Małopolska to nie tylko oscypek i obwarzanek. Foodies zaczynają odwiedzać nasz region. Wielka szansa na rozwój branży restauracyjnej

Małopolska ma ogromy potencjał jeśli chodzi o produkty regionalne, wielowiekowe tradycje kulinarne, rolnictwo ekologiczne i ofertę gastronomiczną. Mimo, iż większość osób zapytana o kulinarny symbol Małopolski w pierwszej kolejności wymieni krakowskiego obwarzanka i oscypek, tutejsza kuchnia ma do zaoferowania wiele niezwykłych smaków, a specjały poszczególnych subregionów są różnorodne i związane z bardzo odmiennymi tradycjami.

W Małopolsce odnajdziemy wpływ kuchni Łemkowskiej, Żydowskiej, Austriackiej, Wołoskiej. To prawdziwa eksplozja smaków, której poszukują turyści.

- Popularyzacja turystyki kulinarnej w Małopolsce przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulinarnego i tradycji lokalnej kuchni, chroniąc tym samym unikalne regionalne smaki przed zapomnieniem. Wszelkiego rodzaju inicjatywy podejmowane na różnym szczeblu, takie jak eventy kulinarne, warsztaty, pokazy przyczyniają się do osiągnięcia tego celu - wyjaśnia Iwona Gibas, Członek Zarządu Województwa Małopolskiego.

W województwie powstaje coraz więcej miejsc, gdzie można kupić produkty regionalne, tradycyjne i ekologiczne z regionu: lokalne targi, sklepy stacjonarne i internetowe. W Krakowie mamy: legendarny Kleparz, ale także Targ Pietruszkowy, Ekosfera Stara Piekarnia, Targ Wielkowiejski.

- Wzrost sprzedaży produktów wprost od producentów poprawia również lokalną sytuację gospodarczą - mówi Iwona Gibas i dodaje: - Pewnym ukoronowaniem działań na rzecz turystyki kulinarnej w Małopolsce było nadanie stolicy Małopolski tytułu Europejskiej Stolicy Kultury Gastronomicznej 2019 - Decyzją Europejskiej Akademii Gastronomicznej.

Jak wskazuje Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, w ostatnich latach najszybciej i najprężniej rozwijającą się gałęzią turystyki kulinarnej w Małopolsce jest enoturystyka. W Małopolsce funkcjonuje ponad 100 winnic. Większość z nich to małe rodzinne winnice.

- Wina powstające w tych winnicach są jednak unikatowe, robione ręcznie wg własnych receptur, co oznacza dużą różnorodność smaku. Winnice organizują szereg atrakcji stając się ośrodkami turystycznymi. Powszechne są degustacje komentowane, warsztaty kulinarne, zwiedzanie winnic, udział w winobraniu, eventy w winnicach, wszystko kręci się tu wokół wina - mówi Iwona Gibas.

Najbardziej popularne inicjatywy to Małopolski Szlak Winny, Enotarnowskie czy Stowarzyszenie Winiarzy Jury Krakowskiej.

Gotowym kulinarnym produktem turystycznym są szlaki tematyczne np. Szlak Oscypkowy, gdzie można poznać tradycyjne metody produkcji sera: oscypka, bryndzy, redykołki, bundza, wziąć udział w degustacji i zakupie wyrobów, Szlak Śliwkowy, Szlak Miodny, Rowerowy Szlak Karpia – rowerowy szlak historycznego zagłębia hodowli karpia, oznaczono z miejscami związanymi z gospodarką karpiową, prowadzoną na tym terenie od XIII w., Szlak Wód Mineralnych które wyróżniają Małopolskę na tle innych regionów.

- W regionie pojawia się coraz więcej miejsc, atrakcji turystycznych, muzeów skupionych na dziedzictwie kulinarnym, poszczególnych produktach i tradycjach. Wizyta w takich miejscach jak Żywe Muzeum Obwarzanka, Muzeum Pszczelarstwa i Skansen Pszczelarski w Stróżach, Muzeum Oscypka, Muzeum Karpia pobudzają wyobraźnię i apetyt turystów - wylicza UMWM.

Iwona Gibas tłumaczy: - Samorząd Województwa Małopolskiego zauważa ogromny wzrost zainteresowania turystyką kulinarną i ekoturystyką dlatego też w tym roku, od wiosny - aż do późnej jesieni prowadzimy kampanię informacyjno-promocyjną pod hasłem Małopolska - zasmakuj w podróży!, która porządkuje i kataloguje informacje i treści dotyczące kulinariów i turystyki kulinarnej.

- Małopolską turystykę kulinarną musimy podzielić według dwóch kwestii. Z jednej strony mamy bardzo mocny akcent związany z tradycjami, czyli folklor, za którym również idą kulinaria i bardzo aktywna działalność w tym zakresie małopolskich kół gospodyń wiejskich. Trzeba tu wspomnieć o bardzo mocnej rywalizacji lokalnych gospodyń, udział w organizowanych konkursach na szczeblach gminnych, powiatowych czy też wojewódzkich jak np. Małopolski Festiwal Smaku. To wszystko powoduje znaczne podniesienie jakości, nowe pomysły oczywiście tworzone w oparciu o tradycje – mówi Grzegorz Biedroń, Prezes Małopolskiej Organizacji Turystycznej.

Właśnie Małopolski Festiwal Smaku jest największym wydarzaniem kulinarnym, które przyczynia się do promocji lokalnych tradycji kulinarnych. To jedna z najstarszych cyklicznych imprez plenerowych w kraju. Plenerowe miasteczko festiwalowe każdego roku odwiedza kilka różnych lokalizacji w Małopolsce, począwszy od dużych miast, po mniejsze miejscowości. Nie brakuje tu pokazów kulinarnych, degustacji prowadzonych przez znanych kucharzy, ekspertów, a także stoisk lokalnych wystawców i prezentację umiejętności kulinarnych kół gospodyń wiejskich.

- Od lat organizowanych jest również wiele wydarzeń i świąt kulinarnych związanych z promocją produktu regionalnego. Do najbardziej popularnych należą Święto Fasoli w Zakliczynie, Święto Kwitnącej Jabłoni, Święto Czosnku w Prandocinie, Krakowskie Miodobranie, Święto Kapusty w Charsznicy, Święto Grzyba w Borzęcinie, w bardziej nowoczesnej odsłonie krakowski Art. Food Bazar i Najedzeni Fest i wiele innych tego typu wydarzeń - dodaje Iwona Gibas.

- Małopolska turystyka kulinarna to również oferta dla turystów krajowych, jak również zagranicznych, która jest związana szczególnie z Krakowem, głównie Starym Miastem, choć nie tylko, jednak w tej częściach Krakowa jest doskonale rozwinięta i nie brakuje tu restauracji, które eksperymentują w oparciu o polską kuchnię. Oczywiście są też restauracje, które przygotowują swoje menu bazując na przepisach, np. włoskich i wydają świetne dania. Z naszego punktu widzenia jednak jest ważne, aby eksponować naszą polską kuchnię, czy też konkretnie - małopolską kuchnię – dodaje Grzegorz Biedroń.

Polska Organizacja Turystyczna wspólnie z miastem Kraków i Małopolską Organizacją Turystyczną m.in. wspiera i dofinansowuje wizyty ze strony ekspertów, którzy do Małopolski przybywają i oceniają tutejsze restauracje.

- Te wizyty trwają cały czas i na pewno będą dawały efekty w postaci kolejnych gwiazdek Michelin, a już dwiema w tym momencie może się poszczycić restauracja Bottiglieria 1881 w Krakowie - dodaje prezes MOT.

Jak wiadomo, już jedna gwiazdka oznacza, że mamy do czynienia z miejscem, gdzie używa się najwyższej jakości produktów do tworzenia zbalansowanych, zazwyczaj skomplikowanych technicznie i dopracowanych wizualnie dań. Takie odznaczenie posiadają dwie restauracje w Polsce - poznańska Muga i warszawska Nuta. Krakowska Bottiglieria 1881 pierwszą gwiazdkę zdobyła w 2020r, jako pierwsza w Krakowie.

Zaś zdobycie drugiej gwiazdki jest znacznie trudniejsze. Inspektorzy Michelin mówią, że takowe są przeznaczone wyłącznie dla wyjątkowych osobowości kulinarnych, których dania są niezwykle przemyślane, dopracowane i inspirujące. Drugą gwiazdkę Bottiglieria 1881 zdobyła w czerwcu 2023r.

- Nigdy nie gotowałem dla gwiazdek. Uważam, że we wszystko co się robi trzeba wkładać wysiłek i jeśli włoży się go wystarczająco dużo to nagrody przyjdą same. Czy trud jest wielki? Myślę, że tak. Generalnie praca kucharza to bardzo ciężka fizyczna praca. Pracujemy 5 dni w tygodniu i większość z nas przychodzi do restauracji rano, a wychodzi w okolicach północy - mówi nam Przemysław Klima, szef kuchni w Bottiglierii.

Jak sam wskazuje, jego kuchnia to unowocześnione przepisy jego babci.

- Prawdopodobnie właśnie to ujęło inspektorów Michelin - nasze gotowanie jest szczere, nawiązujące do krakowskich tradycji, używające lokalnych produktów - dodaje.

Szef kuchni w Bottiglierii studzi jednak nieco emocje i mówi: - Póki co jesteśmy stosunkowo mało interesującym kulinarnie miastem gdzieś między Wiedniem a Kopenhagą, które stosunkowo rzadko, w porównaniu z np. wcześniej wspomnianymi jest kulinarną destynacją samą w sobie. Sam za siebie mówi fakt, że w Krakowie jest jedna restauracja z dwoma gwiazdkami i to koniec, podczas gdy w Berlinie restauracji z jedną gwiazdką jest 15, z dwoma gwiazdkami 3 oraz jedna posiada najwyższe, niezwykle trudne do zdobycia wyróżnienie trzech gwiazdek. Kraków i Małopolska są w najlepszym wypadku na samym początku tej drogi. Nie możemy się póki co pochwalić bardzo wysokim poziomem. Mamy mnóstwo restauracji przeciętnych a bardzo mało takich, w których dzieją się rzeczy wyjątkowe, które mogłyby przyciągnąć do Krakowa foodiesów - wyjaśnia.

Co Polacy sądzą o programie Przyjazne Osiedle - sonda