Generał Stanisław Maczek zasłużył na upamiętnienie jego bohaterskich czynów w Małopolsce. Nie kolejnym pomnikiem czy popiersiem, ale budowlą monumentalną. I to najlepiej w okolicy, gdzie stoczył zacięty bój o Ojczyznę. "Gazeta Krakowska" apeluje, aby imieniem generała nazwać dwukilometrowy tunel pod Małym Luboniem, który powstanie wraz z przebudową odcinka zakopianki między Rabką a Lubniem. Mamy już poparcie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, kombatantów i samorządowców.
Dlaczego w tym miejscu? To w tej okolicy podczas kampanii wrześniowej 1939 roku 10 Brygada Kawalerii (jedna z dwóch brygad pancerno-motorowych, którymi dysponowały siły polskie), pod dowództwem wtedy jeszcze pułkownika Stanisława Maczka stawiła bohaterski opór trzem niemieckim dywizjom pancernym prącym na Rabkę-Zdrój i Jordanów.
- To wspaniała inicjatywa, popieram, szczególnie, że to był militarny sukces - mówi kpt. Stanisław Szuro, uczestnik kampanii wrześniowej. - Przez dwa dni powstrzymano tam ofensywę niemiecką, przez co "Armia Kraków" uniknęła okrążenia - dodaje. Ponadto po kolejnych bitwach oddział Maczka sprawnie wycofał się z kraju. Dzięki temu generał i jego żołnierze mogli dalej walczyć z Niemcami u boku aliantów.
- To jeden z dowódców, który wsławił Polskę w świecie. Ma pomniki w Belgii i Holandii, w miastach, które wyzwalał - mówi Ryszard Brodowski, prezes Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. - Okręg z chęcią poprze tę inicjatywę - dodaje.
Co do słuszności naszej akcji wątpliwości nie ma też prof. Andrzej Chwalba, historyk. - Brygada walczyła ofiarnie, zadając Niemcom duże straty. Jako jedyna w całości wycofała się za granicę. Stanowiła później trzon 1 Dywizji Pancernej walczącej u boku aliantów - mówi prof. Chwalba. - Wasza akcja to strzał w dziesiątkę. Tunel kojarzy się z motoryzacją, a przecież generał dowodził brygadą zmotoryzowaną. Miejsce jest idealne historycznie, a rozmach inwestycji jest godny postaci gen. Maczka - dodaje.
Poprosiliśmy też o zdanie Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, która ma przebudować drogę i zbudować tunel.
- Jak najbardziej popieramy. Generał Maczek to postać zasłużona, niebudząca kontrowersji - mówi Iwona Mikrut, rzeczniczka prasowa GDDKiA.
Prawo nadawania nazw mają rady gmin, na których terenie dane obiekty się znajdują. Tunel ma przebiegać przez obszar Lubnia i Jordanowa. Sęk w tym, że nie będzie ich własnością, ale Skarbu Państwa. - Konieczne będzie zatem uzyskanie pozytywnej opinii ministra skarbu państwa i GDDKiA - mówi Andrzej Kowalczyk, radca prawny gminy Lubień. - Popieramy w pełni ten pomysł. Wystąpimy o takie opinie - zapewnia nas Kazimierz Szczepaniec, wójt gminy Lubień.
Niezbędne będzie współdziałanie rad Jordanowa i Lubnia, by uchwaliły nową nazwę. Pomysł powinny też wesprzeć starostwa suskie i myślenickie. - Chętnie się włączymy, ale by mówić o szczegółach, potrzeba trochę czasu i spotkania zainteresowanych stron - mówi Józef Tomal, starosta myślenicki.
Przed nadaniem nazwy, drodze trzeba nadać status drogi publicznej. Patrona tunelowi będzie można zatem przyznać w momencie zakończenia jego budowy i oddania do użytku.
Na to jednak trochę poczekamy. Budowa trasy S7 na odcinku Lubień-Rabka planowana jest na lata 2015-2017. W lipcu 2014 GDDKiA ma pozyskać zezwolenie na realizację inwestycji od wojewody. Jeszcze w tym roku może zostać ogłoszony przetarg na wykonawcę. Koszt całej inwestycji: ok. 3,5 mld zł.
Generał Stanisław Maczek
Urodzony w 1892 w Szczercu pod Lwowem, zmarł w 1994 w Edynburgu. Generał broni Wojska Polskiego, honorowy obywatel Holandii. Kawaler Orderu Orła Białego. W czasie I wojny światowej wcielony do armii austro-węgierskiej. W 1918 r. zdezerterował i wstąpił do Wojska Polskiego. Został porucznikiem. Brał udział w wojnie z bolszewikami, awansował na kapitana. W latach 20. został pułkownikiem.
W dniach 1-3 września 1939 roku 10. Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. Maczka stoczyła bitwę pod Jordanowem. Polacy mieli 5 tys., żołnierzy, 58 czołgów i wozów pancernych oraz 16 dział. Niemcy dysponowali 50 tys. żołnierzy, 498 czołgami i wozami oraz 128 działami. Mimo takiej przewagi, Polacy stawili zaciekły opór. Zniszczyli wiele niemieckich czołgów. Uratowali Armię Kraków od otoczenia. Później 10BK walczyła pod Wiśniczem, Łańcutem, Rzeszowem i Lwowem.
Gen. Maczek walczył we Francji, następnie przedostał się do Szkocji, otrzymał order Virtuti Militari i stworzył 10. Brygadę Kawalerii Pancernej, a w lutym 1942 roku - 1. Dywizję Pancerną. Po lądowaniu w Normandii w 1944 roku jego oddziały wyzwalały miasta Belgii i Holandii, zdobyły bazę niemieckiej marynarki.
Po wojnie polskie władze komunistyczne odebrały mu obywatelstwo. Po stracie świadczeń, na emigracji musiał pracować jako barman . Decyzję cofnięto w 1989 r.
Napisz do autora:
[email protected]
WEŹ UDZIAŁ W QUIZIE "CZY JESTEŚ PRAWDZIWYM KRAKUSEM?"
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
