
Tutaj natomiast widzimy już nie budowlę sakralną, lecz budynek pałacowy na Wawelu - palatium. Datowane na około połowę XI w. palatium (więc też już nie z czasów Chrobrego, tylko nieco późniejszych) jest najstarszą zachowaną budowlą romańską na Wawelu będącą częścią zespołu rezydencjonalnego.

Był to dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta, o wymiarach 28,5 na 19,5 m. Według ustaleń badaczy we wnętrzu istniały - rozmieszczone regularnie - prawdopodobnie 24 filary; stąd nazwa budowli: „sala o 24 słupach”.

Warto dodać, że badania dziejów Wawelu wciąż się toczą, dokonywane są kolejne odkrycia, dostarczające nowych informacji o tutejszych dawnych budowlach i konstrukcjach obronnych. W ostatnich latach np. podczas badań archeologicznych, które towarzyszyły remontowi przybudówki baszty Senatorskiej, natrafiono np. na fragment potężnego gotyckiego muru obronnego z XIII/XIV w. Znalezisko przyniosło nieznane dotąd informacje o przebiegu muru obronnego w tej części wzgórza wawelskiego.

Jeśli chodzi o badania archeologiczne poza obrębem wzgórza wawelskiego, to np. te z początku XXI wieku pokazały, że na wielkim obszarze dzisiejszego Rynku w XI wieku (być może od schyłku wieku X) istniał cmentarz. Badania z lat 2005-2010 przyniosły odkrycie 177 grobów, a pełny zakres wielkiego cmentarzyska nie został rozpoznany.