Czy wiesz, że codziennie zjadasz robaki? Koszenila - czym jest i jak powstaje. Czy jest niebezpieczna dla zdrowia?

Koszenila - czym jest?

Koszenila (kwas karminowy) lub inaczej E120 to ciemnoczerwony barwnik, który służy do koloryzowania szerokiej gamy produktów - od tekstyliów, przez kosmetyki, aż do produktów żywnościowych. Koszenila znana była już w państwie Azteków, gdzie mówiono na nią "nochezli", co dosłownie oznacza "krew opuncji figowej". Nazwa, wbrew pozorom, nie jest wyssana z palca. Koszenilę bowiem pozyskuje się z insektów żyjących właśnie na opuncjach figowych - okazałych kaktusach wytwarzających słodkie owoce.

Za czasów Azteków koszenila była dość drogim i pożądanym towarem. Kojarzono go z magią, religią i lecznictwem. Barwiono nim tkaniny i potrawy. Koszenila była na tyle ważnym produktem, że gdy w XV w. Montezuma podbił jedenaście miast, od każdego z nich zażądał 40 worków wypełnionych czerwonym barwnikiem.

Obecnie koszenila nie jest już tak pożądana, a jej zastosowanie jest rozpowszechnione w wielu obszarach przemysłu.

Jak pozyskuje się koszenilę?

[b]Kwas karminowy, czyli czerwony barwnik pozyskiwany jest z czerwców kaktusowych - owadów z grupy pluskwiaków, które naturalnie żyją na terenie Ameryki Południowej oraz Meksyku. Aktualnie występują na całym świecie i są malutkie - osiągają rozmiar do 5 mm. Można je spotkać także w Polsce. Insekty najłatwiej znaleźć na opuncjach figowych - czerwce wysysają wodę z zielonej tkanki, pobierają substancje odżywcze i wytwarzają czerwony barwnik, który ma odstraszać drapieżniki.[/b]

Aby uzyskać barwnik z czerwców, najpierw należy zebrać owady z kaktusów - ze względu na intensywny kolor, bardzo łatwo je zauważyć, zatem zbierane są ręcznie. Następnie są zabijane - suszone na słońcu, w cieplarce lub zalewane wrzątkiem, a następnie proszkowane. Do produkcji 1 kilograma czerwonego barwnika potrzeba około 150 tysięcy robaków. Teraz, na potrzeby pozyskiwania surowca, zakłada się specjalne plantacje kaktusów.

Często do koszenili dodaje się sole aluminium i wapnia. Kwas karminowy ma odczyn zasadowy, zatem przy nieodpowiednim pH może zmienić barwę. Dodanie dwóch dodatkowych składników pozwala na utrzymanie krwiście czerwonego koloru.

Do czego wykorzystuje się koszenilę? W czym jest?

Wykorzystywanie koszenili jest bardzo szerokie. Często nawet możemy nie być świadomi, że w produktach, które używamy lub spożywamy, może znajdować się barwnik z czerwców. Kwasu karminowego używa się do barwienia między innymi:

w przemyśle spożywczym:

• lodów
• deserów owocowych
• soków
• słodyczy
• napojów gazowanych
• marynat i sosów
• jogurtów
• kisieli i galaretek
• dżemów
• syropów

w przemyśle kosmetycznym:

• szminek
• cieni do powiek
• tuszów do rzęs
• szamponów
• mleczek i kremów do ciała
• lakierów do paznokci

w przemyśle odzieżowym:

• tkanin
• tekstyliów
• pigmentów malarskich.

Czy koszenila jest niebezpieczna dla zdrowia?

Fakt pozyskiwania koszenili z robaków wydaje się dość odstraszający. Aktualnie, jak podaje serwis ekologia.pl, koszenilę wytwarza się również w warunkach laboratoryjnych, bez uśmiercania insektów, jednakże nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jaka koszenila znajduje się akurat w używanym przez nas produkcie. Pojawia się pytanie - czy koszenila może być niebezpieczna dla zdrowia?

Prawdopodobnie spożycie czy użycie kwasu karminowego nie ma żadnego wpływu na zdrowie. Z duży prawdopodobieństwem każdy z nas zetknął się z tą substancją bez żadnych skutków ubocznych. Koszenila może być zagrożeniem jedynie dla alergików i astmatyków. Karmina jest czynnikiem alergizującym, który może wywołać wstrząs anafilaktyczny. U niektórych osób może również powodować biegunkę, wymioty czy zaburzenia oddychania. Przyjmuje się jednak, że dopuszczalna dawka koszenili to 5 mg na 1 kg masy ciała, zatem podchodźmy do niej zdroworozsądkowo i nie panikujmy. Ostrożność powinny zachować alergicy, osoby chore na astmę oraz borykające się z zatopowym zapaleniem skóry.