Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kraków. Ponad 30 mln zł na odnowę zabytków w 2019 roku

Małgorzata Mrowiec
Małgorzata Mrowiec
Ze wsparciem SKOZK skończy się w tym roku, we wrześniu, renowacja krużganków u franciszkanów. W poniedziałek członkowie SKOZK mogli zobaczyć efekty dotychczasowych prac
Ze wsparciem SKOZK skończy się w tym roku, we wrześniu, renowacja krużganków u franciszkanów. W poniedziałek członkowie SKOZK mogli zobaczyć efekty dotychczasowych prac Fot. Adam Wojnar
Największa kwota - ok. 5,5 mln zł - popłynie na przebudowę i remont XVI-wiecznego Arsenału wraz z Basztami Stolarską i Ciesielską.

Jak będzie wyglądał kolejny rok konserwacji i przywracania blasku krakowskim zabytkom? O tym zdecydował w poniedziałek Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, wskazując, jakie przedsięwzięcia i w których obiektach zyskają wsparcie finansowe. SKOZK rozdzielił na tegoroczne prace ponad 30 mln 347 tys. zł. Wesprze w sumie 96 przedsięwzięć w obiektach zabytkowych.

Pieniądze, które rozdziela SKOZK, to przede wszystkim 30-milionowa dotacja z budżetu państwa. Ponadto do dyspozycji Komitetu są datki na odnowę zabytków wrzucane do skarbon (jak ta na Rynku Głównym), środki uzyskane dzięki darowiznom czy kwoty niewykorzystane w zeszłym roku.

Największa kwota w tym roku, prawie 5,5 mln zł, popłynie na przebudowę i remont konserwatorski dawnego, XVI-wiecznego Arsenału wraz z Basztami Stolarską i Ciesielską. Kompleksowy remont i modernizacja Arsenału, mieszczącego od lat siedemdziesiątych XIX wieku zbiory muzealne książąt Czartoryskich, to jeden z tzw. projektów kluczowych SKOZK, które mają zapewnione wieloletnie finansowanie. Prace rozpoczęły się zeszłej wiosny, a zakończą w tym roku.

Na 11 projektów kluczowych, realizowanych w ekstraklasie zabytków, SKOZK przeznaczy z całej tegorocznej puli prawie 17,3 mln zł. - W tym roku kończą się cztery z tych projektów - oprócz remontu Arsenału również: kompleksowa renowacja krużganków klasztoru franciszkanów, prace w synagodze Remuh oraz w kościele oo. Pijarów - wymienia dyrektor biura SKOZK Maciej Wilamowski.

Przypomnijmy, że jeśli chodzi np. o pijarów, do wnętrza krypty kościoła „powracają” barokowe malowidła - po ponad 120 latach od ich zamalowania. Prace prowadzone w krypcie stanowią część większego projektu, obejmującego również remont i modernizację sąsiadującego z kościołem Kolegium Pijarskiego.

Realizacja siedmiu pozostałych projektów kluczowych przedłuży się do początku przyszłego roku, m.in. z powodu robót, które pierwotnie nie były przewidywane, a konieczność ich wykonania ujawniła się już w trakcie remontów. Innym powodem są rosnące koszty prac budowlanych i konserwatorskich. Do tych projektów należy np. konserwacja sarkofagów królów, wieszczów i bohaterów narodowych w katedrze na Wawelu, na którą popłynie 1 mln 66 tys. zł, badania i konserwacja ołtarza Wita Stwosza (dotacja - 1 mln 932 tys. zł), kontynuacja konserwacji wnętrza Bazyliki Bożego Ciała na Kazimierzu (1,3 mln zł) czy kompleksowe odnowienie budynku Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (2 mln 560 tys. zł).

Od kościołów po forty

Z dofinansowaniem przyznanym przez SKOZK ponadto m.in. będą w tym roku kontynuowane prace we wnętrzu katedry wawelskiej - konserwację przejdzie prospekt organowy (Komitet zapisał na ten cel 939 tys. zł). 100 tys. zł przeznaczono na remont konserwatorski Domu Jana Długosza przy ul. Kanoniczej. W Nowej Hucie przyznana kwota 700 tys. zł pozwoli kontynuować remont konserwatorski drewnianego kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Mogile.

SKOZK na rok zawiesił przyznawanie nowych dotacji dla prywatnych kamienic - to efekt szukania oszczędności, by móc dołożyć pieniądze do projektów kluczowych. W planie wydatków uwzględniono tylko pięć zadań wieloletnich, których realizacja trwała już w zeszłym roku. Pośród nich są prace w „Kossakówce” (dotacja 100 tys. zł).

Wiele zadań z dotacją SKOZK będzie prowadzonych w obiektach Twierdzy Kraków. Między innymi 600 tys. zł zapisano dla gminy na rewitalizację fortu nr 52 „Borek” z przeznaczeniem na Klub Kultury „Kliny” i kolejne 210 tys. na rewitalizację i zagospodarowanie terenów pomilitarnych po zniszczonych elementach fortu nr 2 „Kościuszko”. Pół miliona złotych wspomoże remont i przebudowę dawnego bloku koszarowo-bojowego wraz z otoczeniem i zielenią fortu nr 51 ½ Skotniki.

Metamorfoza krużganków u franciszkanów

W poniedziałek członkowie SKOZK mogli zobaczyć efekty dotychczasowych prac w krużgankach u franciszkanów. Ich renowacja, prowadzona ze wsparciem Komitetu, trwa już trzeci sezon i skończy się w tym roku, we wrześniu.

Do tej pory w tych gotyckich krużgankach m.in. oczyszczono, uzupełniono i zabezpieczono XV-wieczne malowidła ścienne. Freski odzyskały dzięki tym zabiegom intensywniejsze kolory. Przeprowadzana jest konserwacja złoconych epitafiów – kamiennych, jak i wykonanych w drewnie (w tych ostatnich znajdują się portrety biskupów). Konserwacji poddawane są też freski-medaliony z przedstawieniami świętych, uczonych i biskupów. Z kolei w pracowniach wykonawców odnawiane są obrazy z tutejszej - powstającej przez stulecia - galerii portretów biskupów krakowskich.

Renowację przechodzą elementy architektoniczne: kamieniarka okienna, zworniki, żebra sklepienne wykonane w cegle, a także witraże. Wymieniono na nową posadzkę w krużgankach. Badania wykazały, że dotychczasowa była z piaskowca tumlińskiego. Nowa posadzka jest wykonana również z takiego czerwonego piaskowca. - Oczywiście zrobiliśmy odpowiednie badania na ścieralność i wytrzymałość tego materiału. Te cechy są bardzo istotne, ponieważ posadzka będzie intensywnie eksploatowana, skoro krużganki mają zostać otwarte dla zwiedzających – mówi Paulina Krupa, konserwator pracująca u franciszkanów. Piaskowiec nieco zeszlifowano, zostanie jeszcze zaimpregnowany, będzie miał warstwę zabezpieczającą.

W trakcie prac remontowych w kruchcie, w magazynie w obrębie wejścia do klasztoru od strony pl. Wszystkich Świętych, dokonano ciekawego odkrycia. Znaleziono dwie rzeźby autorstwa Franciszka Wyspiańskiego (są sygnowane), ojca Stanisława Wyspiańskiego. Zostały wykonane w wapieniu pińczowskim. Są w złym stanie. Prawdopodobnie jedna przedstawia Matkę Boską, a druga św. Jana. Istnieje jedno zdjęcie zdjęcie archiwalne, na którym najprawdopodobniej są uwiecznione - zdjęcie jest niewyraźne, ale widoczny układ dłoni i pozy postaci mogą świadczyć o tym, że przedstawia właśnie te rzeźby. Wygląda na to, że były eksponowane w krużgankach – i tam też mają się teraz, po konserwacji, ponownie znaleźć.

Krużganki dotąd w większej części były niedostępne dla osób z zewnątrz. Natomiast po zakończeniu renowacji zakonnicy zaproszą turystów i zwiedzających na całe krużganki oraz otworzą je dla wystaw i koncertów.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Kraków. Ponad 30 mln zł na odnowę zabytków w 2019 roku - Dziennik Polski

Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska