Działania Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski oraz Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP na rzecz poprawy bezpieczeństwa Polski, w związku z nową ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej
13 marca br. w Warszawie, pod patronatem Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP– największej w Polsce organizacji samorządu terytorialnego, skupiającej w 20 regionalnych związkach 1000 gmin, powiatów i województw – odbyła się Międzynarodowa Konferencja KOC 2025 – KONGRES OBRONY CYWILNEJ.
Konferencję otworzyli: Tomasz Siemoniak – Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Koordynator Służb Specjalnych, Szymon Hołownia – Marszałek Sejmu RP oraz Marcin Kierwiński – Minister, Członek Rady Ministrów.
Wystąpienia wprowadzające wygłosili m.in.: Bronisław Komorowski – Prezydent RP w latach 2010-2015 oraz Waldemar Pawlak – Senator, Prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP.
Konferencja KOC 2025, zorganizowana przez Zarząd Targów Warszawskich, wpisuje się w kontekst nowej ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej oraz trwających prac nad jej implementacją i budową systemu obrony cywilnej w Polsce. Istotną rolę w tych procesach odgrywają samorządy terytorialne.
W ramach czterech sesji tematycznych eksperci omówili modernizację infrastruktury ochronnej, systemy powiadamiania, rolę samorządów i organizacji pozarządowych oraz finansowanie zadań ochrony ludności. Szczególny nacisk położono na współpracę między instytucjami rządowymi a samorządem terytorialnym oraz edukację społeczeństwa w zakresie reagowania kryzysowego.
Kazimierz Barczyk, Przewodniczący Federacji z siedzibą w Krakowie i jednocześnie radny Województwa Małopolskiego, uczestniczył w panelu „Rola Samorządów Terytorialnych i NGO w Systemie Ochrony Ludności”. Moderatorem panelu był Krzysztof Jaworski z Instytutu Bezpieczeństwa i Rozwoju Międzynarodowego. W debacie wzięli udział również: Jacek Brzozowski – Wojewoda Podlaski, Eugeniusz Grzeszczak – Łowczy Krajowy Polskiego Związku Łowieckiego, Agnieszka Kordalewska – Prezes Zarządu Fundacji Gotowi.org, Krzysztof Kosiński – Prezydent Ciechanowa, Krzysztof Tuduj – Poseł RP oraz Kuba Wygnański – Prezes Zarządu Fundacji Stocznia.
X Europejski Kongres Samorządów
W dniach 3-4 marca 2025 r. Kazimierz Barczyk, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski, wziął udział w X Europejskim Kongresie Samorządów, nad którym patronat objęła Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP. Kongres organizowany jest przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich.
Kazimierz Barczyk był moderatorem panelu „Samorządy wobec zagrożenia wojną i sytuacjami kryzysowymi”.
Wprowadzenie do panelu wygłosił prof. Jerzy Buzek – Premier RP w latach 1997-2001.
W panelu uczestniczyli: Marek Budzisz – Senior Fellow w Strategy & Future, Krzysztof Kosiński – Prezydent Ciechanowa i Wiceprezes Związku Miast Polskich, gen. Waldemar Skrzypczak – b. Dowódca Wojsk Lądowych oraz dr Krzysztof Szulborski – Przewodniczący Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Burmistrz Miłakowa.
Wypowiedź Kazimierza Barczyka wprowadzająca do panelu:
Serdecznie witam wszystkich uczestników panelu „Samorządy wobec zagrożenia wojną i sytuacjami kryzysowymi” – tematu niezwykle ważnego i aktualnego, który staje się jednym z kluczowych wyzwań współczesnych jednostek samorządowych. Nasza debata to kontynuacja szerokiej dyskusji na temat systemu obrony Rzeczypospolitej, którą zainicjowałem podczas zorganizowanego w listopadzie ub. roku przez Federację Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP I Ogólnopolskiego Kongresu „System Obrony Rzeczypospolitej. Bezpieczna Polska i Obywatele”. Było to wydarzenie bezprecedensowe, w którym wzięło udział 2000 uczestników, w tym najwyżsi przedstawiciele rządu, samorządów, wojska, służb ratowniczych oraz organizacji pozarządowych. Pełny zapis wideo Kongresu dostępny jest na stronie www.badzgotow.pl.
W kontekście współczesnych zagrożeń – od konfliktów zbrojnych, przez klęski żywiołowe, po kryzysy energetyczne i epidemiologiczne – rola samorządów jest kluczowa. To one są najbliżej obywateli i to one ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za zapewnienie ciągłości funkcjonowania podstawowych usług publicznych. Samorządy stanowią pierwszą linię reakcji w sytuacjach kryzysowych i to na nich w dużej mierze opiera się system zarządzania kryzysowego.
Wydarzenia ostatnich lat, w tym agresja Rosji na Ukrainę, pokazały nam, że zagrożenia militarne w Europie nie należą do przeszłości. Polska, będąca kluczowym państwem na wschodniej flance NATO, musi być przygotowana na każdy scenariusz. Nie chodzi tylko o zapewnienie bezpieczeństwa w tradycyjnym sensie militarnym, ale również o zdolność państwa i społeczeństwa do przetrwania oraz skutecznej adaptacji w obliczu kryzysu.
Dlatego tak istotne jest wzmocnienie struktur Obrony Cywilnej i systemów ratowniczych. Wymaga to inwestycji w rozwój lokalnych jednostek straży pożarnej (zarówno zawodowej, jak i ochotniczej), systemów szybkiego reagowania oraz koordynacji działań na poziomie regionalnym i krajowym. Równie istotna jest współpraca samorządów z wojskiem, organizacjami pozarządowymi i sektorem prywatnym, które mogą odegrać kluczową rolę w budowaniu odporności lokalnych społeczności.
Musimy zapewnić ciągłość usług komunalnych: funkcjonowanie zapasowych ujęć wody, zabezpieczenie stabilnych dostaw energii oraz organizacja skutecznego transportu publicznego, ochronę zdrowia. Kryzysy energetyczne, jakie dotknęły Europę w ostatnich latach, pokazują, jak istotne jest planowanie awaryjne i tworzenie mechanizmów pozwalających na funkcjonowanie miast i gmin nawet w ekstremalnych warunkach.
Na zaproszenie przewodniczącego Zygmunta Berdychowskiego Kazimierz Barczyk dołączył do Rady Programowej Europejskiego Kongresu Samorządów.
