Próchnica zębów jest chorobą infekcyjną, wywoływaną głównie przez bakterie kwasotwórcze. Tworzą one na zębach miękki osad - płytkę bakteryjną, nazywaną również płytką nazębną. Proces ten prowadzi do rozpadu twardych tkanek zęba, a w konsekwencji do powstania ubytku.
Choroba atakuje zęby mleczne i stałe. Statystyki pokazują, że mierzy się z nią 35-50 proc. dzieci między 2 a 3 rokiem życia. Wśród 12-letnich Polaków ten odsetek wynosi blisko 90 proc.
Co decyduje o rozwoju próchnicy? Wpływ na nią ma:
- obecność w jamie ustnej drobnoustrojów, które wytwarzają kwasy,
- stany chorobowe wywoływane przez drobnoustroje,
- niewłaściwe nawyki żywieniowe,
- złe nawyki związane z higieną jamy ustnej.
O rozwoju próchnicy decyduje też twardość zęba, jego budowa i ewentualne nieprawidłowości w ustawieniu zębów. Istotna jest też ilość wydzielanej śliny, gdyż ma ona bowiem działanie ochronne.
Od zębów do serca
Nieleczona próchnica prowadzi do stanów zapalnych miazgi zęba, zgorzeli, powstawania ropni. Podobnie jak inne choroby przyzębia i infekcje jamy ustnej, może również powodować problemy z układem krwionośnym i przyczyniać się do zapaleń mięśnia sercowego, osierdzia, wsierdzia, zastawek serca czy zawałów.
W wyniku zaburzeń odporności, namnażające się w jamie ustnej bakterie przenikają do układu krwionośnego i wywołują zwiększoną agregację płytek krwi. To z kolei może doprowadzić do powstawania skrzepów ze wszystkimi ich negatywnymi skutkami. Naukowcy z Anglii i Nowej Zelandii twierdzą, że przed zawałem mięśnia sercowego i wylewem chroni… szorowanie zębów.
Dobre nawyki od dziecka
Klucz do zapobiegania próchnicy to m.in. wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych.
Na rozwój próchnicy wpływ mają m.in. produkty bogate w cukier, po które tak chętnie sięgają najmłodsi:
- słodycze,
- dżemy,
- słodkie napoje,
- słone przekąski zawierające węglowodany.
Zęby będą za to wdzięczne, jeśli na talerze maluchów trafią warzywa, ryby, jajka, mleko czy niesłodzone przetwory mleczne - bogate w witaminy A i D, wapń.
Podstawa profilaktyki to także regularne wizyty kontrolne u stomatologa oraz prawidłowe szczotkowanie zębów - co najmniej dwa razy dziennie, najlepiej po każdym posiłku, pastą z fluorem. Istotny jest dobór odpowiednich metod i akcesoriów służących do oczyszczania jamy ustnej, dostosowanych do wieku dziecka.
Do wyrżnięcia pierwszych zębów do oczyszczania i masowania wałów dziąsłowych można zastosować kawałek gazy, bawełnianą chusteczkę, gumową lub silikonową szczoteczkę czy specjalny naparstek z mikrofibry. Do 5. roku życia sprawdzi się szczoteczka z miękkim włosiem, od 6. roku życia płukanki czy szczotki do języka.
O zdrowy uśmiech uczniów dba też szkoła. Opiekę stomatologiczną placówka edukacyjna może zapewnić w gabinecie dentystycznym na swoim terenie, poza szkołą albo w dentobusie. Mobilne gabinety dentystyczne na kółkach podróżują po wszystkich województwach.
W Małopolsce tylko w tym miesiącu dentobus odwiedzi dziewięć różnych powiatów m.in. nowotarski, wielicki, oświęcimski i myślenicki. Aktualny harmonogram postojów dentobusów jest publikowany na stronie internetowej małopolskiego NFZ www.nfz-krakow.pl
Środa z Profilaktyką w internecie
Higienie jamy ustnej u dzieci jest poświęcona kolejna odsłona cyklu „Środa z Profilaktyką” w internecie. Materiały edukacyjne związane z tym tematem można znaleźć na stronie internetowej małopolskiego NFZ www.nfz-krakow.pl oraz na profilu Akademii NFZ w serwisie YouTube.
