Łapanów. Rok po potopie w Łapanowie. Zabezpieczenia przed kolejną powodzią na razie na papierze

FLESZ - Gdzie najtaniej na wakacje?

Ekstremalne opady deszczu, jakie wystąpiły w nocy z 20 na 21 czerwca 2020 roku powyżej gminy Łapanów, spowodowały że fala powodziowa na rzece Stradomce w kulminacyjnym momencie miała 596 cm (na wodowskazie w Łapanowie). Woda przelała się przez lewy wał Stradomki i popłynęła w stronę centrum Łapanowa. Zalane zostały domy, gospodarstwa, sklepy, punkty usługowe, a nawet XVI-wieczny kościół. Wiele upraw zostało zniszczonych przez wodę i naniesiony muł. Była to pierwsza powódź w Łapanowie na taką skalę od 2010 roku.

W zeszłym roku rozpoczął się remont zabezpieczeń, zasypywanie wyrw, udrażnianie koryt potoków.

Gdy trwało jeszcze usuwanie szkód, padły zapowiedzi inwestycji, które ochronią wieś przed podobnymi dramatami w przyszłości.
Wody Polskie planują budowę w środkowym odcinku Stradomki zbiorników przeciwpowodziowych. Miałyby one powstać na terenie gminy Raciechowice, a więc powyżej gminy Łapanów, a ich robocze nazwy to Zegartowice i Lubomierz.

W rok po potopie prace są na etapie planowania i konsultacji społecznych.

Planowany jest również trzeci zbiornik retencyjny, który miałby zostać zlokalizowany w Szczyrzycu, w górnej części zlewni Stradomki. W tym roku gotowe ma być opracowanie koncepcji.

Budowa zbiorników może pochłonąć około 200 mln zł. Realizację inwestycji założono na co najmniej 5-6 lat, i to przy założeniu, że uda się uzyskać na ten cel odpowiednie dofinansowanie.

- Zadania związane z retencją zbiornikową (zbiorniki: Szczyrzyc, Zegartowice, Lubomierz) zostały zgłoszone przez RZGW w Krakowie jako wstępna propozycja do sfinansowania w ramach środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego - informuje "Gazetę Krakowską" Magdalena Gala, rzecznik prasowy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie.

Drugą inwestycją, która ma poprawić bezpieczeństwo przeciwpowodziowe w gminie Łapanów, jest budowa i przebudowa wałów na Stradomce na łącznym odcinku blisko 2 kilometrów.

- Wały przeciwpowodziowe są ważnym elementem zabezpieczenia, ale tym zasadniczym będą zbiorniki - mówi wójt gminy Łapanów Andrzej Śliwa. - W razie przejścia fali powodziowej pozwolą one przechwycenie nadmiaru wody z koryta rzeki i jej naturalną retencję. To ochroni przed szkodami infrastrukturę drogową, mostową oraz mienie prywatne i życie ludzi - dodaje samorządowiec.

Mieszkańcy Łapanowa jak najszybciej chcieliby doczekać obiecanych inwestycji. Daniel Długosz w centrum wsi prowadzi sklep motoryzacyjny. W czerwcu 2020 roku woda zalała jego sklep, a także dom. Straty, jakie poniósł, znacznie przekraczają 300 tysięcy złotych. W samym tylko sklepie zniszczeniu uległ towar oraz sprzęt o łącznej wartości 200 tys. zł.

Pan Daniel z wdzięcznością mówi o solidarności sąsiedzkiej, z jaką się spotkał po tamtej tragedii. Sprzątanie zniszczeń na jego posesji trwało trzy tygodnie, każdego dnia bezinteresownie pomagało mu od kilku do kilkunastu osób. - Gdybym każdemu z nich chciał zapłacić za przepracowane dniówki i zapewnić wyżywienie, musiałbym wydać kilkadziesiąt tysięcy złotych - mówi przedsiębiorca, który od 2018 roku jest również radnym gminy.

Jego zdaniem, Łapanów będzie w pełni zabezpieczony przed powodzią dopiero wtedy, gdy zostaną wybudowane zarówno wały, jak i zbiorniki. - Wały powinny uratować samo centrum Łapanowa, ale woda gdzieś się może rozlać, np. w Grabiu i Wieruszycach. Wybudowanie zbiorników jest ważne na naszym górzystym terenie, bo pozwoli przytrzymać wodę i wypuścić ją dopiero wtedy, gdy fala powodziowa przejdzie.

Przygotowania do budowy nowych wałów są obecnie na etapie opracowania projektu budowlanego. Ma być on gotowy do końca listopada 2022. Na razie zostały wykonane zostały prace geodezyjno-pomiarowe, operat dendrologiczny oraz dokumentacja geologiczno-inżynierska. Prace w terenie to perspektywa 2023-2026.