11 lipca 1944 r. żołnierze batalionu „Parasol”, elitarnego oddziału Kedywu Armii Krajowej przeprowadzili na ulicach Krakowa jedną z najbardziej śmiałych akcji zbrojnych przeciwko niemieckiemu okupantowi. Jej celem był gen. Wilhelm Koppe, wyższy dowódca SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie, należący do głównych organizatorów terroru wobec polskiej ludności. Dowództwo Kedywu powierzyło wykonanie zadania oddziałowi dowodzonemu przez Stanisława Leopolda „Rafała”, a na miejsce wykonania wyroku na niemieckim dygnitarzu wybrano róg ul. Powiśle i pl. Kossaka. Auto Koppego zdołało jednak wyminąć blokadę i Niemiec uszedł z życiem. Podczas odskoku kilku akowców poległo, odniosło rany lub dostało się w ręce Niemców, którzy zamordowali ich w więzieniu Montelupich.
Uroczystości z udziałem władz, wojska i harcerzy
W ramach uroczystości upamiętniających wydarzenia sprzed 80 lat odbyła się msza święta w kościele Kapucynów przy ul. Loretańskiej. Po mszy świętej zebrani przeszli na ul. Powiśle. Tam odczytano Apel Poległych, duszpasterz środowisk kombatanckich o. Jerzy Pająk poprowadził modlitwę, a delegacje władz centralnych i samorządowych, organizacji, instytucji, Wojska Polskiego i środowisk harcerskich złożyły wiązanki pod pomnikiem Czynu Zbrojnego Polski Walczącej i tablicą upamiętniającą akcję „Koppe”.
Rocznicowym obchodom towarzyszyła ekspozycja tablic edukacyjnych, przygotowanych przez Stowarzyszenie Szarych Szeregów i krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej.
W swoim wystąpieniu dyrektor oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał nakreślił szersze tło historyczna wydarzeń w Krakowie sprzed 80 lat. Mówił o wcześniejszych akcjach Szarych Szeregów i Armii Krajowej na okupowanych ziemiach polskich, o udziale Polaków w działaniach na froncie zachodnim, a na wschodzie – o akcji „Burza” i operacji „Ostra Brama”.
Próba wykonania wyroku Polskiego Państwa Podziemnego na Koppem w Krakowie była jednym z elementów walki o wolny kraj, którą Polacy toczyli przez całą II wojnę światową.
Wiceprzewodnicząca Rady Miasta Krakowa Iwona Chamielec odczytała list skierowany do zebranych przez przewodniczącego Rady Jakuba Koska. Wojewodę małopolskiego reprezentował pełnomocnik ds. kombatantów i osób represjonowanych Marcin Tatara.
Młodzież zaprezentowała pokaz musztry paradnej
Od wielu lat w uroczystościach przygotowywanych przez krakowski oddział Stowarzyszenie Szarych Szeregów oraz IPN spotykają się przedstawiciele środowisk kombatanckich, harcerskich i władz samorządowych. Uczestniczą w nich także żołnierze Wojska Polskiego, szczególnie Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca, dziedziczącej tradycje batalionu „Parasol” oraz Jednostki Wojskowej NIL im. gen. bryg. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”.
Po uroczystościach na ul. Powiśle młodzież z klas mundurowych Liceum im. batalionu „Parasol” w Trzebini dała pokaz musztry paradnej.
Szef MON: Bezpieczeństwo jest najważniejszym zadaniem rządu
