Poznaliśmy ekoLIDERÓW 2024. To oni wyróżniają się w działaniach na rzecz ochrony środowiska w Małopolsce

Cel, jaki przyświecał organizatorom konferencji „Żywioły ochrony środowiska”, to stworzenie przestrzeni do dyskusji m.in. na takie tematy jak: redukcja zanieczyszczeń powietrza, adaptacja regionu do zmian klimatycznych, transformacja energetyczna, zwiększenie poziomu retencji wód w miastach i wsiach czy lasy społeczne. O tym dyskutowało 200 samorządowców, przedstawiciele administracji rządowej (z Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Finansów) i organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy oraz przedstawiciele różnych instytucji zaangażowanych w szeroko rozumianą ochronę środowiska.

– Podczas dzisiejszego wydarzenia celebrujemy sukces w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Jednocześnie nasze spotkanie jest pretekstem do rzeczowej, merytorycznej debaty na tematy, które dotyczą nas wszystkich – od lasów społecznych, poprzez transformację energetyczną w kontekście spółdzielni energetycznych, aż po zagadnienia dotyczące retencji wody. Chcemy zainicjować rozmowę, zaprosić do dialogu, wskazać istniejące możliwości i programy, które jako Fundusz realizujemy. Wszystko po ty, byśmy wspólnie z samorządami mogli coś przedsięwziąć w wyżej wymienionych obszarach – powiedział dr Piotr Gąsiorowski, zastępca prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.

Zwrócił jednocześnie uwagę, że poruszane podczas konferencji tematy dotyczą najbardziej palących obecnie problemów z dziedziny ekologii. Weźmy choćby retencję wody. Większość Polaków nie odczuwa tego na co dzień i nawet nie zdaje sobie z tego sprawy, bo przecież wody w kranach nie brakuje, ale nasz kraj ma olbrzymi problem, jeśli chodzi o retencję wody i wodę pitną. Według ONZ granicą, poniżej której kraj uznaje się za zagrożony niedoborem wody, jest 1700 m sześc. na mieszkańca, a tymczasem w Polsce wielkość odnawialnych zasobów wody słodkiej wynosi zaledwie niecałe 1600 m sześc. na mieszkańca (dla porównania: w Chorwacji jest to 28800 m sześc., w Szwecji 19300, a w Słowenii 15500).

– Jesteśmy więc poniżej minimum. Niestety, niewiele się jednak w tym temacie robi. A tymczasem mamy coraz większe problemy z suszą, zachodzi już proces stepowienia Polski. Są obszary w naszym kraju, gdzie te problemy są dotkliwe, a doświadczają ich szczególnie rolnicy czy leśnicy – wskazał przedstawiciel WFOŚiGW.

Kolejna kwestia to m.in. transformacja energetyczna. Można powiedzieć, że jesteśmy tutaj ofiarami własnego sukcesu. Nasz kraj jest bowiem liderem w transformacji energetycznej. Zasoby energii odnawialnej z OZE udało się zwiększyć o 30 procent, ale… – To jest niezwykły sukces, ale zmiany systemowe za tym nie nadążały – przyznał dr Piotr Gąsiorowski. – Transformacja energetyczna to nie jest wybór. Musimy jej dokonać, ale wspólnie, tak by było to z sukcesem dla każdej ze stron: beneficjenta, samorządu, kraju i każdego, kto jest w to zaangażowany. To kolejna niezwykle paląca kwestia do rozwiązania – dodał.

Konferencji „Żywioły ochrony środowiska” towarzyszyła uroczysta gala wręczenia nagród #ekoLIDER 2024. Jest to doroczny konkurs Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie dla najlepszych i najbardziej efektywnych inwestycji ekologicznych w Małopolsce.

W tegorocznej edycji konkursu wzięło udział 36 podmiotów. Tytuł #ekoLIDERA 2024 przyznano w siedmiu kategoriach. Dodatkowo zostały przyznane cztery wyróżnienia. A oto laureaci:

• kategoria #ekoPOWIAT. I miejsce – Powiat Brzeski. Nagrodę przyznano za realizację czterech ekologicznych przedsięwzięć ze środków zewnętrznych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej). Dzięki pozyskanym środkom m.in. powstała szkolna ekopracownia OZE i solarne oświetlenie przy szkole. Na terenie powiatu przeprowadzono: cykl warsztatów ekologiczno-żywieniowych, konkurs na poster dotyczący OZE, wyjazd na warsztaty dotyczące OZE. Ponadto przeprowadzono akcję sadzenia drzew i krzewów.

• kategoria #ekoGMINA miejska. I miejsce – miasto Nowy Sącz. Nagrodę przyznano za realizację sześciu zadań ze środków zewnętrznych (NFOŚiGW w ramach Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej) z zakresu edukacji ekologicznej, a także utworzenie szkolnych ekopracowni. Miasto realizowało działania edukacyjne z zakresu transportu niskoemisyjnego (w tym warsztaty, konkurs plastyczny, event i piknik tematyczny, audycje w mediach), recyklingu oraz roli lasu.

• kategoria #ekoGMINA miejska. Wyróżnienie dla miasta Tarnowa za realizację przedsięwzięć z obszaru edukacji ekologicznej, m.in.: warsztatów i konkursów, happeningów, działań edukacyjnych w zakresie przeciwdziałania emisji zanieczyszczeń. Ponadto wyposażono szkolną ekopracownię. Zadania zostały dofinansowane ze środków zarówno WFOŚiGW w Krakowie, jak i NFOŚiGW w ramach programu priorytetowego „Edukacja ekologiczna”, Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej.

• kategoria #ekoGMINA miejsko-wiejska. I miejsce – gmina Sułkowice. Nagrodę przyznano za realizację działań edukacyjnych z zakresu ekologii, skierowanych do różnych grup wiekowych, m.in. ekologicznych warsztatów, konkursów, pikników, targów. Zrealizowano szereg inwestycji z zakresu termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. Wszystkie działania miały na celu poprawę standardów budynków, a tym samym zmniejszenie ich zapotrzebowania na energię oraz ich emisyjności. Dodatkowo utworzono ekopracownię oraz realizowano prace związane z budową sieci kanalizacji sanitarnej oraz rozbudową sieci wodociągowej. Zrealizowane zadania były finansowane z wykorzystaniem środków pochodzących z Unii Europejskiej, Polskiego Ładu oraz WFOŚiGW w Krakowie.

• kategoria #ekoGMINA wiejska. I miejsce – gmina Czorsztyn. Nagrodę przyznano za realizację projektów w ramach Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej, które zostały dofinansowane ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW za pośrednictwem WFOŚiGW w Krakowie. Zadania polegały na utworzeniu szkolnych ekopracowni w obszarze odnawialnych źródeł energii (OZE), efektywności energetycznej, ochrony środowiska, gospodarki wodnej i zrównoważonego rozwoju. Działanie to miało na celu podniesienie poziomu świadomości ekologicznej oraz upowszechnienie wiedzy, kształtowanie postawy proekologicznej społeczeństwa. Ponadto gmina Czorsztyn działa na rzecz ochrony środowiska, realizując projekty związane m.in. z montażem instalacji OZE i modernizacją oświetlenia ulicznego.

• kategoria #ekoGMINA wiejska. Wyróżnienie dla gminy Wielka Wieś za podejmowanie inicjatyw na rzecz ochrony środowiska i edukacji ekologicznej, które miały znaczący wpływ na zwiększenie świadomości ekologicznej wśród mieszkańców. Działania koncentrowały się na edukacji najmłodszych, angażowaniu społeczności lokalnej oraz promocji zrównoważonego rozwoju zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Gminy. Gmina zorganizowała plenerowe wydarzenia ekologiczne, podjęła działania na rzecz ochrony jeży, utworzyła „Ekopracownię OZE”, a także zutylizowała blisko 62 tony materiałów azbestowych.

• kategoria #ekoPRZEDSIĘWZIĘCIE z zakresu ochrony powietrza oraz inwestycji przyczyniających się do oszczędności energii. I miejsce – Krakowski Holding Komunalny SA w Krakowie. Nagrodę przyznano za utworzenie instalacji odzysku ciepła ze spalin. Około 81% odzyskanej energii zostanie odprowadzone do sieci ciepłowniczej, a pozostała część przeznaczona będzie na zwiększenie produkcji energii elektrycznej. Realizacja inwestycji przyczyni się do zredukowania emisji gazów cieplarnianych, nie będą powstawały dodatkowe ścieki, ograniczone zostaną zanieczyszczenia emitowane do atmosfery, zwiększona zostanie produkcja energii z tej samej ilości paliwa (odpadów). Koszt inwestycji to ok. 38 mln zł netto; projekt został sfinansowany w formie preferencyjnej pożyczki z NFOŚiGW.

• kategoria #ekoPRZEDSIĘWZIĘCIE z zakresu ochrony powietrza oraz inwestycji przyczyniających się do oszczędności energii. Wyróżnienie dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego SA w Krakowie za rozbudowę zeroemisyjnej floty autobusowej w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń oraz poprawy jakości życia mieszkańców oraz zwiększenia atrakcyjności gospodarczej regionu. Zakupiono 20 autobusów elektrycznych zeroemisyjnych wraz z ładowarkami wyposażonymi w złącza plug-in. Autobusy są niskopodłogowe i klimatyzowane, wyposażone w platformę umożliwiającą poruszanie się na wózkach, wraz z systemem głosowego zapowiadania przystanków i portami USB. Realizacja przedsięwzięcia przyczynia się do zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza. Projekt był współfinansowany ze środków NFOŚiGW.

• kategoria #ekoPRZEDSIĘWZIĘCIE z zakresu ochrony wód i gospodarki wodno-ściekowej lub ochrony powierzchni ziemi i gospodarki odpadami. I miejsce – gmina Lipnica Wielka. Nagrodę przyznano za kampanię edukacyjną polegającą na zwiększaniu poziomu wiedzy nt. szkodliwości azbestu oraz utylizację ok. 150 ton materiałów azbestowych, a także działania informacyjne przypominające o zasadach segregacji odpadów komunalnych i uruchomienie aplikacji, dzięki której mieszkańcy mogą uzyskać informacje o terminach odbioru odpadów komunalnych oraz otrzymywać powiadomienia przypominające o terminach wywozu odpadów. Dodatkowo w gminie przeprowadzono akcje zbiórek leków i baterii.

• kategoria #ekoPRZEDSIĘWZIĘCIE z zakresu ochrony przyrody lub edukacji ekologicznej. I miejsce – gmina Myślenice. Nagrodę przyznano za realizację czterech projektów edukacyjnych, dzięki którym utworzono ekopracownię OZE. Ponadto zorganizowano Dzień Transportu Niskoemisyjnego, wydano prośrodowiskowe artykuły w lokalnej prasie, zorganizowano rodzinny piknik ekologiczny i happening, przeprowadzono cykl zajęć nt. segregacji odpadów i ochrony klimatu, zorganizowano gminny konkurs oraz przeprowadzono kampanię informacyjno-edukacyjną.

• kategoria #ekoPRZEDSIĘWZIĘCIE z zakresu ochrony przyrody lub edukacji ekologicznej. Wyróżnienie dla gminy Rzepiennik Strzyżewski za realizację projektów edukacyjnych z zakresu obszaru transportu niskoemisyjnego, tj. warsztatów, kursów na kartę rowerową, konferencji dla mieszkańców, konkursów dla uczniów, rajdów rowerowych, dystrybucję broszur promujących rower jako ekologicznego środka transportu, emisję spotów radiowych i filmów edukacyjnych. Ponadto gmina zrealizowała warsztaty pszczelarskie oraz rozdystrybuowała broszury o tematyce pszczół i ochrony roślin miododajnych. Dodatkowo utworzono łąkę kwietną i przeprowadzono happening ekologiczny.