Wcześniejsza emerytura 2019 ZUS. Dla kogo, wnioski, gdzie i w jaki sposób złożyć dokumenty o wcześniejszą emeryturę

Wcześniejsza emerytura obliczona według nowych zasad

• Wcześniejsza emerytura obliczona według nowych zasad dotyczy osób urodzonych po 31 grudnia 1948, które nie przystąpiły do OFE, czyli otwartego funduszu emerytalnego lub złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.
• Warunkiem jest również osiągnięcie obniżonego wieku emerytalnego, tzn. niższego niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
• Należy również udowodnić okresy składkowe i nieskładkowe – muszą wynosić minimum 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
• Udowodnić należy także wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, działalności twórczej lub artystycznej, pracy na kolei bądź co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią lub na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki.

Wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn obniża się o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat.

W celu ustalenia wieku emerytalnego uwzględnia się okresy pracy górniczej przebytej także po 31 grudnia 1998 r.

Emerytura pomostowa - warunki

Emerytura pomostowa dotyczy osób, które urodziły się po 31 grudnia 1948 roku. By móc się o nią ubiegać, muszą zostać spełnione następujące warunki:

• wiek emerytalny musi wynosić co najmniej 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn
• należy udowodnić okres składowy i nieskładkowy - minimum 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn

Osoby ubiegające się o emeryturę pomostową muszą udowodnić również, że przed 1 stycznia 1999 r. oraz po 31 grudnia 2008 roku wykonywały prace w szczególnych warunkach (w szczególnym charakterze) wymienione w przepisach dotychczasowych lub prace w szczególnych warunkach (o szczególnym charakterze) wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych – wymagane jest minimum 15 lat pracy w tych warunkach. Konieczne jest również rozwiązanie stosunku pracy.

Wcześniejsza emerytura. Prace w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze obejmują, m.in.:

• co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei, dla osób w wieku: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna)
• co najmniej 15 lat pracy dla osób w wieku: 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna): prace w górnictwie, energetyce, hutnictwie i przemyśle metalowym, chemii, budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczym, przemyśle lekkim, transporcie i łączności, gospodarce komunalnej, rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym, poligraficznym, w służbie zdrowia i opiece społecznej, w zespołach formujących szkło.
• co najmniej 15 lat pracy na statkach żeglugi powietrznej,
• co najmniej 15 lat pracy w portach morskich,
• co najmniej 15 lat pracy w hutnictwie.

Prace w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych to m.in.:

• prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu,
• prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach,
• prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych,
• prace na statkach żeglugi morskiej,
• prace kontrolerów ruchu lotniczego,
• prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym,
• prace członków zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego, górskiego, morskiego, górnictwa otworowego).

O emeryturę pomostową może ubiegać się również osoba, która udowodniła okresy składowe i nieskładkowe, wykonywała pracę w szczególnych warunkach, rozwiązała stosunek pracy oraz spełniła następujące warunki:
osoba wykonująca pracę w powietrzu, na statkach powietrznych jako personel pokładowy lub jako pilot/instruktor
1) osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn
2) udowodniła okres pracy na statkach powietrznych jako personel pokładowy lub jako pilot/instruktor, wynoszący co najmniej 15 lat
3) uzyskał zaświadczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania pracy jako personel pokładowy lub jako pilot/instruktor

osoba wykonująca pracę w portach morskich przy przeładunku w ładowniach statku lub pracę operatorów żurawi wieżowych i dźwignic portowych albo stoczniowych

1. osiągnęła wiek co najmniej 55 lat
2. udowodniła okres pracy w portach morskich przy przeładunku w ładowniach statku lub pracy operatorów żurawi wieżowych i dźwignic portowych lub stoczniowych, wynoszący co najmniej 15 lat

osoba wykonująca określone prace w hutnictwie

1. osiągnęła wiek co najmniej 55 lat
2. udowodniła okres pracy w hutnictwie wynoszący co najmniej 15 lat
3. uzyskała zaświadczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania pracy

osoba wykonująca prace: nurka, kesoniarza, w komorach hiperbarycznych, rybaka morskiego, bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce lub usuwaniu materiałów zawierających azbest

1. osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn
2. udowodniła okres pracy nurka, kesoniarza, w komorach hiperbarycznych, rybaka morskiego, bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce lub usuwaniu materiałów zawierających azbest, wynoszący co najmniej 10 lat

osoba wykonująca określone prace maszynistów pojazdów trakcyjnych

1. osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn
2. udowodniła okres pracy jako maszynista pojazdów trakcyjnych wynoszący co najmniej 15 lat
3. uzyskała zaświadczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania pracy jako maszynista pojazdów trakcyjnych

osoba pracująca jako członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego

1. osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn
2. udowodniła okres pracy jako członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego, wynoszący co najmniej 10 lat

osoba wykonująca prace górnicze

1. osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn
2. udowodniła okres pracy górniczej wynoszący co najmniej 15 lat.

Świadczenia kompensacyjne

Nauczyciel wykonuje pracę o szczególnym charakterze, więc jeśli ma skończone 55 lat – kobieta i 15 lat pracy nauczycielskiej, może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę. W przypadku mężczyzny, wymagany wiek to 60 lat i 20 lat pracy jako nauczyciel. Podobnie jak w pozostałych przypadkach, ważne by nie być członkiem OFE oraz samodzielnie rozwiązać stosunek pracy.

Nauczyciel może również skorzystać z świadczenia kompensacyjnego, spełniając następujące warunki:

• ukończył wiek uprawniający do świadczenia kompensacyjnego - 55 lat w przypadku kobiet i 58 lat w przypadku mężczyzn – w latach 2019–2020,
• udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 30 lat
• udowodnił co najmniej 20 lat pracy w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć w wyżej wymienionych placówkach oświatowych
• rozwiązał na swój wniosek stosunek pracy.

Jeśli zainteresowany wcześniejszą emeryturą nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach po 31 grudnia 2008, może ubiegać się o emeryturę pomostową po ukończeniu 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna), jeśli ma przynajmniej 20 lat pracy (kobieta) albo 25 lat (mężczyzna), a na 1 stycznia 2009 można było zaliczyć 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Świadczenia przedemerytalne

Świadczenia przedemerytalne wypłacane są osobom, które:

• straciły pracę w wyniku niewypłacalności pracodawcy lub likwidacji zakładu pracy,
• kobieta musi mieć ukończone 56 lat oraz posiadać okres uprawniający do emerytury w wymiarze 20 lat,
• mężczyzna musi mieć ukończone 61 lat i posiadać okres uprawniający do emerytury w wymiarze 25 lat,
• jeśli rozwiązanie stosunku pracy nastąpi z bezpośredniej winy pracodawcy, wymagany wiek przejścia na emeryturę pod postacią świadczeń przedemerytalnych wynosi 55 lat kobiet i 60 dla mężczyzn.

Potrzebne dokumenty. Jakie dokumenty są wymagane?

• Wniosek o emeryturę/ Wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne/ Wniosek o emeryturę pomostową/ Wniosek o świadczenie przedemerytalne. Takie wnioski można pobrać ze strony www.zus.pl lub znaleźć w każdej jednostce organizacyjnej ZUS
• informacja o okresach składkowych i nieskładkowych
• dokumenty potwierdzające okresy m.in.: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej
• dokumenty potwierdzające okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
• dokumenty potwierdzające osiągane wynagrodzenie.
• zaświadczenie lekarza medycyny pracy o orzeczonej niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach/ szczególnym charakterze (w przypadku starań o emeryturę pomostową).

W przypadku starań o świadczenia przedemerytalne spis wymaganych dokumentów znajduje się na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Kiedy składać wymagane dokumenty?

Dokumenty należy złożyć nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Warto zapamiętać, że jeśli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia wskazując, które warunki nie zostały spełnione.
Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

Dokumenty można złożyć osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS, za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego lub w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.