- Jestem przekonana, że nasze rozmowy przyniosą konkretne rozwiązania i wspólnie doprowadzimy do tego, że krakowianie i krakowianki będą mogli powiedzieć, że ich sytuacja się poprawiła, że dostęp do opieki żłobkowej mają najbliżej swojego miejsca zamieszkania, ale też, że jest on dla nich właściwie bezkosztowy - mówiła w piątek wiceminister Aleksandra Gajewska podczas konferencji towarzyszącej spotkaniu z prezydentem Krakowa.
Wiceminister podawała też, że w całym kraju w 1046 gminach nie ma w ogóle dostępu do żadnej formy opieki żłobkowej, z czego w Małopolsce - w 48 gminach. To są tzw. "białe plamy", miejsca, w których ministerstwo chce zmienić sytuację rodziców. - Bo tam rodzice nie mają wyboru. Nie mogą zdecydować, czy ich dziecko będzie mogło znaleźć się pod opieką takiej placówki, czy nie. I to jest dla nas niezwykle ważne wyzwanie - podkreślała wiceminister Aleksandra Gajewska.
W Krakowie natomiast rozmowy dotyczą tego, jak można poprawić sytuację mieszkańców pod tym względem, zwiększyć dostępność żłobków. Pomocny ma tu być rządowy program "Aktywny Rodzic"- zarazem program opieki nad dziećmi i aktywizacji rodziców na rynku pracy. W ramach tego programu wprowadzane będą trzy nowe świadczenia: tzw. babciowe (czyli "aktywni rodzice w pracy"), "aktywnie w żłobku" oraz "aktywnie w domu". Ponadto, jak wskazała wiceminister, w ramach programu "Aktywny Maluch" (to nowa odsłona programu znanego dotychczas pod nazwą Maluch+) tworzone będą nowe miejsca żłobkowe. - I właśnie w tej sprawie spotykamy się z prezydentem Miszalskim - kwitowała min. Gajewska.
Żłobków jak najwięcej i bezpłatne
W Krakowie system opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 jest oparty na miejskich żłobkach oraz - w przeważającej większości - na niepublicznych miejscach opieki dofinansowanych przez miasto. Na terenie miasta działa w sumie 367 takich placówek: 33 żłobki miejskie (22 samorządowe oraz 11 prowadzonych na zlecenie miasta, które działają jak samorządowe), 245 żłobków prywatnych, 18 klubów dziecięcych, a do tego 71 dziennych opiekunów.
Łącznie w mieście dostępnych jest dziś 11,9 tys. miejsc opieki, w tym ponad 3 tys. w miejskich żłobkach oraz 8,9 tys. w żłobkach niepublicznych - przy czym 99 proc. tych miejsc jest objętych dofinansowaniem miasta, nie korzysta z niego jedynie osiem placówek. Obecnie w systemie jest ok. 2 tys. wolnych miejsc w prywatnych żłobkach.
Wydatki miasta na system opieki nad dziećmi do lat 3 w 2023 roku wyniosły łącznie 139 mln, w tym roku wyniosą ponad 140 mln.
- Będziemy zmierzać do tego, by w Krakowie żłobków było jak najwięcej i by były bezpłatne. Chcemy, żeby oferta opieki nad najmłodszymi była jak najszersza - zapowiedział prezydent Krakowa Aleksandra Miszalski. - Rozpoczynamy dziś rozmowy, mam nadzieję, że zakończą się one sukcesem. Potrzebujemy jeszcze wyliczeń, ale przy pozyskaniu wsparcia z ministerialnego programu "Aktywny rodzic" i przychylności Rady Miasta dla odpowiedniej uchwały, jesteśmy w stanie doprowadzić do realizacji punktu programowego, którym jest zapewnienie bezpłatnych żłobków - mówił też prezydent.
W przyszłości płatne tylko wyżywienie?
Opłata w krakowskich żłobkach miejskich wynosi 299 zł miesięcznie, a dzienny koszt wyżywienia to kwota do 10 złotych. Miesięczny średni koszt pobytu dziecka w żłobku prywatnym, po odjęciu dotacji miasta, to natomiast kwota około 1200 zł (bez wyżywienia). Miasto podejmuje działania zmierzające do zbliżenia opłat w prywatnych placówkach do cen obowiązujących w żłobkach samorządowych. W tym celu wprowadzono dotację udzielaną prywatnym placówkom, która w ubiegłym roku była dwukrotnie zwiększana. Miesięczna dopłata wynosi teraz 735 zł (a w przypadku dziecka z niepełnosprawnościami dodatkowo 1260 zł).
Jak wskazuje krakowski magistrat, szansą na znaczące obniżenie opłat w żłobkach może być połączenie miejskiej dotacji oraz rządowego świadczenia "aktywnie w żłobku" (realizowanego w ramach ministerialnego programu "Aktywny rodzic"), o które będzie można się starać od 1 października. To forma ministerialnego wsparcia dla rodzin i samorządów obejmująca dotychczasowe i nowo wybudowane miejsca opieki nad najmłodszymi. Świadczenie przysługujące rodzicom na dziecko uczęszczające do żłobka, klubu dziecięcego lub dziennego opiekuna będzie wynosić 1500 zł miesięcznie (1900 zł w przypadku dziecka z niepełnosprawnościami) i, podobnie jak miejska dotacja, będzie pomniejszać opłatę ponoszoną przez rodzica.
"Trwają rozmowy na linii miasto-ministerstwo. Połączenie dopłat i współpraca samorządowo-rządowa w tym zakresie umożliwi znaczące obniżenie, a w przyszłości może wręcz ograniczenie opłat za pobyt w placówkach opieki nad dziećmi do lat 3 (miejskich i prywatnych) tylko do kosztów wyżywienia" - informuje krakowski magistrat.
- Mamy ambicję zapewnić bezpłatne albo jak najniżej płatne żłobki wszystkim mieszkańcom Krakowa, tak żeby ci, którzy nie mieszczą się w żłobkach publicznych, samorządowych, żeby również nie musieli za nie płacić - zadeklarował w piątek prezydent Krakowa Aleksander Miszalski.
Prezydent wyjaśnił, że jeżeli uda się osiągnąć porozumienie z ministerstwem, miasto pozna dokładne warunki i będzie w stanie je spełnić - to wszystkie dzieci mogłyby wtedy korzystać ze żłobka za darmo, bez względu na to, czy będą w żłobku prywatnym czy samorządowym.
Żadnej dzielnicy bez żłobka
Dzięki rządowemu programowi "Aktywny Maluch" (finansowanego ze środków z KPO) w stolicy Małopolski powstanie w najbliższych latach 1060 miejsc opieki, a dodatkowe 74 miejsca - dzięki dofinansowaniu z funduszy europejskich (FERS). Na lata 2023-2026 miasto zaplanowało budowę 12 nowych żłobków, kompleksową modernizację i przebudowę żłobka samorządowego na os. Willowym 2 oraz utworzenie w lokalach miasta pierwszych miejskich dziennych opiekunów.
- To spowoduje, że żadna dzielnica w Krakowie nie pozostanie bez żłobka - tak prezydent Miszalski podsumował budowę 12 nowych żłobków.
Pierwszy żłobek zrealizowany w ramach programu "Aktywny Maluch" rozpoczął działalność we wrześniu 2023 r. - na os. Piastów (Mistrzejowice). W ramach programu żłobki pojawią się też przy:
- ul. Jabłonkowskiej (Bronowice),
- ul. Księcia Józefa (Zwierzyniec),
- ul. Działowskiego (Dębniki),
- ul. Wróblowickiej (Swoszowice),
- ul. Krzemionki (Podgórze),
- ul. Rybitwy (Podgórze),
- ulicach: Wadowskiej, Lubockiej / Łuczanowickiej oraz Niebyłej (Wzgórza Krzesławickie),
- ul. Drożyskiej i Karaszewicza-Tokarzewskiego (Nowa Huta).
Natomiast nowe lokalizacje dziennych opiekunów to Łagiewniki oraz Wzgórza Krzesławickie.
800+ wyłącznie dla pracujących rodziców? Ministerstwo rodziny wyjaśnia
