Pomnik nie był odnawiany od czasu jego ustawienia, czyli od 1976 roku, kiedy zastąpił on oryginał z 1910 roku ustawiony w 500. rocznicę bitwy z Krzyżakami. Pierwszy pomnik został zniszczony przez hitlerowców w czasie okupacji Krakowa.
Remont jest konieczny, bo na rzeźbach wykonanych z brązu zalega gruba warstwa zanieczyszczeń, spod których przebija już zielona patyna. Proces oczyszczania poprzedzony zostanie badaniami laboratoryjnymi i zgodnie ze wskazaniami specjalisty ds. konserwacji metalu - przy oczyszczaniu wykorzystane zostaną... łuski orzechów arachidowych.
- Usunięcie szkodliwych nawarstwień z zastosowaniem spreparowanych i odłuszczonych łusek z orzechów, sprowadzonych ze Stanów Zjednoczonych, to już sprawdzona metoda, aby w trakcie prac zachować i uszlachetnić zieloną patynę pokrywającą figury. W ten sposób oczyszczony został np. pomnik Mikołaja Kopernika przy Uniwersytecie Jagiellońskim - mówi Beata Myśliwiec-Kwiecień z Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu, który zleci wykonanie prac.
Ponadto na całym pomniku widać wiele drobnych uszkodzeń mechanicznych. Konieczne jest także mocniejsze przymocowanie tablic z herbami, aby zapobiec ich zniszczeniu czy oderwaniu.
W ramach prac przewidziane jest również uzupełnienie ubytków spoin ołowianych, które scalają elementy pomnika. Obecnie wnika do nich woda deszczowa, która zamarzając może powodować pęknięcia kamienia, a nawet rozsunięcie się konstrukcji podstawy pomnika. Oczyszczone zostaną także granitowe elementy.
Prace mają potrwać do końca czerwca. Urzędnicy chcą zdążyć z nimi przed Światowymi Dniami Młodzieży, kiedy do miasta zjadą pielgrzymi z całego świata i zapewne będą zwiedzać centrum Krakowa i jego główne place. Prace konserwatorskie, już w mniejszym zakresie, planowane są także w tym roku przy pomniku Adama Mickiewicza w Rynku Głównym, który wymaga oczyszczenia. Nie wiadomo, czy uda się je przeprowadzić przed ŚDM.
