Spis treści
Nowoczesne maszyny są na ogół bezpieczniejsze, bo przede wszystkim sprawne, jednak one również wymagają zachowania ostrożności i prawidłowej obsługi. W przeciwnym razie może dość do wypadku. Takich zdarzeń w I kwartale 2023 r. zgłoszono do KRUS 2 839.
Ponad połowa przypadków, w których przyznano odszkodowania, dotyczy upadków (50,7 proc.), dalej jest uderzenie, przygniecenie, pogryzienie przez zwierzęta (12,2 proc.), pochwycenie i uderzenie przez części ruchome maszyn i urządzeń (0,5 proc.), inne zdarzenia (9 proc.)
Będą zmiany w zasadach bhp w rolnictwie
Po 25 latach od wejścia w życie wciąż obowiązujących wytycznych, czas na uaktualnienie przepisów dotyczących bezpiecznej i higienicznej pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w pracach rolniczych i melioracyjnych. 14 czerwca w Rządowym Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie. Jest na etapie konsultacji.
W uzasadnieniu projektu zauważono, że obowiązujące rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 12 stycznia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie, dotyczy obsługi maszyn i urządzeń, które często nie są już stosowane lub są stosowane w rolnictwie bardzo rzadko.
W zredagowanych wówczas wytycznych trudno szukać zaleceń dla korzystania z robotów udojowych, owijarek do siana czy agregatów uprawowych. Rozwój technologiczny i wypieranie jednych rozwiązań i maszyn tymi nowymi, wymaga zmian również w przepisach.
Zasady bezpiecznej pracy rolnika w przepisach z 2023 roku
Resort rolnictwa proponuje zastąpienie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 1998 r. nowymi regulacjami prawnymi. W projekcie rozporządzenia proponuje się doprecyzowanie regulacji w zakresie:
- instruktażu stanowiskowego z zakresu bhp;
- przebywania osób na pomostach technologicznych maszyn rolniczych;
- kontroli stanu układu pneumatycznego i hydraulicznego przed uruchomieniem samojezdnego sprzętu rolniczego;
- niedopuszczalnych czynności podczas użytkowania maszyn rolniczych;
- pracy z agregatami uprawowymi;
- użytkowania rozsiewaczy nawozów.
W rozporządzeniu pojawiają się czynności niedopuszczalne w czasie pracy rozsiewacza nawozów, takie jak przegarnianie nawozu w skrzyni czy rozsiewanie nawozu, jeżeli w strefie działania rozsiewacza przebywają osoby postronne.
Przykładowe wytyczne bhp z projektu rozporządzenia:
- W kabinie operatora samojezdnego sprzętu rolniczego i melioracyjnego może przebywać tylko osoba obsługująca ten sprzęt, chyba że instrukcja obsługi przewiduje co innego.
- Podczas pracy maszyn stosowanych do produkcji rolnej nie rozgarnia się ręką ziarna i nasion w skrzyni nasiennej siewnika; nie wchodzi się i schodzi z pomostów technologicznych maszyn.
- Nie agreguje się maszyn lub narzędzi rolniczych stosowanych do produkcji roślinnej z ciągnikami rolniczymi innymi niż przewiduje to producent tych maszyn lub urządzeń.
- W odniesieniu do agregatów zapisano, że nie wykonuje się pracy przy otwartych osłonach mechanizmów i elementów napędowych.
- Nie dokonuje się mechanicznego załadunku nawozów przy użyciu ładowacza uniwersalnego, jeżeli w strefie jego działania znajdują się osoby postronne.
- Rozrzutnik obornika wyposaża się w siatkę umieszczoną na przedniej burcie skrzyni ładunkowej zabezpieczającą operatora ciągnika przed ewentualnym uderzeniem go twardym materiałem w czasie pracy rozrzutnika.
W stosunku do aktualnie obowiązującego rozporządzenia doregulowano przepisy m.in.:
1) dotyczące przeprowadzania instruktażu stanowiskowego z zakresu bhp – zgodnie z § 3 projektu samojezdne i stacjonarne maszyny rolnicze i melioracyjne mogą obsługiwać osoby, które zostały zapoznane przez osobę kierującą pracownikami lub pracodawcę z instrukcją obsługi takich maszyn oraz innymi przepisami w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowanymi przy obsłudze tych maszyn;
2) w zakresie przebywania osób na pomostach technologicznych maszyn rolniczych – zgodnie z § 7 projektu osoby obsługujące maszyny stosowane w rolnictwie, mogą przebywać na pomostach technologicznych tylko wtedy, gdy zezwala na to instrukcja obsługi danej maszyny;
3) nakazujące kontrolę stanu układu pneumatycznego i hydraulicznego oraz innego układu, zespołu lub instalacji, jeżeli przewiduje to instrukcja obsługi przed uruchomieniem samojezdnego sprzętu rolniczego.
