Od połowy lutego można składać deklarację podatkową PIT 2023. Do kiedy pracodawca musi wysłać PIT? Takie są kary za przekroczenie terminu

PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych, należący do podatków bezpośrednich. Istnieje wiele rodzajów dochodów, takie jak wynagrodzenia za pracę, z kapitałów czy działalności gospodarczej. Dochód rozumiany jest jako nadwyżka sumy uzyskanych przychodów nad kosztami ich uzyskania w określonym roku podatkowym. To jednocześnie nazwa deklaracji rozliczeniowych, jakie podatnicy składają do Ministerstwa Finansów.

– Wśród najpopularniejszych formularzy PIT wymienia się PIT-36, skierowany do podatników prowadzących działalność gospodarczą oraz PIT-37, służący do rozliczenia rocznych zarobków; wypełnia się go na podstawie druku PIT-11, czyli informacji wskazującej wysokość pobranych na podatek zaliczek, a także wypłaconego wynagrodzenia – tłumaczy Aneta Miszczak, ekspert Intrum.

Co roku na przełomie stycznia i lutego ZUS wysyła deklaracje PIT-40A, PIT-11A i PIT-11. Deklaracje te będą także umieszczone na PUE ZUS. W oczekiwaniu na przesyłkę listową klienci mogą taką deklarację pobrać i wydrukować ze swojego profilu na Platformie Usług Elektronicznych. Przedstawiciele ZUS podkreślają, że przed 1 marca wszyscy, którzy w ubiegłym roku choćby tylko jeden raz dostali pieniądze z ZUS, otrzymają należną im deklarację podatkową.

Ministerstwo finansów na początku miesiąca poinformowało, że „od 2 do 14 lutego 2024 r. Krajowa Administracja Skarbowa przeprowadzi akcję zasilania usługi Twój e-PIT informacjami z deklaracji PIT przekazanych przez pracodawców". – Dzięki temu w serwisie Twój e-PIT pojawi się kilkadziesiąt milionów wstępnie przygotowanych deklaracji – podkreślono.

To oznacza, że od 15 lutego podatnicy mogli szybko i sprawnie rozliczyć swój podatek. Jednocześnie w tym roku, po raz pierwszy, z rozliczenia w ramach usługi Twój e-PIT będą mogli skorzystać także przedsiębiorcy.

29 lutego płatnicy mają obowiązek przesłania podatnikowi informacji PIT-11 o wysokości uzyskanego w danym roku przychodu.Natomiast na złożenie zeznania podatkowego mamy czas do 30 kwietnia. To stały termin obowiązujący w stosunku do roku następującego po roku podatkowym.

Jak podkreślają w poradniku „Finanse w Praktyce” eksperci Intrum, terminów trzymać się muszą nie tylko podatnicy, ale również urząd skarbowy. W zależności od tego, kiedy została złożona deklaracja i z jakiej metody skorzystano, zwrot nadpłaconego podatku powinien dotrzeć do podatnika w terminie do trzech miesięcy.

Istnieją różne sposoby, za pomocą których podatnik może złożyć swoją deklarację:

• osobiście – składając zeznanie roczne w okienku podawczym, w formie papierowej w urzędzie skarbowym – w tym celu należy zgłosić się do właściwego, miejscowego urzędu skarbowego. Urząd właściwy określa się pod względem miejsca zamieszkania podatnika w dniu, w którym składana jest deklaracja. W przypadku rozliczeń małżonków urzędem właściwym będzie ten wskazany we wspólnej deklaracji podatkowej,
• rozliczenie deklaracji online – to najszybszy sposób rozliczenia. Można skorzystać z przeznaczonej do tego aplikacji, jak np. e-pity lub Twój e-PIT. Korzystając z tego rozwiązania, nie trzeba uzupełniać danych ręcznie – można je pobrać automatycznie z serwerów Ministerstwa Finansów.

– W ten sam sposób można rozliczyć małżonka, dodając go do listy. Przed zatwierdzeniem złożenia deklaracji warto zweryfikować, czy wszystkie dane zostały zaciągnięte prawidłowo oraz, czy nie przysługują dodatkowe ulgi i odliczenia. Jeśli wszystko się zgadza, zatwierdzamy dokument i wysyłamy do rozliczenia – podpowiada Miszczak.

Często usługi takie, jak Twój e-PIT wymagają zalogowania przy użyciu np. profilu zaufanego lub aplikacji mObywatel, przed przystąpieniem do próby złożenia PIT-u w ten sposób upewnijmy się, że spełniliśmy niezbędne wymogi techniczne.

– Bardzo ważne jest, aby składając deklarację, odebrać i zachować potwierdzenie jej złożenia. To dowód, że podatnik rozliczył się w ustawowym czasie – podkreśla ekspertka.

Ministerstwo Finansów w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie informuje, że „w ubiegłym roku podatnicy złożyli za pomocą Twój e-PIT aż 11,9 mln deklaracji podatkowych za 2022 r."

W polskim prawie istnieje wiele ulg podatkowych, mogących zmniejszyć jego wysokość lub zwiększyć jego zwrot. Jednak uzależnione są one od spełnienia określonych warunków i kryteriów, zawartych w polskim prawie podatkowym. Wśród popularnych ulg eksperci wymieniają między innymi:

• zwolnienie dla młodych (ulga dla młodych), należne osobom do 26. roku życia, uzyskującym przychody z umów o pracę, zlecenie lub z tytułu odbywanej praktyki absolwenckiej, którzy nie przekroczyli przychodów w wysokości 85 528 zł w roku podatkowym,
• ulgę abolicyjną należną podatnikom uzyskującym przychody z zagranicy. Wykazuje się ją, stosując PIT-36, PIT/ZG lub PIT/O i przysługuje do wartości 1360 zł. Mogą z niej skorzystać także osoby rozliczające się na zasadach: ryczałtu ewidencjonowanego (PIT-28) lub podatku liniowego (PIT-36L),
• związana z wydatkami na cele rehabilitacyjne, przysługująca osobom posiadającym orzeczenia o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (znacznego/umiarkowanego/lekkiego) lub orzeczenie: o całkowitej niezdolności do pracy lub do samodzielnej egzystencji, a także osobom, które otrzymały decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy,
• ulgę w związku z użytkowaniem Internetu nawet do 760 zł. Podstawą do jej otrzymania jest przedstawienie opłaconej faktury imiennej zawierającej wydatki w związku z użytkowaniem sieci (stacjonarnie lub przenośnie). Warto jednak mieć na uwadze, że nie mogą to być usługi, w ramach których zawiera się również Internet, jak np. abonament za sprzęt z dostępem do sieci,
• ulgę podatkową od darowizn przekazanych na działalność pożytku publicznego, przy czym łączna kwota odliczeń nie może przekroczyć 6 proc. dochodu podatnika za rozliczany rok.

– Nieterminowe złożenie deklaracji lub całkowity brak rozliczenia z urzędem skarbowym może skutkować poważnymi konsekwencjami. Zgodnie z kodeksem karnym skarbowym, może być to postrzegane jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe – ostrzega Miszczak.

Wykroczeniem skarbowym jest niezłożenie PIT-u w terminie, o ile kwota niezapłaconego podatku nie przekroczy pięciokrotnej wartości minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Osoba, która się go dopuści, może ponieść karę finansową w wysokości od 1/10 do nawet 20-krotności wysokości minimalnego wynagrodzenia (wraz z należnymi odsetkami). Traci też prawo do przysługujących ulg i zwolnień.

Przestępstwo skarbowe może być karane grzywną (do 720 stawek dziennych), ograniczeniem lub pozbawieniem wolności nawet do 5 lat.

W przypadku całkowitego pominięcia rozliczenia rocznego, niezłożenia deklaracji w terminie lub nieprawidłowego prowadzenia ksiąg rachunkowych istnieje możliwość dobrowolnego przyznania się do naruszenia przepisów podatkowych, czyli złożenia tak zwanego czynnego żalu. Można to zrobić, składając pismo w organie, w którym podatnik się rozlicza (urząd skarbowy/celno-skarbowy). Aby móc skorzystać z tej opcji, trzeba to zrobić, zanim zostanie się wezwanym w związku z popełnieniem czynu zabronionego.

Jak przypomina Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy inFakt, w 2022 r. kwota wolna od podatku została zwiększona do 30 tys. zł. Zwiększył się także drugi próg podatkowy do 120 tys. zł, a w pierwszym progu podatek został obniżony do 12 proc. Zmiany te miały wpływ na zasilenie budżetu państwa wpływami z PIT.

– W 2021 r. wyniosły 73,6 mld a w 2022 r. 68,1 mld. To o 5,5 mld, czyli o 7,5 proc. mniej. Jednocześnie w 2022 r. wzrosły wpływy z CIT o około 5 proc. względem 2021 r. To pierwsza taka sytuacja, kiedy wpływy z CIT przewyższyły te z PIT. Jednocześnie wzrost przychodów z CIT-u w 2022 r. był największym wśród wszystkich podatków – wylicza ekspert.

Juszczyk powołując się na dane opublikowane przez resort finansów, podaje, że Ministerstwo Finansów dotyczące wykonania budżetu państwa w 2023 r., wskazuje na znaczny wzrost wpływów z PIT. – Według szacunków tendencja uległa zmianie i wpływy z PIT były wyższe niż z CIT. Wpływy PIT wzrosły o 23,6 mld zł, czyli aż o 34,6 proc. W CIT obserwujemy sytuację odwrotną, wpływy zmalały o 2,3 mld zł tj. o 3,2 proc. – wymienia.

– Zgodnie z założeniem ustawy budżetowej na 2023 r. wpływy z CIT miały wynieść 77,6 mld, co oznacza, że według szacunków będą niższe aż o 9,7 mld (12,5 proc.). Z kolei wpływy z PIT będą wyższe od planowanych o 8,1 mld (9,7 proc.) – podkreśla. – Ustawa budżetowa na 2024 r. zakłada wpływy z podatków dochodowych na poziomie 70 mld z CIT i 109,2 mld z PIT. Oznacza to, że wpływy z PIT mogłyby wzrosnąć o około 19 proc. W mojej ocenie jest bardzo realne, że nawet wpływy będą wyższe, zwłaszcza w kontekście wzrostu ubiegłorocznego – dodaje Juszczyk.