27 lat "kompromisu", Czarne Protesty i próby zmian prawa. Oto historia ustawy antyaborcyjnej w Polsce

FLESZ - Zakaz przerywania ciąży ze względu na wady płodu. Fala protestów

Obecnie obowiązująca ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży weszła w życie 27 lat temu, jeszcze za czasu rządu Hanny Suchockiej.

Odtąd w Polsce - na podstawie właśnie tzw. "kompromisu aborcyjnego" - można było dokonywać legalnej aborcji przy zaistnieniu konkretnych przesłanek, gdy:

- ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej

- badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej)

- zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (do 12 tygodni od poczęcia)

Już trzy lata później, czyli w 1996 roku ustawa została znowelizowana. Dopuszczone zostało przerywanie ciąży również, gdy kobieta ciężarna znajduje się w ciężkich warunkach życiowych lub trudnej sytuacji osobistej.

W 1997 Trybunał Konstytucyjny orzekł jednak o niezgodności tego przepisu z przepisami konstytucyjnymi. W orzeczeniu pojawiły się argumenty, że „legalizuje przerwanie ciąży bez dostatecznego usprawiedliwienia koniecznością ochrony innej wartości, prawa lub wolności konstytucyjnej oraz posługuje się nieokreślonymi kryteriami tej legalizacji, naruszając w ten sposób gwarancje konstytucyjne dla życia ludzkiego”.

Kolejne lata przynosiły kolejne próby zmian w prawie aborcyjnym. Wypracowany w 1993 roku kompromis jednak trwał.

"W 2007 roku grupa posłów z marszałkiem Sejmu Markiem Jurkiem na czele próbowała wpisać do Konstytucji „ochronę życia od momentu poczęcia”, projekt jednak przepadł również głosami części posłów PiS. Wówczas Jurek opuścił ugrupowanie Jarosława Kaczyńskiego" - przypominał portal oko.press w 2018 roku.

Kolejne próba zmiany prawa aborcyjnego miała miejsce w 2016 roku. Obywatelski komitet inicjatywy ustawodawczej „Stop Aborcji” złożył marszałkowi Sejmu pół miliona podpisów obywateli popierających projekt ustawy zaostrzającej prawo aborcyjne. Zakładał on praktycznie całkowity zakaz aborcji i kary więzienia za bezprawne dokonanie aborcji zarówno dla lekarza dokonującego aborcji, jak i matki.

W odpowiedzi Komitet „Ratujmy Kobiety” złożył 215 tys. podpisów pod projektem ustawy zakładającej nieograniczoną możliwość przeprowadzenia aborcji do końca 12. tygodnia ciąży.

"We wrześniu 2016 roku Sejm odrzucił w pierwszym czytaniu projekt "Ratujmy Kobiety" - liberalizujący przepisy aborcyjne, a skierował do dalszych prac projekt komitetu "Stop aborcji" - zaostrzający prawo. Wywołało to burzliwe reakcje, m.in. tzw. czarny protest na ulicach miast, w sprzeciwie wobec proponowanych zmian. Ostatecznie Sejm definitywnie odrzucił projekt" - informowała gazetaprawna.pl.

Czarne protesty odbywały się również w Małopolsce, m.in. w centrum Krakowa.

W latach 2017-18 w składane były następne projekty zakładające zmiany prawa aborcyjnego, ale nie zostały przyjęte przez Sejm.

W październiku 2017 roku grupa posłów należących do klubów Prawa i Sprawiedliwości i Kukiz’15, koła Wolni i Solidarni oraz posłów niezrzeszonych złożyła do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o orzeczenie, że przepisy ustawy z 1993 zezwalające na aborcję w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu są niezgodne z Konstytucją RP.

Kilka dni temu ostatecznie Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przerywanie ciąży z powodu ciężkich wad genetycznych płodu jest niezgodne z konstytucją, co wywołało falę protestów kobiet, które wciąż trwają.