Zawód artystyczny się opłaci. W polskiej gospodarce rośnie udział sektora kreatywnego

Kreatywny awans Polski
Choć w rankingach innowacyjności Polska wypada słabo, udział branży kreatywnej w naszej gospodarce już teraz jest znaczny. Zgodnie z danymi przytaczanymi w Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 udział procentowy PKB wytwarzanego w kulturze i przemysłach kultury już w 2002 r. kształtował się na poziomie 4,5 proc. Późniejszych danych na ten temat nie ma, ale eksperci uważają, że udział ten jest obecnie o wiele wyższy.

Raport ONZ poświęcony gospodarce kreatywnej świadczy z kolei o tym, że udział sektora kreatywnego w polskim produkcie krajowym brutto jest większy niż np. przemysłu spożywczego, komputerowego czy nieruchomości. W branży kreatywnej Polska należy do największych eksporterów na świecie: w 2008 r. zajmowała 17. miejsce, w ciągu 6 lat awansowała o 7 miejsc. Co ciekawe, choć Polska w handlu międzynarodowym więcej importuje niż eksportuje, to w branży kreatywnej ma nadwyżkę.

- Polski przemysł kreatywny z roku na rok coraz mocniej i wyraźniej zaznacza swoje miejsce i wartość na krajowym rynku pracy. I chociaż daleko nam do takich potentatów w tej branży jak Wielka Brytania, to warto podkreślić, że jego wartość jest coraz bardziej zauważana i doceniania - mówi Klaudia Imach z Ministerstwa Gospodarki. A Tom Fleming, dyrektor londyńskiej firmy doradczej Creative Consultancy, uważa, że sektor kreatywny będzie rozwijać się o wiele szybciej niż inne gałęzie gospodarki.

Czym dokładnie są sektory kreatywne? Brytyjski Departament ds. Kultury, Mediów i Sportu (DCMS) w raporcie poświęconym tym zagadnieniom definiuje je jako "sektory, które mają źródła w kreatywności jednostki, w umiejętnościach i talencie i które mają potencjał, by poprzez tworzenie i wykorzystywanie własności intelektualnej tworzyć bogactwo i miejsca pracy". DCMS wymienia 11 sektorów kreatywnych: architektura, film, wideo, fotografia, moda, muzyka i sztuka performerska, oprogramowanie, gry komputerowe, publikacje elektroniczne, prasa i książki, radio, reklama, rzemiosło artystyczne, sztuka i antyki, sztuka użytkowa (design), telewizja.

Artyści przedsiębiorcami
Osoby zajmujące się przemysłami kreatywnymi kładą nacisk na komercyjny, ekonomiczny wymiar kreatywności. - Przemysł kreatywny, gospodarka oparta na kreatywności to tworzenie biznesowego otoczenia dla środowisk kreatywnych. Chodzi o połączenie tych dwóch sfer, współistnienie sfery profit i non profit - mówi Tom Fleming. - Chodzi o to, by artyści poczuli się i stali się przedsiębiorcami - dodaje, podkreślając, że połączenie tych dwóch sfer, sztuki i przemysłu, przynosi rezultaty.
- To są sektory, które czeka rozwój, natomiast nie wiadomo, jak dynamiczny. Państwo ma istotne możliwości ich wsparcia, chociażby przez zachęty podatkowe w postaci ulg dla inwestujących w badania i rozwój - uważa Michał Turczyk, starszy menedżer w dziale R&D and Government Incentives firmy Deloitte.

Obecnie w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego trwają prace nad Strategią Rozwoju Kapitału Społecznego, której jednym z głównych celów jest rozwój i efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego i kreatywnego, w tym rozwój nowoczesnego sektora kreatywnego. Jednak sektory kreatywne otrzymują pomoc także z innej strony. British Council wspiera rozwój tego sektora gospodarki poprzez program "Young Creative Entrepreneurs" (Młodzi Kreatywni Przedsiębiorcy). Projekt ma wspierać młodych przedsiębiorców z sektorów kreatywnych, rozpropagowanie ich osiągnięć i być może zainspirowanie kolejnych osób do działań w tej gałęzi gospodarki. Projekt jest częścią programu Kreatywna Gospodarka i łączy wymiar komercyjny z kreatywnością i działaniami artystycznym. - Nie sądzę, by to od razu mogło przynieść wymierne efekty, ale w dłuższej perspektywie z pewnością - mówi Roy Cross, dyrektor British Council na kraje nordyckie i bałtyckie, odpowiedzialny za projekt "Creative and Cultural Economy".

Karolina Kowalska