie bez znaczenia jest również przekazywana z pokolenia na pokolenie wiedza i umiejętności tutejszych rolników, którzy potrafią tak prowadzić uprawy, aby przynosiły one jak najlepsze zbiory. Zarówno na plantacjach tradycyjnych (tyczki drewniane), jak i przy uprawie szpalerowej (wsporniki podtrzymujące druty) wykonuje się pielenie ręczne, a w nielicznych gospodarstwach mechaniczne w międzyrzędziach.

Zbiór dojrzałej fasoli przypada zazwyczaj na przełom września i października. W tym roku wielu plantatorów pod Tarnowem zmuszonych zostało go przyspieszyć, aby ratować się przed stratami, spowodowanymi przez gwałtowne burze, które kilkukrotnie przetoczyły się przez region. Największe szkody ponieśli rolnicy w gminach Zakliczyn, Pleśna i Gromnik. Do sprzedaży trafiła fasola świeża, jeszcze zielona, której cena była atrakcyjna i wynosiła od 15 do 20 zł za kilogram.

- Przewagą takiej fasoli nad wysuszoną, białą jest to, że można ją zamrozić, aby później sięgać po nią do przygotowywania na przykład pysznych zup - mówi Eugeniusz Tadel, kierownik Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Tarnowie.

Gorąco zachęca do tego, aby w ten sposób pomóc poszkodowanym przez nawałnice producentom tego popularnego w regionie warzywa. Jest ich już niestety coraz mniej.

Fasolę trzeba zbierać i łuskać ręcznie, ewentualnie przy pomocy starych młynków i wialni, co sprawia, że nawet w tym fasolowym zagłębiu z każdym rokiem ubywa rolników uprawiających "Pięknego Jasia".

- Kiedyś fasola była sadzona u nas powszechnie. Teraz jest to już niestety zanikowa uprawa. Głównym tego powodem jest brak rąk do pracy. Fasola wymaga bowiem dużej troski i nakładu pracy, a dodatkowo jest bardzo wrażliwa na warunki atmosferyczne. Młodzi wolą łatwiejszy i pewniejszy zarobek - dodaje Jan Czaja ze stowarzyszenia Grupa od Rolnika.

Przybywa kukurydzy oraz pól obsianych rzepakiem i soją

Fasolowe pola zastępują uprawy kukurydzy, rzepaku, a także coraz popularniejszej pod Tarnowem soi. Pojawiają się także pola słonecznikowe – na olej, a także odmiany na kwiaty.

Na twardą, nadającą się do dłuższego przechowywania, fasolę trzeba będzie poczekać do października. Rośliny najpierw są podcinane na polach i w naturalny, kontrolowany sposób wysychają. Dojrzałe strąki zbierane są etapowo, a następnie łuskane. Nasiona fasoli przechowywane są najczęściej w przepuszczalnych dla powietrza workach jutowych w pomieszczeniach czystych, przewiewnych oraz wolnych od szkodników i obcych zapachów.

Za kilogram fasoli dojrzałej, już wysuszonej trzeba zapłacić ok. 30 zł.

Piękny Jaś wyróżnia się dużymi nasionami, cienką i miękką skórką oraz krótkim czasem gotowania. Fasola ta zawiera więcej magnezu niż uprawiana gdzie indziej (80 mg/kg), co wynika z wysokiej zawartości tego pierwiastka w tutejszej glebie.

W 2011 r. fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca została wyróżniona oznaczeniem Chronionej Nazwy Pochodzenia. Uprawnienia do produkcji fasoli z oznaczeniem ChNP mogą otrzymać jedynie rolnicy uprawiający ją na obszarze 11 gmin leżących w dolinie rzeki Dunajec. Są to patrząc od południa na mapie: Gródek nad Dunajcem (powiat nowosądecki), Czchów (powiat brzeski), Zakliczyn, Pleśna, Wojnicz, Tarnów, Wierzchosławice, Radłów, Żabno i Wietrzychowice oraz Gręboszów (powiat dąbrowski) w województwie małopolskim.

Oto najlepsze miasta do życia w Polsce

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska
Dodaj ogłoszenie