Ruszył ranking smogowy gmin. Małopolska wypada słabo, bardzo mało wniosków

FLESZ - Gdzie najtaniej na wakacje?

O rankingu pisaliśmy w zeszłym tygodniu. Zgodnie z małopolską uchwałą antysmogową, do końca 2022 roku w naszym województwie powinno się wymienić wszystkie kotły na węgiel lub drewno, które nie spełniają żadnych norm emisyjnych. Podobne uchwały przyjmuje się w cały kraju. Wymiana kopciuchów idzie jednak bardzo topornie, stąd pomysł na specjalny ranking gmin, które składają najwięcej wniosków o dopłaty dla wymiany palenisk w ramach programu "Czyste Powietrze". Liderzy rankingu będą mogli liczyć na finansowe benefity. Ma to być forma mobilizacji do szybszej wymiany kopciuchów.

Ranking, na razie w wersji próbnej, obejmujący I kwartał 2021, wystartował 29 czerwca. Właściwy ranking obejmie okres od 1 kwietnia 2021 do 31 marca 2022. Dzięki rankingowi każdy mieszkaniec Polski może zobaczyć, ile wniosków na wymianę kopciuchów i docieplenie domów złożono w jego gminie. W tym celu PAS przygotował specjalną wyszukiwarkę, która dostępna jest na stronie organizacji pozarządowej.

Jak we wstępnym rankingu wypada Małopolska? Niestety nie najlepiej. W pierwszej setce gmin z największą liczbą złożonych wniosków o wymianę kopciucha i docieplenie domów (o pozycji gminy w rankingu decyduje wskaźnik, którego wartość wyznacza liczba wniosków złożonych z terenu danej gminy na 1000 budynków jednorodzinnych - red.) są tylko trzy gminy z Małopolski. Najwyżej, na 11. miejscu jest Igołomia-Wawrzeńczyce - 63 wnioski. Na 23. miejscu jest Chełmek (50 wniosków), a na 70. Pcim (43 wnioski). Liderami są gminy ze Śląska - w pierwszej dwudziestce jest aż 16 gmin z tego regionu.

Miliardy na "Czyste Powietrze"

Program "Czyste Powietrze", którego wartość szacuje się na ponad sto miliardów złotych, ma na celu wymianę nieefektywnych urządzeń grzewczych oraz przeprowadzenie termomodernizacji w trzech milionach budynków jednorodzinnych. Program wspiera wdrażanie uchwał antysmogowych, które zakazują użytkowania pozaklasowych urządzeń grzewczych. W najbliższych latach będzie konieczna wymiana 2,7 miliona domowych urządzeń grzewczych dla wypełnienia wymagań uchwał antysmogowych.

Opublikowany właśnie ranking oparty jest o liczbę wniosków złożonych w gminie i liczbę budynków jednorodzinnych. Ranking obejmuje aktywność gmin w pierwszym kwartale bieżącego roku (do dnia 31 marca). Ranking powstał przy współpracy NFOŚ, PAS i Banku Światowego. Jego celem jest motywowanie gmin do większej aktywności w zakresie zachęcania mieszkańców do wymiany kopciuchów, tym bardziej że aktywność od 1 kwietnia bieżącego roku do 31 marca 2022 r. będzie premiowana przez NFOŚ.

- Na bonusy dla najbardziej aktywnych gmin NFOŚ przeznaczy 16 milionów złotych – mówi wiceprezes NFOŚ, Paweł Mirowski. Warunkiem jest jednak podpisanie przez gminę umowy o współpracy przy "Czystym Powietrzu" z właściwym terytorialnie wojewódzkim funduszem ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Umowa taka daje gminie możliwość uzyskania do 30 tysięcy złotych na uruchomienie i prowadzenie punktu obsługi beneficjenta oraz uprawnia do skorzystania z nowych (wyższych) stawek od każdego złożonego wniosku o dofinansowanie (150 i 50 zł w zależności od rodzaju wniosku).

Opublikowany ranking jest więc rankingiem "przedstartowym", pokazującym jak gminy radziły sobie przed okresem, za który będą przyznawane bonusy (łącznie 16 milionów złotych będzie przyznanych za aktywność w okresie 1 kwietnia 2021 do 31 marca 2022 r.).

- Równie ważny jak bonusy jest prestiż. Myślę, że gminy będą dążyły do tego, żeby być w czołówce peletonu, a nie w jego ogonie – mówi lider Polskiego Alarmu Smogowego, Andrzej Guła.

Kolejny ranking, obejmujący drugi kwartał tego roku, brany będzie już pod uwagę przy udzielaniu bonusów dla najaktywniejszych gmin. Zostanie on opublikowany z początkiem września.

Docelowo ranking powinien opierać się o wynik zinwentaryzowanych kotłów do wymiany. Wkrótce będzie to możliwe, gdyż 1 lipca uruchamiana jest Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków, która będzie gromadzić informacje o wszystkich źródłach ciepła w budynkach.