Łagodny przerostu gruczołu krokowego. Na czym polega leczenie metodą HoLEP?

Łagodny przerost gruczołu krokowego to schorzenie, które występuje u 50-75% mężczyzn po ukończeniu 50 lat i aż u 80% panów po 70 roku życia. Proces powiększania się prostaty następuje między innymi na z powodu zmian hormonalnych i czasami może trwać nawet kilka lat. Na skutek zwiększenia się masy stercza dochodzi do ucisku otaczających tkanek w tym cewki moczowej, co objawia się problemami z oddawaniem moczu, częstszą potrzebą jego oddawania w nocy jak również uczuciem niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego. Pomimo, że początkowo objawy łagodnego rozrostu gruczołu krokowego mają formę łagodnych i mało nasilonych to wraz z upływem czasu mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie a nieleczone mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. O tym czym jest łagodny przerost prostaty, jakie są jego objawy oraz jak wygląda jego leczenie z wykorzystaniem metody HoLEP rozmawiamy z urologiem z krakowskiego Szpitala na Klinach – lek. med. Michałem Swolkieniem.

Pierwszymi objawami łagodnego przerostu prostaty, które mobilizują mężczyzn do odwiedzenia urologa są dolegliwości ze stronu układu moczowego. Pacjenci najczęściej zgłaszają problemy z rozpoczęciem mikcji, osłabienie strumienia moczu, częstsze oddawanie moczu zarówno w ciągu dnia i nocy oraz konieczność natychmiastowego oddania moczu tzw. parcia naglące. Warto pamiętać, że przerost prostaty to schorzenie, które nie powinno być bagatelizowane ponieważ nieleczone prowadzi do szeregu negatywnych konsekwencji zdrowotnych wśród, których najczęściej wymienia się nawracające infekcje układu moczowego, powstanie kamicy pęcherza moczowego, przewlekłe uszkadzanie nerek i pęcherza moczowego oraz zatrzymanie moczu skutkujące koniecznością założenia cewnika. Podstawą diagnostyki przerostu prostaty jest konsultacja urologiczna wraz z badaniem USG oraz badaniem per rectum. Aby zróżnicować łagodny rozrost gruczołu krokowego od raka, który w tym narządzie również może się rozwinąć dodatkowo oznacza się stężenie PSA (swoistego antygenu prostaty) we krwi a czasem zleca dodatkowo MRI (rezonans magnetyczny) gruczołu krokowego.

W sytuacji kiedy leczenie farmakologiczne łagodnego rozrostu prostaty nie przynosi zadawalającego efektu może stać się konieczne leczenie zabiegowe. Celem zabiegu jest przywrócenie odpływu moczu z pęcherza poprzez usunięcie „nadmiaru” prostaty przy jednoczasowym pozostawieniu torebki prostaty, pęcherzyków nasiennych i pęczków naczyniowo – nerwowych odpowiadających za między innymi prawidłowe funkcje seksualne. Aktualnie pacjenci z łagodnym rozrostem stercza mają do wyboru wiele małoinwazyjnych technik zabiegowych wśród, których wymienia się HoLEP, czyli z wykorzystaniem energii lasera. Metoda ta możliwa jest do przeprowadzenia u pacjentów z nasilonymi dolegliwościami ze strony dolnych dróg moczowych (tzw. LUTS) na tle łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Ważne jest, że w tej technice ograniczenia nie stanowi wielkość gruczołu krokowego, co jest typowe dla innych metod chirurgii małoinwazyjnej wykonywanej z dostępu przez cewkę moczową. Zabieg HoLEP możliwy jest także u mężczyzn u których na skutek schorzenia podstawowego występują powracające infekcje układu moczowego, nawrotowy krwiomocz jak również zatrzymanie moczu, powodujące konieczność utrzymywania cewnika w pęcherzu. Kolejną zaletą jest to że z zabiegu może skorzystać większość pacjentów w trakcie terapii lekami przeciwkrzepliwymi, którzy z tego powodu nie mogą poddać się zabiegowi przezcewkowej elektroresekcji prostaty.

Zabieg HoLEP trwa od 40 minut do 3 godzin i wykonywany jest zwykle w znieczuleniu podpajęczynówkowym, czyli pacjent znieczulony jest tylko od pasa w dół. Podczas zabiegu przez cewkę moczową urolog wprowadza do ciała pacjenta resektoskop, czyli narzędzie wyposażone w kamerę i kanał dla cienkiego włókna lasera. Chirurg właśnie za pomocą włókna laserowego odcina wewnętrzną warstwę gruczołu krokowego w jednym bloku, jednocześnie zamykając wszystkie naczynia krwionośne. Następnie rozdrabnia usuniętą tkankę na drobne fragmenty i usuwa je z ciała pacjenta również przez cewkę moczową. Zabieg HoLEP zaliczany jest do metod małoinwazyjnych ponieważ w jego trakcie nie dochodzi do przerwania ciągłości tkanek a zabieg wykonywany jest przez naturalny otwór w ludzkim ciele jakim jest cewka moczowa. Z uwagi na swoją niewielką inwazyjność zabieg HoLEP, nawet w przypadku dużych gruczolaków zalicza się do bezpiecznych metod usuwania łagodnego rozrostu prostaty, obarczoną niewielkim ryzykiem poważnych powikłań w tym intensywnego krwawienia. Zabieg charakteryzuje krótki czasu cewnikowania ponieważ u 90% pacjentów cewnik usuwany jest już na następny dzień po zabiegu. Dodatkowo pacjenci mogą liczyć na szybką poprawę w zakresie siły strumienia moczu i większy komfort podczas jego oddawania. Wykorzystanie metody HoLEP pozwala operatorowi na usunięcie całej objętości gruczolaka (do 90% objętości całej prostaty) jak również na pozyskanie całej objętości gruczolaka do badania histopatologicznego. Wspomnianą cechę metoda ta zawdzięcza bardzo niskiej penetracji cieplnej lasera oraz jego precyzji. Prawdopodobieństwo ponownego rozrostu prostaty u mężczyzn po zabiegu HoLEP jest bardzo niskie ponieważ zgodnie z badaniami tylko 0,7% pacjentów wymaga ponownej operacji do 10 lat od przeprowadzenia zabiegu.

Standardowo hospitalizacja pacjentów po zabiegu z wykorzystaniem metody HoLEP wynosi jedną dobę. W dniu wypisu ze szpitala usuwany jest cewnik a pacjent oddaje parokrotnie mocz, którego zaleganie oceniane jest przez lekarza. Powrót do aktywności seksualnej możliwy jest zwykle po 3-4 tygodniach od zabiegu. Na chwilę obecną nie wskazano wpływu zabiegu na sprawność seksualną pod warunkiem, że pacjent wcześniej nie miał zaburzeń erekcji. Sauna, jazda na rowerze jak również nadmierna i obciążająca aktywność ruchowa nie są rekomendowane przez pierwsze 3-4 tygodnie po zabiegu.

Lek. med. Michał Swolkień

Specjalista urologii i andrologii. Absolwent Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, urolog FEBU – uzyskał prestiżowy dyplom Europejskiej Rady Urologii. Członek Towarzystw Urologicznych: Polskiego (PTU), Europejskiego (EAU) i Amerykańskiego (AUA), a także Członek Polskiego i Amerykańskiego Towarzystwa Andrologicznego. Na co dzień zajmuje się kompleksową diagnostyką i leczeniem kamicy dróg moczowych, łagodnym rozrostem gruczołu krokowego, niepłodnością męską oraz zaburzeniami andrologicznymi. Specjalizuje się w wykonywaniu małoinwazyjnych operacji stosowanych w leczeniu kamicy dróg moczowych oraz łagodnego rozrostu gruczołu krokowego.

30-437 Kraków, ul. Kostrzewskiego 47
tel. +48 12 267 40 64
www.szpitalnaklinach.pl