Kraków. Badacze z UJ kontra paliwo z wraków zatruwające Bałtyk. Ruszył ważny międzynarodowy projekt

18 lipca 2024, 11:29

Rozpoczęła się realizacja trzyletniego projektu BALTWRECK, który ma na celu zmniejszenie zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego niebezpiecznym paliwem, amunicją i pozostałościami wraków statków - poprzez opracowywanie, demonstrowanie i wdrażanie metod zarządzania wrakami. Partnerem projektu jest Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego, który pod kierunkiem dr. Michała Silarskiego ma za zadanie wykonanie testów nowych metod wykrywania materiałów niebezpiecznych w morzu.

Całkowity budżet projektu, którego pełna nazwa brzmi: "Zapobieganie masowym zanieczyszczeniom chemicznym wód morskich z nieszczelnych wraków i składowisk amunicji / broni w południowym Bałtyku" wynosi 3,83 mln euro, z czego 3,06 mln euro pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem programu Interreg Południowy Bałtyk.

Konsorcjum BALTWRECK tworzy 14 partnerów z czterech krajów nadbałtyckich: Polski, Litwy, Niemiec i Szwecji. Koordynację projektu prowadzi Instytut Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk (IMP PAN).

- W ramach projektu opracowane mają zostać skuteczne metody diagnostyki wraków oraz zaawansowane technologie wykrywania i usuwania z nich niebezpiecznych substancji. Opracowane rozwiązania zostaną przetestowane w co najmniej trzech lokalizacjach pilotażowych. Przeprowadzona zostanie także analiza wpływu zatopionej amunicji i złóż węglowodorów na ekosystemy morskie - informują przedstawiciele UJ.

Są pierwsze wyniki rekrutacji na UJ. Sztuczna inteligencja od razu stała się hitem

Zakończyła się rejestracja na studia pierwszego stopnia oraz jednolite magisterskie na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wiadomo już więc, na jakie kierunki stawiają tegoroczni maturzyści. Najwięcej kandyd...

Małgorzata Mrowiec

Dr Michał Silarski z Zakładu Doświadczalnej Fizyki Cząstek i jej Zastosowań Instytutu Fizyki UJ jest autorem projektu ''Nieinwazyjny sensor do wykrywania materiałów niebezpiecznych w środowisku wodnym'', który został najwyżej ocenionym grantem przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w działaniu FIRST TEAM finansowanym z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Zasada działania urządzenia opiera się na zjawisku neutronowej aktywacji substancji i pomiarze widm charakterystycznych kwantów gamma powstałych po napromieniowaniu substancji wiązką neutronową. W przeciwieństwie do wykorzystywanych powszechnie metod proponowane w projekcie rozwiązanie pozwala na określenie składu chemicznego podejrzanego przedmiotu zdalnie bez narażania życia i zdrowia ludzi.

Jak wyjaśnia naukowiec, projekt BALTWRECK ma sporo wspólnego z grantem otrzymanym z FNP, ale też jest tutaj wiele różnic (np. w ramach FIRST TEAM prototyp rozbudowywany jest o tarczę anty-Comptonowską oraz odczyt i przetwarzanie danych wspomaganych sztuczną inteligencją). W ramach BALTWRECK w warunkach zbliżonych do rzeczywistych przetestowany zostanie sensor, który powstał w ramach wcześniejszego grantu LIDER, otrzymanego z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Będzie testowany w warunkach kontrolowanych, najprawdopodobniej w basenie portowym przy współpracy z firmą Petrobaltic.