Osobowość Roku 2020. Justyna Golba-Jaśkowiec: Sadźmy drzewa! Zróbmy coś dobrego

Zwyciężyła Pani w Plebiscycie Osobowość Roku 2020 w kategorii Działalność społeczna i charytatywna. Co trzeba zrobić, żeby tak wygrać „w cuglach”?
To wyróżnienie jest dla mnie niezwykłym zaskoczeniem i motywuje mnie do jeszcze większego zaangażowania w różne społeczne i ekologiczne inicjatywy. Najważniejsze to być autentycznym, promować wartości prospołeczne i proekologiczne, lubić to co się robi i działać z pasją na rzecz mieszkańców. Warto też być przykładem dla innych, wierząc w to, że praca społeczna szczególnie w tym trudnym dla nas wszystkich okresie ma sens.

Skąd u Pani tak wielka miłość do roślin i szeroko pojętej przyrody?
Od dziecka fascynowała mnie przyroda i uważam, że jest ona pełna magii i historii. Przebywanie w naturze daje ogromną satysfakcję a uprawianie roślin sprawia, że robię coś dobrego dla siebie ale także dla innych. Drzewa są świadkami historii, sadząc drzewo, możemy rozpocząć nową historię życia. Daje mi to ogromną radość w momencie jego sadzenia, jest to również działanie pożyteczne dla naszego środowiska naturalnego: owadów, ptaków, zwierząt oraz ludzi. Przyroda, w tym ludzie, będą z tego drzewa korzystać przez lata - może nawet 100 lub więcej lat - i to jest magia. Czasami patrzę na drzewo, które posadziłam 20 lat temu i nie mogę się nadziwić, jakie jest duże, ile już widziało. Samo sadzenie roślin, np. kwiatów, ziół na balkonie jest też zaraźliwe i bardzo prospołeczne, wielokrotnie słyszałam od różnych osób, że lubią patrzeć na moje rośliny lub, że zainspirowałam ich do posadzenia podobnych u siebie.

Jaka jest recepta na promowanie postaw ekologicznych wśród mieszkańców Krakowa?
Przede wszystkim, powinno się pokazywać przykłady pozytywnych działań zwiększających świadomość ekologiczną Krakowian. Edukacja strachem nie jest tak efektywna, nie przynosi takich rezultatów jak ukazywanie piękna otaczającej nas natury. Należy poszukiwać przykładów pozytywnej energii, np. wyjść na spacer do lasu, spędzić czas na zielonym balkonie czy podarować komuś roślinkę.

Jak Pani ocenia stan ekologicznej świadomości krakowian?
Myślę, że ekologiczna świadomość krakowian, jest coraz większa, ludzie coraz częściej szukają miejsc takich jak Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza”. Głosują na zielone projekty w Budżecie Obywatelskim. Ponadto mieszkańcy zaczynają wybierać ekologiczne produkty, segregują śmieci, nie używają plastiku, piją wodę prosto z kranu a przede wszystkim spędzają coraz więcej czasu wśród zieleni.

Pracuje Pani na rzecz przyrody, ale i lokalnej społeczności. Jakie były początki?
Przyroda zawsze pełniła ważną rolę w moim, życiu, od dziecka uprawiam różne rośliny. W 2018 roku przy okazji Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa złożyłam jak się okazało zwycięski dzielnicowy projekt „Rabaty kwiatowe odstraszające kleszcze i komary”. Rok później powtórzyłam ten projekt z porównywalnym sukcesem. Celem projektu było stworzenie rabat kwiatowych skutecznie odstraszających kleszcze i komary. Rabaty zostały zlokalizowane w pobliżu placów zabaw, miejsc wypoczynku dorosłych, jak również na trasach spacerów z psami. Na rabatach posadzone zostały specjalnie dobrane kwiaty: lawenda wąskolistna, kocimiętka, złocień dalmatyński i wrotycz. Sukces tych projektów uświadomił mi to, jak duże zainteresowanie jest roślinami i ekologią wśród Krakowian i jakie duże są potrzeby w tym zakresie.

Jak powstało Centrum Edukacji Ekologicznej Symbioza?
Symbioza powstała w budynku Pawilonu Okocimskiego na Polanie Lea w Lesie Wolskim. Z pomysłem rewitalizacji i przywrócenia świetności Pawilonu wyszli krakowscy aktywiści. Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie w 2016 r. złożył wniosek o dofinansowanie projektu: Przystosowanie Pawilonu przy Polanie Lea w Krakowie na ośrodek edukacji ekologicznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Realizacja Projektu polegała na modernizacji budynku Pawilonu Okocimskiego oraz zagospodarowaniu terenu wokół w celu adaptacji na potrzeby ośrodka edukacji ekologicznej.

Nazwa jest znamienna. Sugeruje, byśmy spojrzeli na siebie z trochę innej perspektywy. Wasza praca ściśle łączy się z edukacją dzieci i młodzieży. Dlaczego?
Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza” to wyjątkowe miejsce, którego gospodarzami są borsuk, puszczyk, rzekotka oraz buk. Działalność Centrum skupia się na pokazaniu lasu z perspektywy jego mieszkańców. Zwierzęta doświadczają kontaktu z naturą swoimi zmysłami: wzrokiem, słuchem, dotykiem oraz węchem i tego Symbioza chce nauczyć swoich gości, zwłaszcza dzieci i młodzież. W przyrodzie na każdym kroku coś się dzieje, trzeba umieć to tylko dostrzec.

Każdy z nas ma wpływ na stan środowiska. W jakim wieku rozpocząć edukację ekologiczną?
Uważam, że nie ma wieku w jakim należy rozpocząć edukację ekologiczną jak i nie ma wieku w jakim powinno się ją zakończyć. Dobrze jeśli poprzez zabawę zaczniemy doświadczać przyrody jak najwcześniej. Jednak człowiek uczy się przez całe życie, nie można zapominać o edukacji ekologicznej osób dojrzałych i seniorów. W ich przypadku kontakt z naturą też może być niezapomnianym przeżyciem. Znam osoby, które dopiero na emeryturze zaczęły interesować się wpływem człowieka na środowisko.

Jakie trudności przyniósł ubiegły rok? Czego, mimo pandemicznych przeszkód, udało się dokonać?
Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza” to nowe miejsce na mapie Krakowa, otworzone zostało dokładnie 29 lutego 2020 roku. Pomimo pandemii i obostrzeń, stało się miejscem rozpoznawalnym w Krakowie, a nawet na terenie całego województwa. Pandemia sprawiła, że zmienił się zupełnie profil działalności Symbiozy. Mieszkańcy brali udział w zwiedzaniu ekspozycji stałej, warsztatach, spacerach leśnych przyrodniczych, plenerach malarskich oraz grach terenowych. Prowadzona była również ciesząca się ogromną popularnością działalność wyjazdowa do szkół i przedszkoli oraz lekcje online. Nagrano 82 filmy edukacyjne. Symbioza nie bała się nowych wyzwań, brano udział w konferencjach i festiwalach oraz w eventach zewnętrznych, a także organizowanych akcjach charytatywnych.

Pani Praca bazuje na szerokim kontakcie ze społeczeństwem. Czy sądzi Pani, że ludzie dzisiaj są chętni do pomagania innym oraz uważniejsi w stosunku do przyrody?
Świadomość ekologiczna i prospołeczna wśród mieszkańców jest coraz większa, ludzie jednak do aktywnego społecznego działania potrzebują przykładu i wsparcia ze strony autorytetów. Chcą być pewni, że ich zaangażowanie ma sens i przyczyni się do powstania czegoś pozytywnego.

Kształtowanie ekologicznej wrażliwości u dzieci i młodzieży jest Pani misją. A co by Pani powiedziała rodzicom?
Pozwólmy dzieciom być dziećmi, pozwólmy im poznawać przyrodę i zatracać się w niej. Poranny spacer wśród łąk i pól może być wspaniałym doświadczeniem. Trochę błota, czy deszczu nie przeszkadza by przeżyć wspaniałą przygodę. Nie przejmujmy się, że dziecko się wybrudziło. Wyjdźmy z domu, zjedzmy śniadanie na trawie, a przy okazji nauczmy się spędzać czas inaczej niż tylko przed komputerem czy telewizorem.

Co jest dla Pani motywujące, co napędza do działania? Pani motto życiowe?
Radość innych osób, którą sprawia uprawianie roślin i działalność ekologiczna. Każde działanie, które powoduje, że więcej osób inspiruje się i dba o środowisko naturalne, sadzi kwiaty czy zioła na balkonie, pije wodę prosto z kranu czy kupuje lokalne ekologiczne produkty motywuje mnie do dalszej efektywniej pracy. Uważam też, że należy samemu działać i nie czekać, aż inni zrobią coś za nas. Naprawę świata zacznijmy od siebie i najbliższej otaczającej nas przestrzeni.

Co uważa Pani za swój największy sukces?
Fakt, że pomimo pandemii Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza” stało się miejscem rozpoznawalnym.

Jak by Pani zachęciła naszych Czytelników do postaw ekologicznych?
Jak już wspomniałam wcześniej, przyroda jest ona pełna magii i historii, miejmy pozytywny wpływ na nią. Zróbmy coś dobrego dla siebie i innych, sadźmy rośliny i drzewa gdyż możemy tym rozpocząć nową historię życia. Wystarczy, że co 10-ta osoba, która przeczyta ten artykuł posadzi jedną roślinkę i będzie o nią dbać. Dobrze aby było to drzewko, ale może to być kwiatek w donicy na balkonie. Jeśli będzie takich osób jak najwięcej, wspólnie osiągniemy sukces.

FLESZ - Polska nadal plastikowa?