Zdążyć przed kolejnym sezonem grzewczym. Małopolska Liga Antysmogowa radzi, jak przygotować się do wielkich zmian

- Jeśli jeszcze nie wymieniliśmy kotła na bardziej nowoczesny, to na pewno warto o tym pomyśleć właśnie teraz. Wykorzystajmy wiosnę i lato na sięgnięcie po dofinansowanie na wymianę źródeł ciepła oraz – co równie ważne – na ocieplenie domów przed kolejnym sezonem grzewczym, kiedy możemy się spodziewać jeszcze wyższych cen paliw

- radzi Józef Gawron, wicemarszałek województwa małopolskiego, które jest partnerem drugiej edycji naszej Ligi Antysmogowej. W jej ramach staramy się przy wsparciu Polskiego Alarmu Smogowego motywować mieszkańców gmin Małopolski do korzystania z dotacji na termomodernizację domów i wymianę źródeł ciepła. Taka inwestycja opłaca się bardziej niż kiedykolwiek.

Do wejścia w życie małopolskiej uchwały antysmogowej, wymagającej wymiany starego kotła węglowego na coś bardziej przyjaznego portfelowi, zdrowiu i środowisku, zostało Małopolanom tylko 215 dni. W małopolskim Sejmiku oraz wśród włodarzy niektórych gmin w regionie pojawiają się wprawdzie głosy, że należy zmienić ten termin, ale równie silne są postulaty dochowania zapisów. Powód jest oczywisty: jeszcze rok temu wydawało się, że uchwała ma cel przede wszystkim ekologiczny i prozdrowotny. Dziś doszedł do tego jednak trudny do zbicia argument ekonomiczny.

Zwłaszcza ocieplenie domów, by nie tracić niepotrzebnie drożejącej energii, nabrało sensu. Ale i poszukiwanie rozwiązań efektywniejszych niż kopciuch spalający kosztowny węgiel (którego brakuje i może brakować) jest dziś jedynym sposobem obrony przed globalnym kryzysem energetycznym.

- Poszukajmy nowoczesnych urządzeń, których sprawność jest dużo wyższa, co w praktyce oznacza, że jesteśmy w stanie pozyskać więcej ciepła z takiej samej ilości paliwa. Sprawdźmy, w jaki sposób możemy poprawić efektywność energetyczną budynku. Pierwszym krokiem może być wizyta u ekodoradcy, który przeanalizuje potrzeby i możliwości uzyskania dotacji, a tych jest naprawdę sporo

- podkreśla wicemarszałek Józef Gawron.

Oprócz dotacji z państwowego programu Czyste Powietrze część gmin oferuje lokalne programy wsparcia. Coraz więcej samorządów sięga także po środki z programu Stop smog, w ramach którego wypłacane są potężne dotacje na ocieplenie budynków i wymianę systemów grzewczych w domach mieszkańców o najmniej zasobnych portfelach. Każdy urząd zatrudnia też naprawdę świetnych ekodoradców, którzy służą zainteresowanym wsparciem na wszystkich etapach: od rozeznania potrzeb po rozliczenie dotacji. Ekodoradca pomaga określić, jakie działania są potrzebne w danym domu, by nie marnować energii, wie także, jakim nowym źródłem ciepła można zastąpić nieefektywny stary kocioł i skąd pozyskać na to pieniądze.

Liga Antysmogowa Partner Główny

W Małopolsce dynamicznie rośnie zainteresowanie źródłami odnawialnymi, zwłaszcza pompami ciepła współpracującymi z fotowoltaiką. Zmiana jest ogromna: jeszcze w styczniu 2022 r. wśród wszystkich wniosków o dotacje na wymianę źródeł ciepła w programie Czyste Powietrze blisko 40 procent dotyczyło gazowych kotłów kondensacyjnych, 26 proc. kotłów na biomasę, a 20 proc. – pomp ciepła. W kwietniu 2022 r. absolutnym liderem zostały pompy ciepła: zamontowało je w swych domach aż 53 procent wnioskodawców! Udział kotłów kondensacyjnych zmalał do 28,7 proc. (ceny gazu faktycznie odstraszają), a kotłów na biomasę – do 24,7 proc. (ceny pelletu też szokują). Innych rozwiązań (jak kotły olejowe) nie stosuje właściwie nikt.

Rewolucyjnemu wzrostowi popularności pomp ciepła towarzyszy niesłabnące zainteresowanie fotowoltaiką. Miało ono tąpnąć po wprowadzeniu od 1 kwietnia nowych, mniej korzystnych, zasad rozliczania energii produkowanej i pobieranej przez domowe instalacje (system opustów został zastąpiony net-billingiem). Okazało się jednak, że lawinowy wzrost cen energii i groźba dalszych podwyżek silnie motywują Małopolan do montażu fotowoltaiki.

Panele sprzężone z pompami ciepła pozwalają obniżyć koszty do poziomów nieosiągalnych dla systemów opartych na innych źródłach, jak gaz, węgiel, drewno czy biomasa. Jedyną barierą hamującą szybki wzrost najnowocześniejszych systemów, jest słaba dostępność zarówno samych urządzeń, jak i ekip montażowych. Pojawiło się wprawdzie sporo domorosłych monterów oraz sprzętów „no name”, ale akurat w tej dziedzinie wyjątkowo liczy się jakość. Chodzi tu o efektywność i niezawodność samych pomp czy paneli, ale w równym stopniu o fachowość montażu. Warto tu skorzystać z porad ekodoradców, poleceń innych mieszkańców, a także uruchomionej w ramach Czystego Powietrza Platformy Ekspertów Efektywności Energetycznej - https://www.peee.gov.pl/.

Dotąd wnioski o dotacje do samego tylko programu Czyste Powietrze złożyło ponad 40 tys. gospodarstw w Małopolsce i jest to drugi wynik w kraju, po Śląsku, a przed Mazowszem.