https://gazetakrakowska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Matki Boskiej Zielnej obchodzimy nie tylko w Polsce

Marcin Obara
15 sierpnia święto Matki Boskiej Zielnej. O jego genezie rozmawiamy z dr. Janem Witoldem Suligą, antropologiem i etnologiem.

Skąd wzięło się określanie święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny 15 VIII dniem Matki Boskiej Zielnej?
Samo wniebowzięcie wiąże się z dogmatem ustanowionym w VII wieku, zgodnie z którym Maryja została wzięta do nieba z ciałem i duszą. W Kościele katolickim wzięli ją aniołowie, w prawosławiu przyszedł po nią sam Jezus. Z ziołami wiążą się pewna średniowieczna legenda. Mówi ona, że gdy apostołowie przyszli zobaczyć grób Maryi, wewnątrz nie zastali ciała, a kwitnące kwiaty i zioła, które pięknie pachniały.

Czyli święcenie ziół to wiara w legendę?
Nie. Dogmat wniebowzięcia nałożył się na inne, przedchrześcijańskie wierzenia. W połowie sierpnia w Grecji obchodzono święto Diany, matki plonów. Słowianie mieli zaś święto Mokoszy. Te święta związane z plonami, burzą, piorunami, nałożyły się na religię chrześcijańską.

To święto typowo katolickie?
Obchodzone jest też np. w prawosławiu. I znane jest nie tylko w Polsce, choć w innych krajach ma różne nazwy. W Czechach jest to święto Matki Boskiej Korzennej, w Niemczech Żytniej lub Kwietnej. Jest nawet taki opis kronikarza niemieckiego, który relacjonuje uroczystość przy figurze Świętowita w Arkonie. Wierni przynosili tam wieńce z ziół i plonów. Gdy udało im się zakryć nimi księdza, oznaczało to, że następny rok będzie obfity w plony.

W Polsce także tego dnia przynosi się do kościoła wianki.
To zależy gdzie. Pani jest z południa i tam, podobnie jak na Wschodzie, są to wianki. W Polsce centralnej przynosi się bukiety. Powinny w nich być zioła, m.in. macierzanka, kopytnik oraz zboże. Kiedyś wierzono, że te poświęcone w kościele zioła i kwiaty mają cudowną moc. Wierzono, że odstraszają one pioruny oraz chronią plony. Wieszano je w oknach, zanoszono na pola albo palono część wianka w piecu, aby dym chronił przed złymi mocami. Z ziół robiono też wywar, który miał być lekiem na wiele chorób.

W okolicach 15 sierpnia obchodzone są też dożynki.

Wieńce dożynkowe są jednak bardziej świeckie. Co ważne, mają źdźbła zboża z ziarnem, co symbolizuje płodność. Te na Matki Boskiej Zielnej powinny być wyłuskane.
Obchody Święta Wojska Polskiego również 15 sierpnia to przypadek?
Data zbiega się z rocznicą zwycięskiej bitwy warszawskiej w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. To tzw. cud nad Wisłą.

Rozmawiała Magdalena Stokłosa

Zobacz zdjęcia ślicznych Małopolanek! Wybierz z nami Miss Lata Małopolski 2011!

Głosuj na najlepsze schronisko Małopolski

Mieszkania Kraków. Zobacz nowy serwis

Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!

Komentarze 9

Komentowanie zostało tymczasowo wyłączone.

Podaj powód zgłoszenia

P
Poganin, ale taki rzetelny
Matki Bożej Zielnej jest ewidentnie pogańskim świętem związanym z kultem Matki Ziemi, nie mniej twierdzenie przez etnologa, że było to święto Mokoszy świadczy o tym etnologu nie najlepiej. Kult Mokoszy jest silnie poświadczony na Rusi, na terenach polskich mamy słaby trop w postaci nazwy miejscowości Mokoszyn. Archetyp Matki Ziemi odnajdujemy jednak u Leli, której kult na terenie Polski został opisany przez Łukasz z Koźmina Wielkiego, a także pośrednio przetrwał w obrzędowości Zielonych Świąt.
K
Krakus rod@wity
Pielgrzymki dziękczynne do Pani Częstochowskiej w dniu 15 sierpnia za zwycięstwo nad Armią Czerwoną to obraza ludzi myślących!
Ave.
K
Krakus rod@wity
Moim zdaniem: dwa święta w jednm dniu świeckie i kościelne to jaskrawa idoktrynacja religią Kościoła papieskiego! To tak jakby siła boska odniosła zwycięstwo, a nie mądrość dowóców, odwaga żołnierzy i inne!
Prponuje aby cudotwórcy sięgneli do realnej historii.
Ave.
M
Mala Polanka
Wiec pan etnograf ma racje
S
Staszek
Pogryziona - ale się wysiliła! Wyjaśnij nam, czy to ma byc dowcipne, czy tlko jest wizytówką Twojej kultury?
M
ManHattan
W Bułgarii w cerkwi też widziałem święcenie zbóż i ziół w tym czasie. Dodatkowo, wzdłuż świątyni był ustawiony stół, a na nim owoce, pieczywo oraz chyba warzywa. Liturgia była bardzo piękna i uroczysta - jak to w prawosławiu.
t
troputy
Matke Maryje wzial do nieba osobiscie Pan Jezus bo zostala pogryziona przez Nigeryjczyka jak se szla
na spacer i w ten sposob zostala uratowana przed skutkami pogryzienia ktore sa oczywiste i wszyscy o nich wiedza.
e
etnograf
chyba pan doktor pomylił święta - wianki z ziół w niektórych regionach święci się w kościele, ale z okazji zakończenia oktawy tzw "bożego ciała", natomiast na 15 sierpnia katolicy święcą raczej wyłącznie bukiety.
N
Nemesis
Jak to nałożyły się na "Te święta związane z plonami, burzą, piorunami, nałożyły się na religię chrześcijańską" raczej odwrotnie to religia chrześcijańska tradycyjnie zawłaszczyła inne wcześniej obchodzone świeto.
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska