Kraków. Polacy o dodatkowych wydatkach publicznych na konserwację, restaurację i remonty zabytków. Są wątpliwości...

W grudniu 2022 roku Instytut Finansów we współpracy z agencją badawczą PBS przeprowadził badanie mające na celu zbadanie opinii społeczeństwa polskiego na temat wartości zabytków oraz na temat przeznaczenia dodatkowych 3 miliardów złotych środków publicznych na konserwację, restaurację i remonty zabytków.

Wcześniej, w listopadzie 2022 roku, wicepremier i Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformował o planowanym przeznaczeniu wspomnianych dodatkowych środków na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach.

Co na to nasze społeczeństwo? Badanie wykazało, że Polacy uważają obiekty zabytkowe za istotne i ważne dla naszej kultury. Respondenci pytani o opinię na temat zabytków określali je jako posiadające istotną wartość historyczną (88%), turystyczną (87%), naukową (86%) oraz wartość tożsamości narodu (84%).

Jednakże opinie na temat rządowego programu „Polski Ład dla kultury” w zakresie przeznaczenia dodatkowych 3 miliardów złotych na konserwację, restaurację i remonty zabytków są podzielone. Część z nich jest przychylna, jednak wielu badanych wyrażało niezdecydowanie. Dokładnie 45% badanych pozytywnie odnosi się do tego kierunku wydatkowania środków publicznych, 36% obywateli nie ma opinii na ten temat, a 18% ocenia negatywnie przeznaczanie dodatkowych środków na ochronę zabytków.

- Z jednej strony można dostrzec wśród badanych świadomość tego, jak istotne jest dbanie o zabytki i pamięć o naszej historii. Z drugiej jednak strony, choć poparcie dla zwiększenia wydatków publicznych w tym zakresie jest relatywnie wysokie, nie wszyscy podchodzą do tego tematu z równie wielkim przekonaniem. Wpływ na to ma między innymi wiek badanych – komentuje Łukasz Chrobak, dyrektor Instytutu Finansów.

Z badań Instytutu wynika, że to osoby dojrzałe i starsze są najbardziej przychylne zwiększeniu środków na wspomniany cel. Wśród osób mających 45 lat i więcej propozycję rządową w tym obszarze popiera 53% Polaków. Z kolei najniższe uznanie propozycja znalazła wśród osób w wieku 18-29 lat (31% oceniających pozytywnie) oraz wśród osób w wieku 30-44 lat (30% oceniających pozytywnie).

63% dorosłych zauważa, że w ich gminie/mieście jest obiekt zabytkowy, który wymaga remontu lub prac konserwatorskich czy restauratorskich. Osoby w wieku 30-59 lat (68-69%) oraz te zarabiające pomiędzy 7 a 10 tys. zł brutto miesięcznie (76%) są najbardziej wrażliwe na zły stan zabytków w Polsce.

- Nasze badanie pokazało, że ochrona zabytków to ważny problem lokalny. Widać, że wielu Polaków dostrzega, jak bardzo potrzebna jest dbałość o zachowanie w dobrym stanie obiektów historycznych w ich własnych gminach i miastach. Zabytki nieruchome są bardzo różne. Najczęściej kojarzymy je z zamkami, ale to także pałace, dwory, wille, kościoły, kamienice, parki, ratusze i wiele innych. Obiekty te niosą pamięć zdarzeń przeszłych, estetykę i kanon miejsc. Są elementem małych ojczyzn i naszej wspólnej ojczyzny, Polski. Są one jednak równocześnie inspiracją dla dzisiejszych działań w gospodarce kreatywnej oraz atrakcjami turystycznymi w turystyce dziedzictwa kulturowego, a nie mogą one istnieć bez nakładów finansowych. Trzeba upowszechniać tę wiedzę - zauważa dr Katarzyna Obłąkowska, autorka badania i ekspertka polityki dziedzictwa kulturowego.

Wśród osób dostrzegających w swoich gminach oraz miastach obiekty zabytkowe wymagające remontu, prac konserwatorskich lub restauratorskich 78% uważa, że ich przywrócenie do świetności jest ważne dla ich lokalnej wspólnoty, a 52% wskazuje, że jest to ważne dla nich osobiście.

Wzrósł koszt produkcji wędlin