Przyjąłeś uchodźców z Ukrainy pod swój dach? Wyjaśniamy, jak uzyskać dla nich pomoc, a także dla siebie, jeśli taką rodzinę się gości

Kiedy 24 lutego Rosja zaatakowała Ukrainę, a jej obywatele zaczęli masowo napływać do naszego kraju, wielu Polaków dla naszych sąsiadów zza wschodniej granicy otworzyło nie tylko swoje serca, ale również domy, biorąc na siebie ciężar ich utrzymania. Po kilkunastu dniach rząd obiecał im wsparcie w tym zakresie. Teraz rusza wypłata obiecanych dla nich środków.

Do krakowskiego magistratu wpłynęło do tej pory około 2100 wniosków. Założenie jest proste: kto nieodpłatnie przyjmie do siebie Ukraińców, będzie mógł ubiegać się o refinansowanie kosztów utrzymania związanych z ich pobytem. Stawka o jaką chodzi to 40 zł za dzień gościny, za każdą z przyjętych osób. Rozpatrywaniem wniosków i wypłatą pieniędzy mają zająć się samorządy. W Krakowie postępowania w sprawie wypłaty tych świadczeń będzie prowadziło Centrum Świadczeń przy ul. Stachowicza.

Aby otrzymać rekompensatę, trzeba będzie podać dane osób przyjętych pod dach, złożyć oświadczenie o zakwaterowaniu i wyżywieniu. Podać okres pobytu i liczbę uchodźców oraz oświadczyć, że za wskazany czas pobytu nie pobrało się „dodatkowego wynagrodzenia". Do tego oświadczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Urzędnicy mają miesiąc na rozpatrzenie wniosku liczony od daty jego złożenia.

Ponadto uchodźcy i uchodźczynie z Ukrainy mają prawo do świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania. To 300 zł na osobę. W Krakowie wnioski o przyznanie takiego świadczenia można składać w Tauron Arenie. Pieniądze te z założenia mają być przeznaczone w szczególności na pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem. Co istotne, by móc złożyć wniosek, trzeba mieć już nadany numer PESEL. Dlatego też w pierwszej kolejności Ukraińcy powinni ustawić się do stanowisk zajmujących się ich nadawaniem.

Na ten moment do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie wpłynęło ok. 15,5 tys. wniosków o takie wsparcie. Wypłata świadczeń ruszyła 14 kwietnia. Kolejne wypłaty mają być realizowane sukcesywnie i w zależności od dnia złożenia wniosku.

Dzięki specustawie uchodźcy z Ukrainy mogą także ubiegać się o świadczenie 500 plus i żłobkowe, a niebawem będą także mogli złożyć wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy. O świadczenia rodzinne z ZUS mogą starać się osoby, które przekroczyły polsko-ukraińską granicę po 23 lutego w wyniku wojny, uzyskały numer PESEL UKR, założyły w Polsce rachunek bankowy i mają polski numer telefonu.

Do złożenia wniosków, np. o 500 plus, niezbędne jest zarejestrowanie i potwierdzenie profilu na PUE ZUS. Pomoc przy jego założeniu i złożeniu elektronicznie wniosków o świadczenia uchodźcy mogą uzyskać w placówkach ZUS w salach obsługi klientów.

Obywatele Ukrainy mogą składać wnioski o 500 plus na dzieci do 18. roku życia na dwa okresy świadczeniowe: bieżący - trwający do końca maja oraz na nowy, który rozpocznie się 1 czerwca i będzie obowiązywał do końca maja 2023 r. Przy czym świadczenie 500 plus przysługuje. Tylko w Małopolsce zarejestrowano prawie 27 tys. wniosków od Ukraińców. Składać je można w placówkach ZUS, a także w punkcie działającym w Tauron Arenie.

W krakowskiej Tauron Arenie od dwóch tygodni funkcjonuje też punkt wsparcia finansowego UNHCR. Osoby, które chcą skorzystać z pomocy UNHCR, czyli agencji ONZ dla uchodźców, muszą wcześniej zgłosić się przez formularz internetowy. Tam zainteresowani otrzymają informację o wyznaczonej dacie i godzinie wizyty w punkcie. Aby otrzymać pomoc, należy posiadać polski numer telefonu – to na niego przyjdzie informacja o dacie i godzinie spotkania. Oprócz tego urzędnicy wymagają paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu, który potwierdzi tożsamość. Ważne też, by zabrać ze sobą dokumenty, które potwierdzają datę wjazdu do Polski – pomocą są objęci ci, którzy przybyli do Polski 24 lutego lub później.

Ukraińcy mogą liczyć na 700 zł miesięcznie oraz 600 zł na każdą kolejną osobę w rodzinie (limit osób wynosi cztery). Taka pomoc ma być udzielana przez minimum trzy miesiące.