Mieszkańcy drżą o przyszłość swoich domów i Wzgórza Kaim. Zostało zabudowane, osuwa się ziemia

FLESZ - Mniej plastiku na owocach i warzywach

Wzgórze Kaim znajduje się na granicy Krakowa oraz Wieliczki. Na jego szczycie ulokowany został pomnik, który upamiętnia odparcie podczas I wojny światowej (6 grudnia 1914 r.) przez armię austro-węgierską ofensywy wojsk rosyjskich, chcących zdobyć Kraków.

Od kilku lat pisaliśmy na naszych łamach, że wzniesienie jest coraz bardziej zabudowywane przez deweloperów, a domy stawiane są coraz bliżej monumentu. Najgorzej sytuacja wygląda po stronie Wieliczki, gdzie ostatnio doszło do bardzo groźnie wyglądającej sytuacji.

Między budynkami przy ulicy Winnickiej, które powstały w rejonie pomnika, a tymi u stóp wzniesienia, osunęła się skarpa. Za obie inwestycje odpowiada ten sam deweloper. Byliśmy na miejscu: okazuje się, że ziemia zawaliła się na garaże mieszkańców.

Lokalni aktywiści z Wieliczki nie mają wątpliwości, że źródeł problemu należy upatrywać w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w którym władze gminy przeznaczyły stromy, historyczny teren wzgórza pod zabudowę mieszkaniową. - Do 2017 roku na wzgórzu był las, który "zbroił" skarpę oraz zatrzymywał i chłonął wody deszczowe. Kiedy go wycięto, sprawa została nagłośniona, a władze Wieliczki obiecywały wykupienie terenów i zapewnienie dojścia do pomnika. Nic z tego nie wyszło - mówi Bartłomiej Krzych ze Stowarzyszenia Otwarta Wieliczka.

Osiedle przy ulicy Winnickiej budowała spółka JL Development. Z informacji podanych na stronie internetowej firmy wynika, że jej siedziba znajduje się przy ulicy Długiej w Wieliczce. Gdy podjechaliśmy pod wskazany adres, okazało się, że znajduje się tam zrujnowany budynek. W pobliżu spotkaliśmy pracownika spółki, który akurat przyjechał na pobliską budowę. Nie chciał udzielać oficjalnych informacji, odesłał do swojego przełożonego, który ostatecznie nie chciał wypowiedzieć się pod nazwiskiem. Jego zdaniem do osunięcia się ziemi doszło na skutek zaniedbań, za które przedstawiciele firmy jednak nie odpowiadają.

- W mojej ocenie, a także według sporządzonych opinii (geolog, architekci), do osunięcia doszło na skutek nieopróżniania zbiorników zewnętrznej kanalizacji deszczowej. Szczelnie zamykane zbiorniki powinny być regularnie opróżniane przez firmę asenizacyjną. O obowiązku tym wiedzieli zarówno zarządca, jak i współwłaściciele - informuje nas prezes zarządu spółki JL Development.

Twierdzi, że zbiorniki nie były opróżniane od 2019 r., czyli od momentu przekazania przez dewelopera mieszkań ich właścicielom. - Spowodowało to stałe napełnianie wodą kanalizacji deszczowej i drenażu - wykonanego za murem oporowym - stanowiącym jednocześnie ścianę garażu, a tym samym nawadniało skarpę - zamiast ją osuszać - wyjaśnia firma.

Według dewelopera namoknięcie skarpy oraz zmniejszanie powierzchni biologicznie czynnej przez właścicieli lokali (np. układanie tarasów z kostki brukowej) doprowadziło do osuwania się skarpy. Mieszkańcy nie zgadzają się z zarzutami dewelopera. Twierdzą, że to on, wykonując w górnej części osiedla nasypy pod ogródki, obciążył w ten sposób skarpę.

- Ciągle mamy do czynienia z przerzucaniem winy na mieszkańców, a my się do niej absolutnie nie poczuwamy - tłumaczy lokator, który chce pozostać anonimowy.

Rozmawiamy z Piotrem Stryjakiem, który od lipca br. mieszka na wyżej położonym osiedlu. Jego zdaniem sytuacja już na pierwszy rzut oka jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia i życia mieszkańców oraz stabilności budynków. - Nie chcę ferować wyroków, ale jako rzeczoznawca techniczny, dysponując wiedzą w temacie odwadniania budynków, mam podejrzenia, że skarpa posiada jakieś ukryte wady, które doprowadziły do jej osunięcia - mówi.

Jego zdaniem przy dalszym osuwaniu się skarpy budynki mieszkalne dolnego jak i górnego osiedla mogą zostać nawet wyłączone z użytkowania. - To może oznaczać przymusowe wysiedlenie mieszkańców z zakupionych przez nas mieszkań przez PINB - dodaje Stryjak.

Mieszkający na osiedlu nie wierzą w to, że źródłem problemu był brak opróżniania zbiorników. - Znajdują się ponad 30 metrów poniżej miejsca, w którym doszło do naruszenia skarpy. Niemożliwe, aby wylewająca się z nich woda uszkodziła skarpę kilkadziesiąt metrów wyżej - twierdzą mieszkańcy. Wodę ze zbiorników regularnie wykorzystują do podlewania zieleni.

Wskazują ponadto, że w miejscu osunięcia się ziemi - zgodnie z projektem budowlanym osiedla - do jakiego mieli wgląd, powinien zostać wybudowany mur oporowy, który ostatecznie według ich informacji nie powstał. Deweloper twierdzi, że nie był przewidziany mur oporowy (z wyjątkiem tylnej ściany garażu), tylko odwodnienie, które zostało wykonane.

O sprawie osuwania się ziemi dowiedział się już wielicki nadzór budowlany. Agata Kowalik z Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego twierdzi, że prowadzone są "czynności wyjaśniająco-kontrolne". Na razie przeprowadzono inspekcję. Z kolei na 5 października przewidziana jest kontrola, podczas której sprawdzany ma być stan garaży, na które osunęła się ziemia. Jej wynik będzie "podstawą do ewentualnego wszczęcia postępowania".

Zdaniem PINB nie można mówić na razie o katastrofie budowlanej.

Niezależnie od działań nadzoru budowlanego oględziny skarpy przeprowadził ostatnio inżynier kontruktor Maciej Żmuda z firmy GeKon (działa w branży geoinżynierskiej). Zajmuje się m.in. tematem osuwisk. Żmuda zauważył kilka błędów, do jakich doszło przy okazji budowy osiedla. - Prawdopodobnie to one sprawiły, że doszło do osunięcia się ziemi - i to nie pierwszego. Przede wszystkim zauważyłem, że brak jest odwodnienia korony skarpy. Teren jest tak ukształtowany, że woda deszczowa spływała akurat w to miejsce, w którym doszło do ruchu masowego - tłumaczy Żmuda.

Jego zdaniem inżynierskich wątpliwości oraz pytań jest dużo więcej. - Na wiele nie znam jeszcze na ten moment odpowiedzi. Dlatego nie chcę wydawać ostatecznej opinii na temat tego, dlaczego faktycznie doszło do osunięcia się ziemi. Będę prowadził kolejne analizy. Konieczne jest przeprowadzenie badań geotechnicznych podłoża - dopowiada Żmuda.

Deweloper zapewnia, że budowa została realizowana zgodnie z ostatecznym pozwoleniem na budowę. - Wydanie pozwolenia na budowę poprzedzały wnikliwe badania geologiczne, które potwierdziły stateczność skarpy. Podczas realizacji inwestycji opróżnialiśmy wszystkie zbiorniki oraz dbaliśmy o czystość w drenach, co pozwalało na utrzymanie skarpy w dobrym stanie - twierdzi przedstawiciel firmy. Zaproponował zarządcom wspólnot mieszkaniowych spotkanie, na którym mają zostać wyjaśnione wszelkie wątpliwości. Kontaktowaliśmy się z jednym z zarządców: nie odebrał telefonu i nie odpisał na zadane mailem pytania.

Lokatorzy twierdzą, że z ogromną determinacją zamierzają walczyć o uratowanie swoich mieszkań. - Jako mieszkańcy połączyliśmy siły. Chcemy wiedzieć, kto ponosi winę. Opinię przygotują dla nas specjaliści konstruktorzy budownictwa specjalnego z AGH w Krakowie. To pozwoli nam otrzymać odpowiedź, w jakim stanie znajduje się skarpa - mówi Piotr Stryjak.

Problem z osuwaniem się ziemi nie występuje w przypadku krakowskiej części Wzgórza Kaim: ponieważ istniejąca zabudowa i drogi znajdują się jedynie po jego łagodnej, wschodniej stronie. - Sam szczyt oraz stoki północny i zachodni w obowiązującym planie miejscowym przeznaczone są pod zieleń parkową, las lub tereny rolnicze - tłumaczą w UMK.