Odzyskanie niepodległości w 1918 roku - wydarzenia w Wadowicach [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]

W Wadowicach w tamtym czasie nie było walk wyzwoleńczych. Wojsko i milicja nie przejmowały siłą urzędów czy posterunków.

Według dr Konrada Meusa, historyka, mieszkańcy Wadowic byli raczej zaskoczeni tym, co się stało, że znany im świat rozpada się, a władza wręcz leży na ulicy. Podkreśla, że w tamtym okresie region wadowicki był świadkiem napaści na ludność (żydowską i chrześcijańską) przez dezerterów z armii austriackiej, do której przyłączała się biedota. O ile w Wadowicach kończyło się na wybijaniu szyb, to już w Andrychowie zdarzały się też pobicia Żydów.

Ponadto na ziemi wadowickiej panowały epidemie, grypy hiszpanki, czerwonki czyli dezynterii. Wszechobecny był głód i drożyzna. Ceny niektórych produktów wzrosły do 600 procent. Stacjonujący w mieście 20. pułk piechoty - stanisławowski - opuścił miasto. Nie było więc siły zbrojnej, która mogłaby napadniętą ludność bronić.

O tym, że w mieście panowała anarchia i są kłopoty ze zdobyciem jedzenia wiadomo np. z dzienników Jana Dorozińskiego, ówczesnego dyrektora gimnazjum. Wspomina on także, że w mieście wszystkie orły austriackie zostały zrzucone z urzędów państwowych, takich jak starostwo czy urząd skarbowy. Zaborcze orły spadały w mieście dwa razy, pierwszy raz w lutym na wieść o porozumieniach w Brześciu, a potem pierwszego listopada.

Najważniejsze wydarzenie związane z odzyskaniem niepodległości rozegrały się w zasadzie przed 11 listopada. Już 1 listopada powstał w mieście skauting, a 6 listopada Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie poleciła Antoniemu Pogłodowskiemu utworzenie w Wadowicach jej oddziału i przejęcie starostwa.