"Bóg Ojciec" Mehoffera w Krakowie! Karton witrażu z katedry we Fryburgu częścią kolekcji MNK

Pięć ostatnich kartonów witraży stworzonych przez Józefa Mehoffera dla katedry we Fryburgu dotarło do Krakowa. W sumie jest ich dwadzieścia jeden. Trzy z nich możemy już od przeszło dwóch lat oglądać na wystawie w Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie, wśród nich znajduje się karton najwybitniejszego z korpusu nawowego witrażu „Męczennicy”, nagrodzonego w 1900 roku złotym medalem na Powszechnej Wystawie Światowej w Paryżu.

- Od dziś Muzeum Narodowe w Krakowie może się szczycić posiadaniem kompletnego zespołu projektów Józefa Mehoffera dla katedry św. Mikołaja we Fryburgu. Jest to najwybitniejsze dzieło tego artysty i jedno z najważniejszych osiągnięć sztuki Młodej Polski. Ten wspaniały kompleks witrażowy jest równie istotny dla historii sztuki jak prace Stanisława Wyspiańskiego, wspólnie stanowią prezentację tego jak wybitna była sztuka Krakowa i Polski około 1900 roku – mówił Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Jak przypomniał Andrzej Szczerski, Muzeum Narodowe w Krakowie od kilku lat prowadziło z właścicielami prac negocjacje, by pozyskać je do swojej kolekcji. Najnowsze kartony były dotąd zdeponowane przez spadkobierców artysty w Muséie d`art et d`histoire de Fribourg. Szesnaście pozostałych spadkobiercy oddali w latach 80. XX wieku w depozyt MNK.

- Kartony nie były eksponowane we Fryburgu, były jednym z elementów kolekcji. Udało się doprowadzić do tego, że przyjechały do Krakowa. Dla nas są one bezcenne – podkreślił dyrektor MNK. - Możemy się pochwalić najwybitniejszą kolekcją sztuki Młodej Polski w całym kraju, a Mehoffer to także część historii Krakowa, tym bardziej cieszę się, że te prace wróciły tu.

Fryburskie witraże uważane są za arcydzieło sztuki monumentalnej przełomu XIX i XX wieku w skali europejskiej.

W 1895 roku fryburskie Bractwo Najświętszego Sakramentu ogłosiło międzynarodowy konkurs na projekt witraży do katedry, do którego stanęło czterdziestu siedmiu artystów, w tym 26-letni Józef Mehoffer. Praca nad zespołem 21 kartonów do fryburskich witraży realizowana wraz z firmą witrażowniczą Kirsch&Fleckner zajęła artyście aż 41 lat, stając się dziełem jego życia.

Zaprezentowany przez Muzeum Narodowe witraż „Bóg Ojciec” pochodzi z zespołu witraży z prezbiterium katedry, na który składają się także kompozycje: „Syn Boży”, „Duch Święty”, „Fryburg Kościelny”, „Fryburg Świecki”.

- Karton nigdy nie oddaje tego co witraż, który jest medium koloru i światła. Naturalnej wielkości karton jest natomiast zapisem ostatniej fazy pracy artysty już przed wykonaniem witraży – wyjaśnia Beata Studziżba-Kubalska, kustosz Domu Mehoffera.

Witraż „Bóg Ojciec”, którego karton powstał w 1922 r., jest umieszczony centralnie w prezbiterium katedry. Został opatrzony inskrypcją „Je suis celui qui suis” – „Jestem, który jestem”. Stanowi ona obramienie nieruchomego oblicza Stwórcy. Ukazuje starotestamentową scenę ukazania się Mojżeszowi Boga w gorejącym krzewie. W partii dolnej widnieją tablice Dekalogu, popiersie Mojżesza i Arka Przymierza.

- Tym dziełem Józef Mehoffer podejmuje dyskusję ze Stanisławem Wyspiańskim. Statyczny obraz „Bóg Ojciec” Mehoffera jest swoistą odpowiedzią na dynamicznego, pełnego ekspresji „Boga Ojca” Wyspiańskiego z kościoła franciszkanów – dodaje Beata Studziżba-Kubalska, na co zwrócił uwagę badacz kompozycji fryburskich Tadeusz Adamowicz.

W najbliższym czasie kartony Mehoffera trafią do przeglądu konserwatorskiego, a docelowo będą prezentowane w Galerii sztuki Polskiej XX i XXI wieku w przyszłym roku. Po przebudowie Gmachu Głównego 12-metrowe kartony znajdą specjalne miejsce ekspozycji.

Zakup siedemnastu prac Mehoffera to koszt 8 mln zł, powiększenie kolekcji MNK o kartony było możliwe dzięki specjalnej dotacji premiera Mateusza Morawieckiego.

Polska branża gier komputerowych jest światową potęgą!