Małopolska najbardziej religijna w kraju, ale pandemia i tak odciska piętno na praktykach

FLESZ - Nowe obostrzenia od 15 grudnia!

W 2020 roku w całym kraju funkcjonowało ponad 10 tysięcy parafii katolickich, w tym ponad sześćset zakonnych. W diecezji krakowskiej było ich dokładnie 448 (56 zakonnych), a w tarnowskiej 454 (17 zakonnych).

W skali całej Polski najwięcej księży pracowało w diecezji tarnowskiej (1 535) i krakowskiej (1 159), najwięcej alumnów natomiast doliczono się w diecezjach warszawskiej (124) i tarnowskiej (118), natomiast w krakowskiej - 65.

W 2020 r. ze względu na pandemię COVID-19 badanie praktyk niedzielnych Polaków nie odbyło się. Spadkowy trend widać jednak gołym okiem, choć nie jest on regułą.

- Nieznaczny spadek liczby wiernych uczestniczących w niedzielnych mszach był widoczny zwłaszcza w większych parafiach, na przykład w Krakowie, jednakże były miejsca w ośrodkach małomiejskich i wiejskich, gdzie było odczuwalne zwiększenie liczby praktykujących - podkreśla ks. Łukasz Michalczewski, dyrektor biura prasowego archidiecezji krakowskiej.

Znane są za to precyzyjne wskaźniki dotyczące przyjmowanych sakramentów chrztu, bierzmowania, pierwszej komunii świętej oraz małżeństwa.

Okazuje się, że zarówno w diecezji krakowskiej, jak i tarnowskiej zanotowano w 2020 roku mniej udzielonych sakramentów chrztu (odpowiednio z 19 629 do 16 094 i z 15 605 do 14 439).

- Spadek liczby udzielonych chrztów prawdopodobnie wynika ze spadku ogólnej liczby urodzonych dzieci. Podobne spadki liczby chrztów były notowane w poprzednich latach i korespondowały ze spadkiem liczby urodzonych dzieci - komentuje ks. Michał Dąbrówka, dyrektor wydziału duszpasterstwa ogólnego tarnowskiej kurii.

W przypadku bierzmowania trend spadkowy jest bardziej wyraźny. W diecezji krakowskiej z 25 008 do 11 430, a w tarnowskiej z 23 546 do 16 755. - Wynika to z faktu, że w roku 2019 do bierzmowania przystąpiły dwa roczniki uczniów, mianowicie tych, którzy kończyli trzecią klasę gimnazjum, oraz ósmą klasę szkoły podstawowej. W ubiegłym roku był to już tylko jeden rocznik, stąd zanotowany spadek - wyjaśnia ks. Dąbrówka.

Odwrotną tendencję da się zauważyć w przypadku pierwszej komunii św., bowiem w obu diecezjach zanotowano wzrosty: z 12 328 do 16 323 w diecezji krakowskiej i z 9 639 do 12 259 w tarnowskiej. Przyczyna wynika ze zmian organizacyjnych, wprowadzonych w polskiej edukacji.

- Rocznik, który przystępował do tego sakramentu w 2020 r. był większy ze względu na wcześniejsze zmiany w systemie edukacji, związane z możliwością posyłania do szkół 5 i 6 latków - dodaje dyrektor wydziału duszpasterstwa ogólnego w tarnowskiej kurii.

W obu diecezjach spadła również liczba udzielonych sakramentów małżeństwa. W diecezji krakowskiej w 2020 ślub kościelny wzięło 5 148 par, podczas gdy w 2019 - 7 310. W diecezji tarnowskiej odnotowano spadek z 6 386 w 2019 do 5 308 w roku 2020.

- Bez wątpienia miała na to wpływ pandemia i związane z nią ograniczenia. Wiele osób przekładało ślub na później ze względu na niepewną sytuację. Z dnia na dzień dochodziło do wprowadzania kolejnych obostrzeń, skutkujących niemożliwością zorganizowania uroczystości. W tym roku księża sygnalizują wzrost liczby zawieranych małżeństw - zwraca uwagę ks. Łukasz Michalczewski.

Wtóruje mu ksiądz Dąbrówka. - Wydaje się, że dopiero dane za bieżący rok dadzą dokładniejszą odpowiedź na to pytanie - dodaje.

Na ile pandemia COVID-19 wpłynęła na spadek liczby osób uczestniczących w liturgii? - Zauważalny jest pewien spadek, jednak na ten moment trudno oszacować, jego rozmiar. W tej kwestii będę mógł się wypowiedzieć na początku przyszłego roku - przyznaje ks. Dąbrówka.

Ks. Józef Drabik, proboszcz parafii św. Jakuba w Brzesku, zauważył w swojej parafii stały trend od czasu pojawienia się w Polsce koronawirusa SARS-CoV-2.

- W nabożeństwach bierze udział około 20 procent osób mniej niż przed 2020 rokiem. Taki trend utrzymuje się już drugi rok, choć nie ma obecnie dyspensy, więc można wnioskować, że część ludzi odzwyczaiło się od praktyk religijnych - mówi ks. Józef Drabik.

Jego zdaniem, sytuacja będzie się utrzymywała nawet po zakończeniu pandemii. - Niepokojąca jest mała liczba osób młodych na mszach świętych.

W parafii św. Jakuba w lekcjach religii uczestniczy ok. 90 procent uczniów. W 2020 roku proboszcz najstarszej brzeskiej parafii nie zanotował ani jednego przypadku apostazji, choć w 2021 roku trzy osoby wypisały się z Kościoła katolickiego.

W diecezji krakowskiej i tarnowskiej liczba uczniów uczęszczających na lekcje religii jest najwyższa w kraju. W diecezji krakowskiej w roku szkolnym 2020/2021 na religię chodziło 87,2 procent uczniów, a w diecezji tarnowskiej - 97,8 procent. Dla porównania, w diecezji wrocławskiej na religię w szkole chodziło tylko 65,7 procent uczniów, w warszawskiej 69,5, a w poznańskiej - 69 procent.