Zalewiska oraz podtopienia po likwidacji kopalni Olkusz-Pomorzany. Gdzie i kiedy do nich dojdzie? [ZDJĘCIA]

Likwidacja ostatniej kopalni na ziemi olkuskiej trwa od grudnia 2020 roku. Planowane zakończenie tego procesu planowane jest na styczeń 2022 roku. Likwidacja kopalni Olkusz-Pomorzany niesie za sobą szereg konsekwencji. Jedna z nich to tymczasowy zanik wody w rzekach. Na skutek działalności górniczej mogą one zniknąć na 30-50 lat.

Innym, równie ważnym dla mieszkańców regionu tematem jest zagrożenie podtopieniami. Będzie ono dotyczyć gmin Olkusz, Bolesław, Klucze i Bukowno.

W momencie, gdy działały wszystkie pompy odwadniające kopalnie Olkusz-Pomorzany, pompowane było około 230 metrów sześciennych na minutę. To aż 331 tysięcy metrów sześciennych na dobę. Taką ilością wody w ciągu doby można by napełnić prawie 100 basenów olimpijskich. Po wyłączeniu systemu odwadniającego ta woda będzie musiała gdzieś się podziać.

- Problem podtopień powstanie tam, gdzie przed wybudowaniem kopalni były jeziora, zalewiska i podmokłości – mówił podczas konferencji prasowej prezes ZGH Bolesław, Bogusław Ochab.

Już w 2014 roku został przygotowany dokument pod tytułem „Strategia rozwoju dla obszaru funkcjonalnego zajmowanego przez gminy Olkusz, Bukowno, Bolesław i Klucze, która określi plan działań wobec ewentualnych podtopień na obszarach znajdujących się w strefie oddziaływania działalności górniczej likwidowanej kopalni”. Bazuje on na opracowaniu, którego autorem jest między innymi prof. dr hab. inż. Jacek Motyka z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Dokument wskazuje na 43 obszary o łącznej powierzchni liczącej ponad 30 kilometrów kwadratowych. W dokumencie widnieją miejsca, gdzie mogą powstać lub odtworzyć się zalewiska, podmokłości oraz podtopienia.

Gmina Olkusz

Jeden z większych obszarów, na których może dojść do podtopień w gminie Olkusz został oznaczony „OL7”. Obejmuje on okolice drogi krajowej numer 94, a konkretnie ulice Rabsztyńską oraz Skalską, na których znajdują się galeria handlowa Omni oraz bloki mieszkalne. W jego zasięgu znajdują się także ulica Miła oraz znaczna część osiedla Glinianki. „OL7” obejmuje tereny, które obecnie są przesuszone, a na których odtworzą się naturalne zalewiska.

Innymi dużymi obszarami są „OL9” i „OL8”. „OL9” obejmujące ulice Mazaniec, Czarnogórską, Mazaniec Boczną i Kamyk. Już teraz są one na terenach podmokłych, na których jeszcze nastąpi podniesienie się poziomu wód podziemnych. „OL8” to las w okolicy torów kolejowych, który jest terenem powyrobiskowym. Tu też będzie zalewisko.

Problem podtopień, zalewisk oraz podmokłości dotyczy także części terenów w miejscowościach Żurada, Witeradów, Pazurek, Bogucin Mały, Braciejówka, Olewin, Wiśliczka, Sieniczno, Zimnodół, Zawada oraz ulic Pakuska, Zagaje, Głowackiego i 20 Straconych w Olkuszu.

Bukowno

Największy obszar wskazany w dokumencie w Bukownie został oznaczony „BU3”. Obejmuje on głównie część miasta wzdłuż granicy ze Sławkowem, a w niej ulice Wodącą, Zieloną, Wapienną, Puza, Nową i Przymiarki. W większości są to tereny leśne, na których już istnieją podmokłości oraz okresowe zalewiska. Po likwidacji kopalni podniesie się poziom wód co sprawi, że zwiększy się zasięg i czas trwania zalewisk.

Problem dotknie także Boru Biskupiego oraz ulic Poprzecznej, Młyńskiej, Leśnej, Osadowej, Długiej, Zelka i Krasickiego.

Gmina Bolesław

Obszar „BL8” obejmie miejscowość Kolonia, a dokładnie fragment wzdłuż Kanału Dąbrowki oraz odcinek, gdzie przebiega DK 94. Teren obecnie jest przesuszony. W przyszłości stanie się z powrotem podmokły.

Problem w dużej mierze będzie dotyczył także Kolonii, Lasek, Ujkowa Nowego oraz terenów dawnej piaskowni, Podlipia, Dworskich Łąk, terenów dawnej kopalni odkrywkowej „Józef”, kopalni piasku Hutki II oraz doliny rzeki Biała.

Gmina Klucze

Największy ze wszystkich wymienionych w dokumencie obszarów został oznaczony „KL10”. Jest to teren piaskowni w regionie Kluczy - Osiedla. Powstanie tam zalewisko.

W Gminie Klucze problem dotknie także Kwaśniowa Dolnego, Przysiółka Bagno oraz zlewni rzeki Centurii, doliny Centurii i jej dopływów, terenów nadrzecznych między Kwaśniowem Dolnym a Ryczówkiem, zlewni Tarnówki, doliny Białej Przemszy, terenów kamieniołomu Stare Gliny czy okolic DW 791.

Dokument wraz z mapami można znaleźć tutaj

Kiedy do tego dojdzie?

Zdaniem prezesa ZGH Bolesław trudno przewidzieć, kiedy mogą wystąpić podtopienia. Może do niech dojść za 15, 20, a może 25 lat.

- Podtopienia są w większości do rozwiązania. Zostaje kwestia, jak się do tego przygotować i z jakim wyprzedzeniem to robić - zaznaczał prezes ZGH Bolesław, Bogusław Ochab

Jak informował Bogusław Ochab, w miejscach, gdzie utworzą się zalewiska powstaną jeziora z czystą wodą. Ten proces może potrwać około 30-40 lat. Nie wiadomo jednak kto poniesie odpowiedzialność za straty spowodowane podtopieniami.

- Trzeba zadać pytanie: czy to jest wina zakładów czy problem gmin, bo de facto ktoś się na terenach dawniej podmokłych wybudował. I teraz mamy problem natury prawnej – mówił podczas konferencji prasowej Bogusław Ochab

Prezes zakładów zapewnił, że w niedalekiej przyszłości zostanie zorganizowana kolejna konferencja prasowa, która będzie miała dotyczyć tematu podtopień zalewisk oraz podmokłości.

FLESZ - Reforma więziennictwa - rozmowa z Michałem Wosiem