Prestiżowe Nagrody Nobla trafią w ręce Polaków?

WIDEO: Trzy Szybkie

Związany z brytyjskim Uniwersytetem Oksfordzkim prof. Artur Ekert już dziś może zostać drugim po Marii Skłodowskiej-Curie polskim laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Informację o tym, że jest on wymieniany w gronie kandydatów do tego prestiżowego wyróżnienia podała szwedzka agencja informacyjna TT, powołując się na zestawienie amerykańskiej firmy Clarivate Analytics.

Według niej prof. Ekert został doceniony przez komitet noblowski za swoją pracę nad kryptografią kwantową, czyli szyfrowaniem przekazywanych informacji. A jego konkurentem w walce o nagrodę i 9 mln szwedzkich koron (ok. 3,2 mln zł) ma być Amerykanin Tony Heinz z Uniwersytetu Stanforda, który bada działania nanomateriałów.

- Kolejka jest długa, a w niej wielu, którym bardziej się to należy niż mnie, tak więc nie liczę na żadną nagrodę - komentuje pojawiające się doniesienia prof. Artur Ekert. - Znam kilku takich, którzy zrujnowali sobie życie czekając na telefon ze Sztokholmu, wiec lepiej nie brać tych wszystkich analiz i przewidywań na poważnie - dodaje.

Kim jest Polak wymieniany w gronie faworytów fizycznego Nobla? 58- letni prof. Ekert należy do grona najczęściej cytowanych fizyków na świecie. Urodził się we Wrocławiu, a maturę zdawał na Podkarpaciu. Jest absolwentem rzeszowskiego IV LO im. Mikołaja Kopernika. - Artura uczył fizyki nieżyjący już prof. Józef Zawadzki. Dzięki niemu wystartował on w olimpiadzie fizycznej i został jej laureatem - wspomina Danuta Stępień, dyrektor IV LO. - Był skromnym uczniem, tak jak teraz jest skromny profesorem. Nie lubi, żeby go tytułować wybitnym. Jego żona i mój zięć to rodzeństwo, więc spotykamy się często przy okazji świąt i zawsze życzę mu zdobycia Nobla dla IV liceum - opowiada dyr. Stępień.

Dyplom fizyka prof. Ekert zdobył na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1985 r. obronił pracę magisterską na ówczesnym Wydziale Matematyki i Fizyki. Po studiach swoją karierę naukową związał z Uniwersytetem Oksfordzkim. Jego zainteresowana badawcze są skoncentrowane wokół kryptografii kwantowej. Za swoje prace z tego zakresu został już uhonorowany Medalem Maxwella przyznawanym przez organizację Institute of Physics oraz Medalem Hughesa wręczanym przez angielskie towarzystwo naukowe Royal Society.

Prof. Ekert to nie jedyny polski kandydat do Nobla. Według bukmacherów spore szanse na wyróżnienie w dziedzinie literatury ma Olga Tokarczuk. W zestawieniu opublikowanym przez amerykański portal Literary Hub pisarka znajduje się w pierwszej dziesiątce kandydatów do tego prestiżowego lauru. Porównywarka zakładów Nicer Odds umieszcza ją nawet w pierwszej trójce. Szanse Tokarczuk są tym większe, że tym razem Komitet Noblowski wręczy nie jedną, a dwie nagrody z zakresu literatury: za obecny i ubiegły rok. W 2018 r., ze względu na skandal seksualny, który wybuchł w Akademii Szwedzkiej, nagrody nie przyznano.

Faworytką w obu zestawieniach jest Kanadyjka Anne Carson, a kolejne miejsce zajmuje pochodząca z Gwadelupy Maryse Conde. Taka feminizacja to w przypadku Nagrody Nobla zjawisko niezwykłe: na dotychczasowych 114 laureatów tylko 14 było kobietami. Na giełdzie nazwisk pojawiają się też Haruki Murakami, Margaret Atwood, Milan Kundera i George R.R.Martin.

Do kogo trafi literacki Nobel dowiemy się w czwartek. W poniedziałek poznaliśmy za to laureata w dziedzinie medycyny. Wyróżnienie otrzymało troje naukowców: Brytyjczyk Sir Peter J. Ratcliffe oraz Amerykanie William G. Kaelin Jr i Gregg L. Semenza. Zostali oni nagrodzeni za prace dotyczące reakcji komórek ludzkich na tlen i jego braki. Odkrycie szczegółów takich procesów daje szansę na stworzenie nowych metod leczenia anemii, nowotworów i szeregu innych chorób.
Współpraca: Aleksandra Suława, Jerzy Leniart