Ankieterzy Głównego Urzędu Statystycznego przez cały rok prowadzą wiele badań statystycznych, również na terenie województwa małopolskiego.
BAEL – źródło wiedzy o rynku pracy
Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) to jedno z kluczowych narzędzi statystycznych służących do analizy sytuacji na rynku pracy w Polsce. Prowadzone jest regularnie od 33 lat przez Główny Urząd Statystyczny zgodnie z metodyką Międzynarodowej Organizacji Pracy. Dostarcza danych nie tylko na poziomie ogólnokrajowym, ale również regionalnym – w tym w województwie małopolskim. Jest polską edycją Europejskiego Badania Siły Roboczej (Labour Force Survey) prowadzonego przez Eurostat.
– Pozwala ono monitorować poziom aktywności zawodowej, uwzględniając różne cechy demograficzne, społeczne i zawodowe, a także podstawowe dane dotyczące miejsc pracy. Dzięki BAEL poznajemy liczebność i charakterystykę osób pracujących, bezrobotnych oraz biernych zawodowo – z uwzględnieniem podziału na cechy demograficzne i społeczno-ekonomiczne – takie jak płeć, wiek, wykształcenie czy miejsce zamieszkania – wyjaśnia Agnieszka Szlubowska, dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie.
Dane z BAEL umożliwiają stałe monitorowanie zmian dotyczących aktywności ekonomicznej ludności. Dzięki tym informacjom możliwe jest naliczenie wskaźników na poziomie wojewódzkim i krajowym, jak również dokonywanie porównań międzynarodowych. Samorządy lokalne mogą dzięki temu lepiej planować działania na rynku pracy i programy aktywizacyjne. Instytucje edukacyjne dostosowują ofertę kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy. Inwestorzy mają dostęp do wiarygodnych informacji o potencjale zatrudnieniowym.
Województwo małopolskie to region o stosunkowo wysokim poziomie aktywności zawodowej, szczególnie w Krakowie. Zgodnie z danymi z ostatniej edycji badania BAEL współczynnik aktywności zawodowej osób w wieku 15–89 lat wyniósł 59,3%, co oznacza że ponad połowa mieszkańców w wieku produkcyjnym pracowała lub poszukiwała pracy. Zwiększyła się liczba osób aktywnych zawodowo, a także populacja osób pracujących. Stopa bezrobocia według BAEL w Małopolsce była równa krajowej i wyniosła 2,8%. W zbiorowości osób bezrobotnych przeważały kobiety oraz mieszkańcy wsi.
Kogo dotyczy BAEL i jaki jest zakres zbieranych danych?
Badanie BAEL jest prowadzone w losowo wybranych gospodarstwach domowych w całej Polsce, trwa cały rok i prowadzone jest kwartalnie. – W tym roku obejmuje 222,1 tys. rodzin, w tym prawie 8 tys. z terenu województwa małopolskiego – wylicza dyrektor Szlubowska.
Badanie jest dobrowolne, a więc uczestniczą w nim tylko osoby, które wyrażą na to zgodę. Gospodarstwa domowe, które zostały wylosowane do badania, otrzymują list od Prezesa GUS ze wszystkimi niezbędnymi informacjami. Następnie kontaktują się z nimi ankieterzy regionalnego Urzędu Statystycznego, by przeprowadzić wywiad. Badanie można zrealizować bezpośrednio albo przez telefon, udzielając odpowiedzi na pytania zadawane przez ankietera. W badaniu BAEL są zbierane szczegółowe informacje dotyczące sytuacji zawodowej osób w wieku 15 lat i więcej. Celem jest zrozumienie, kto pracuje, kto poszukuje pracy, a kto jest bierny zawodowo i dlaczego.
Tu warto podkreślić, że ankieterzy nie pytają o dane wrażliwe – jak np. stan majątku, numer konta, numer dowodu osobistego czy dostęp do bankowości elektronicznej.
EU-SILC – kluczowe narzędzie monitorowania jakości życia
W dobie rosnącej potrzeby tworzenia skutecznych polityk społecznych, opartych na faktach i rzetelnych danych, Główny Urząd Statystyczny prowadzi Europejskie Badanie Warunków Życia Ludności (EU-SILC). To jedno z najważniejszych europejskich badań statystycznych, mające na celu ocenę jakości życia mieszkańców, poziomu dochodów oraz stopnia zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Badanie jest realizowane w krajach unijnych i wybranych państwach spoza UE, np. Norwegii, Szwajcarii, Islandii.
Zebrane dane umożliwiają porównywanie różnych grup społecznych pod względem warunków życia, monitorowanie skuteczności polityki socjalnej i efektywne reagowanie na potrzeby społeczne. Wyniki badania są wykorzystywane zwłaszcza do monitorowania realizacji unijnych strategii w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
Badanie prowadzone jest co roku, na próbie losowo wybranych gospodarstw domowych i jest ono dobrowolne. Ma charakter panelowy, co oznacza, że wylosowana grupa respondentów poddawana jest czteroletniej obserwacji umożliwiającej wnikliwą analizę sytuacji społeczno-ekonomicznej.
– W tym roku badanie obejmuje 24 tys. rodzin z całej Polski, w tym ponad 1,5 tys. z województwa małopolskiego. Niektóre rodziny uczestniczyły już w badaniu w poprzednich latach, a inne zostaną zaproszone po raz pierwszy – informuje dyrektor US w Krakowie.
Jak wziąć udział w badaniu EU-SILC i jaki jest zakres zbieranych informacji?
Badanie rozpoczęło się 23 kwietnia i potrwa do 30 czerwca. Wylosowane gospodarstwa domowe już otrzymały list od Prezesa GUS, a do końca czerwca będą się z nimi kontaktować ankieterzy regionalnego Urzędu Statystycznego celem przeprowadzenia wywiadu. Badanie można zrealizować bezpośrednio lub przez telefon, udzielając odpowiedzi na pytania zadawane przez ankietera. Na pytania indywidualne można odpowiedzieć samodzielnie, po zalogowaniu się na stronie internetowej danymi otrzymanymi od ankietera.
Podczas wywiadu zbierane są informacje dotyczące: warunków mieszkaniowych, poziomu i źródeł dochodów, sytuacji materialnej, stopnia zaspokojenia podstawowych potrzeb, stanu zdrowia, uczestnictwa w procesie edukacji, opieki formalnej nad dziećmi, aktywności ekonomicznej na rynku pracy i cech demograficznych. W badaniu EU-SILC ankieterzy statystyczni nie pytają o dane wrażliwe – jak np. numer konta, PESEL, numer dowodu osobistego czy dostęp do bankowości elektronicznej.
Dodatkowo w ramach EU-SILC realizowane są tzw. badania modułowe – w tym roku obejmują one kwestie dotyczące zdrowia osób dorosłych, efektywności energetycznej głównego miejsca zamieszkania oraz świadomości ekologicznej mieszkańców (segregacja plastikowych butelek, korzystanie z komunikacji zbiorowej, samochodów, naprawa i utylizacja telefonów komórkowych). Uzyskane wyniki wraz z danymi z badania zasadniczego pozwolą na szerszą analizę sytuacji gospodarstw domowych na terenie całej Unii Europejskiej.
Twoje dane są bezpieczne. Możesz też sprawdzić ankietera
Warto podkreślić, że podczas badań GUS zapewnia anonimowość. Dane osób badanych nie są kojarzone z ich odpowiedziami. Wszystkie informacje przekazywane ankieterom są bezpieczne i chronione ustawowo, a dostęp do nich mają pracownicy Urzędu Statystycznego wyłącznie w celu dokonania zestawień i analiz. Wyniki badań są publikowane dopiero po ich odpowiednim opracowaniu i usunięciu danych identyfikacyjnych.
Badania statystyczne prowadzą wyłącznie profesjonaliści – osoby o nieposzlakowanej opinii, które zawsze przestrzegają procedur bezpieczeństwa. Oczywiście każda badana osoba ma prawo sprawdzić ankietera. I warto skorzystać z tej możliwości. W jaki sposób?
Poproś o legitymację – ankieter musi mieć przy sobie ten dokument, zawierający unikalny numer, nazwę urzędu oraz imię i nazwisko.
Zweryfikuj dane ankietera: telefonicznie pod numerami 695 256 281 lub 532 459 441; kontaktując się z infolinią statystyczną pod numerem 22 27 99 999 bądź mailowo – [email protected], [email protected]. Możesz to zrobić także poprzez formularz na stronie internetowej sa.stat.gov.pl/formularz/.
Zaufaj intuicji. Jeśli coś wydaje ci się podejrzane, masz prawo odmówić udziału w badaniu i poprosić o wyjaśnienia.
Pamiętaj: profesjonalny ankieter nigdy nie poprosi cię o dane osobowe, jak np. numer PESEL czy hasła.
Więcej informacji o badaniach statystycznych GUS: badania-ankietowe.stat.gov.pl.
Paulina Szymczewska
