Samorząd i jego zadania
Zadaniem, który stoi przed samorządem terytorialnym szczebla gminnego, powiatowego oraz regionalnego jest sprawne i efektywne inicjonowanie, wspieranie i prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców oraz rozwoju gospodarczego wspólnot samorządowych.
ZOBACZ NASZ SPECJALNY DODATEK "SAMORZĄDY MAŁOPOLSKI"
Administracja samorządowa występuje na szczeblu województwa (marszałek, sejmik, zarząd województwa), powiatu (starosta, zarząd powiatu, rada powiatu) oraz gminy (prezydent, burmistrz lub wójt, rada gminy). Szczególnym przypadkiem są miasta na prawach powiatu, gdzie znajduje się urząd miasta (prezydent i rada miasta).
Sprostanie wyzwaniom wynikającym ze zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych i potrzeb społeczności lokalnych, wymaga od samorządów nieustannego dostosowywania i wzmacniania ich potencjału instytucjonalnego. Pod tym pojęciem rozumie się odpowiednie struktury organizacyjne i decyzyjne, kompetentną kadrę urzędników, jasne procedury działania, efektywne wykorzystanie zasobów, funkcjonowanie sprawnych mechanizmów partnerstwa oraz angażowania społeczności lokalnej w zarządzanie sprawami publicznymi. Odpowiedni potencjał instytucjonalny pozwala jednostkom samorządu terytorialnego świadczyć usługi publiczne wysokiej jakości oraz efektywnie wspierać rozwój społeczno-gospodarczy wspólnot lokalnych.
Małopolskie - liderem
Samorządy z naszego regionu są bardzo aktywne i skuteczne, tak w planowaniu, jak i w działaniu. Doskonałym przykładem jest maksymalne wykorzystanie unijnych funduszy.
- Warto podkreślić, że Małopolska jest jednym z regionów, którym udało się w pełni wykorzystać środki z Regionalnego Programu Operacyjnego w latach 2014-2020, zarówno w podstawowej części jak i w części pochodzącej z instrumentu REACT EU. Wdrażanie programu Funduszy Europejskich w Małopolsce na lata 2021-2027 również zostało ocenione pozytywnie, szczególnie biorąc pod uwagę relatywnie niewielki okres czasu, jaki upłynął od uruchomienia wdrażania, oraz to że FE są jednym z najbardziej rozbudowanych tematycznie i finansowo programów regionalnych - mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
Jak zmieniła się Małopolska, pokazują też wyniki licznych konkursów i plebiscytów. W akcji „Inwestycyjna Moc Małopolski” wyróżniły się m.in. takie inwestycje, jak renowacja Stacji Chełmek Fabryka, stworzenie Przestrzeni Słowa - biblioteki i miejsca dla rodzin oraz przebudowę kompleksu sportowego (Chełmek), Park Zdrojowy w Ciężkowicach, renowacja „Sokoła” w Gorlicach.
Nie sposób przeoczyć takie inwestycje, jak wybudowanie łącznika autostrady z Mościcami i najdłuższy most w ciągu dróg wojewódzkich (Tarnów - Wierzchosławice), wielokrotnie już doceniane nowe Centrum Komunikacyjne w Zakopanem, czy inicjatywę Kameralne Dworce w Dolinie Popradu. Zwraca się uwagę na poprawienie jakości życia poprzez inwestycje w sport i kulturę; warto tu wymienić choćby cieszącą się wielką popularnością trasę rowerową VeloDunajec, otwarcie Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu czy Małopolskiego Muzeum Pożarnictwa w Alwerni.
W plebiscycie „Inwestycje, które zmieniły Małopolskę. 20 lat w UE” mieszkańcy Małopolski głosowali na najlepsze unijne projekty. Zwycięzcami w poszczególnych subregionach zostały: dworzec „Biblioteka Skawina”, budowa mostu na Wiśle w Borusowej, rewitalizacja przestrzeni uzdrowiskowej w centrum Muszyny, budowa centrum narciarstwa biegowego Gorce - Klikuszowa - etap I oraz przebudowa Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II w Wadowicach. Bogactwo oferty kulturalnej w Małopolsce, skierowanej do odbiorców w różnym wieku i o rozmaitych upodobaniach, umożliwia mieszkańcom i turystom aktywne uczestnictwo w życiu społeczno-kulturalnym.
Trochę liczb
Jak wypada Małopolska w liczbach? Województwo małopolskie podzielone jest na 19 powiatów ziemskich i 3 grodzkie (Kraków, Nowy Sącz, Tarnów) oraz 182 gminy. Województwo małopolskie zajmuje powierzchnię 15 182 km i jest jednym z najmniejszych województw w Polsce, jednocześnie będąc jednym z najgęściej zaludnionych.
Małopolskie jest najbardziej zróżnicowanym pod względem ukształtowania województwem w Polsce. Krajobrazy zadziwiają różnorodnością, nic dziwnego więc, że od lat Małopolska zajmuje wysokie miejsce w czołówce najchętniej odwiedzanych przez turystów regionów Polski.
Według danych wstępnych Urzędu Statystycznego w Krakowie, w województwie małopolskim w 2022 r. zarówno wartość produktu krajowego brutto ogółem, jak i na jednego mieszkańca była wyższa (w cenach bieżących) niż rok wcześniej. Wartość wytworzonego produktu krajowego brutto (PKB) w województwie wyniosła 246,9 mld zł. W porównaniu z 2021 r. była wyższa w cenach bieżących o 14,4 proc., a w odniesieniu do 2015 r. - o 74,1 proc. (dla porównania - w Polsce wzrost odpowiednio o 16,6 proc. i 70,6 proc.). Udział województwa małopolskiego w tworzeniu produktu krajowego brutto wyniósł 8,0 procent.
Największymi atutami województwa małopolskiego są duża atrakcyjność inwestycyjna, dobra dostępność komunikacyjna i lokalizacja na skrzyżowaniu międzynarodowych szlaków tranzytowych, otwartość na rynki zagraniczne. Małopolska dysponuje bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturą transportową. Międzynarodowy Port Lotniczy Kraków-Balice obsługuje miliony pasażerów.
Nie bez znaczenia pozostają takie czynniki, jak duży potencjał naukowy i badawczy małopolskich uczelni wyższych oraz ośrodków naukowych, duża liczba absolwentów oraz wysoki procent osób z wyższym wykształceniem, a także innowacyjność - obecność sektora wysokich technologii, instytucji badawczo-rozwojowych, uczelni wyższych oraz innowacyjnych przedsiębiorstw.
Małopolska, jako jedyna z 300 europejskich regionów, może poszczycić się specjalnym wyróżnieniem Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości 2024 za przyszłościową wizję rozwoju i wspierania przedsiębiorczości.
