Prognoza jakości powietrza: Najgorzej w Krakowie i Nowym Sączu [PROGNOZA NA 3 DNI]
Tu warto przypomnieć, że w Krakowie ponad 200 dni w roku powietrze ma przekroczone normy zanieczyszczeń. - Badanie wciąż prowadzimy wspólnie z Uniwersytetem w Nowym Jorku - mówi profesor Jędrychowski. - To jedne z nielicznych na świecie tak długofalowych obserwacji. W latach 2000-2004 zrekrutowano w Krakowie 505 ciężarnych kobiet, w wieku 18-35 lat, mieszkających w różnych punktach miasta. Wybieraliśmy do badania panie niepalące i nienarażone na duże zanieczyszczenia powietrza w miejscu pracy.
Nie było łatwo je namówić. Musiały zgodzić się na długoletnią współpracę (np. wywiady, badania krwi), a w wybranym trymestrze ciąży - nosić plecak z niewielkim urządzeniem - tzw. samplerem - do pobierania próbek powietrza.
Samplery skonstruował specjalnie do krakowskich badań profesor John Spengler z Harvard University. Jak zapewnia prof. Jędrychowski, aparaty te są bardzo lekkie i pracują bardzo cicho. Urządzenia zasysały powietrze z szybkością przepływu powietrza w drogach oddechowych. Zawarty w powietrzu drobny pył był zatrzymywany na filtrze, a zanieczyszczenia gazowe były absorbowane w dodatkowej głowicy. Kobieta miała nosić urządzenie, gdy przebywała na zewnątrz, a gdy była w pomieszczeniu, umieszczała plecak obok siebie. W nocy sampler był układany przy łóżku kobiety na poziomie jej głowy.
Po porodzie dzieci były regularnie monitorowane przez 11 lat. Wykonywano testy oceniające rozwój, występowanie chorób i alergii, badano sprawność płuc.
Jakie są wyniki tych badań? Po pierwsze: kobiety mieszkające w centrum były bardziej narażone na zanieczyszczone powietrze (stacje pomiarowe Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska potwierdzają, że w okolicach al. Krasińskiego jest najgorzej, a trochę lepiej w miejscach oddalonych od centrum). Okazało się, że kobiety w Krakowie, które w czasie ciąży były narażone na oddychanie powietrzem skażonym w większym stopniu pyłem drobnym PM2.5 rodziły dzieci z niższą masą ciała (średnio o 128 g), mniejszym obwodem główki (średnio o 0,3 cm) i mniejszą długością ciała (średnio o 0,9 cm).
Zaobserwowano, że u dzieci z niższą masą urodzeniową częściej występował tzw. świszczący oddech w późniejszych okresach życia. Zwykle poprzedza on występowanie astmy. Od czwartego roku życia u dzieci regularnie badano sprawność wentylacyjną płuc. Okazało się, że gdy w życiu płodowym dziecko było narażone na wyższe zanieczyszczenia powietrza, miało mniejszą pojemność płuc. Dziś takie dzieci są bardziej podatne na często nawracające infekcje oskrzeli i zapalenie płuc.
Badano także rozwój psychomotoryczny dzieci. Maluchy narażone na wyższe stężenia zanieczyszczeń uzyskiwały wyniki gorsze niż ich rówieśnicy, którzy byli narażeni na niższe stężenia. Różnica ta jest porównywalna z deficytem ok. 4 punktów w skali ilorazu inteligencji. Dalsze badania pozwolą stwierdzić, czy różnice te będą się wyrównywać.
- Naszym zadaniem miało być określenie bezpośrednich i odległych skutków oddychania zanieczyszczonym powietrzem - mówi profesor. - Rola badań polega na uświadomieniu społeczeństwu zagrożeń wynikających ze skażenia powietrza. Teraz Urząd Marszałkowski będzie musiał opracować skuteczny program ochrony środowiska.
Piotr Odorczuk, rzecznik marszałka, wyjaśnia, że na razie do marszałka należy informowanie społeczeństwa o przekroczeniach stężeń zanieczyszczeń powietrza. To jest robione każdego dnia choćby na stronie www.malopolska.pl/powietrze (tam znajduje się także pełny raport badań zespołu prof. Jędrychowskiego).
- Podstawą strategii poprawy jakości powietrza powinny być m.in. wymiana starych kotłów węglowych, termomodernizacje budynków, promowanie paliw niskoemisyjnych oraz wyeliminowanie z obrotu paliw najgorszej jakości - mówi Odorczuk.
Najgorsze i najlepsze powietrze
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska bada powietrze w 15 stacjach w całej Małopolsce.
» Najgorsze wyniki spływają od lat z al. Krasińskiego w Krakowie. Tam średnie stężenia pyłu zawieszonego PM 10 i drobniejszego PM 2,5 utrzymują się na poziomie 80 mikrogramów w m sześc. (100 mikrogramów to wynik fatalny).
» Najlepszym powietrzem oddychają gorliczanie. Tam stężenia są poniżej dopuszczalnych 40 mikrogramów.
Prognoza jakości powietrza: Najgorzej w Krakowie i Nowym Sączu [PROGNOZA NA 3 DNI]
Euro 2012 coraz bliżej! Zobacz, co będzie się działo w Krakowie
Nowa lista leków refundowanych**[SPRAWDŹ!] **
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
