„Tobie Polsko”. 100. rocznicę III Powstania Śląskiego Narodowy Bank Polski uczcił aż dwiema monetami – złotą i srebrną

- III Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. i było reakcją na wieść o planowanym przyznaniu Niemcom większości uprzemysłowionej części Górnego Śląska. Zostało ono poprzedzone strajkiem powszechnym, który objął 97 proc. zakładów przemysłowych. Działaniami powstańców kierował Wojciech Korfanty, który obwołał się dyktatorem III Powstania Śląskiego – przypomina prof. dr hab. Zygmunt Woźniczka.

Historycy przypominają również, że jest to jedna z pięciu insurekcji - w historii Polski - zakończonych sukcesem.

Powstańcy do walki ruszyli z 2 na 3 maja. Jeszcze tej samej nocy specjalne oddziały z tzw. Grupy Destrukcyjnej „Wawelberga”, aby zapobiec szybkiemu ściągnięciu posiłków z Niemiec – podczas brawurowej akcji – wysadziły kilka mostów i tory na linii kolejowej łączącej Śląsk z Niemcami. Najważniejsze i najkrwawsze – zdaniem historyków – zmagania toczyły się w rejonie Góry Świętej Anny (od 21 do 26 maja). Choć powstańcy ją utracili, to jednak Niemcom nie udało się przerwać frontu.

- 5 lipca 1921 r., po kilkudniowych negocjacjach, strony konfliktu zawarły rozejm. Rozpoczęły się kolejne, długie negocjacje w sprawie granic i dopiero w październiku 1921 r. decyzją Rady Ligi Narodów oraz Rady Ambasadorów doszło do finalnego podziału obszaru plebiscytowego. Polska otrzymała mniejszy obszar, ale bardziej uprzemysłowiony. Podział ten był bardziej korzystny dla Polski niż proponowany przed wybuchem III Powstania Śląskiego – opisuje prof. dr hab. Zygmunt Woźniczka.

I zaznacza: „III Powstanie Śląskie wpisuje się w nurt polskich powstań narodowych. Umożliwiło ono powrót części Górnego Śląska do macierzy, a jego potencjał gospodarczy odegrał bardzo ważną rolę w odbudowie i rozwoju reszty ziem polskich. Ślązacy uzyskali natomiast w dużej mierze możliwości rozwoju swojej kultury i awansu społecznego w wolnej Polsce”.

Na rewersach obydwu monet uhonorowano bohaterów tamtych dni – powstańców. Na złotej monecie, w cywilnych ubraniach, klęczą za zdobycznym niemieckim ciężkim karabinem maszynowym Maxim wzór 1908. Obok nich widnieje jeden z powstańczych sztandarów z orłem i napisem „Tobie Polsko”. Na monecie srebrnej orzeł powstańczy znajduje się nad wizerunkami powstańców.

Złota moneta zostanie wyemitowana – jak informuje NBP - w nakładzie do 1500 sztuk i można ją będzie nabyć w cenie 3600 zł brutto. Natomiast nakład srebrnej monety o nominale 10 zł wyniesie do 12 000 sztuk, a cena – 160 zł brutto. Monety można nabyć w Oddziałach Okręgowych NBP i sklepie internetowym Kolekcjoner.

Kolejna gratka dla kolekcjonerów już 28 kwietnia. Tego dnia Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu również dwie monety - złotą o nominale 100 zł i srebrną o nominale 50 zł. Uhonorują „dzieło odrodzonej Rzeczypospolitej”, czyli 230. rocznicę Konstytucji 3 Maja.