Polityka muralowa Krakowa
Pod koniec roku 2021 Kraków ogłosił politykę muralową. Jej założenia od marca 2022 roku realizuje Zespół ds. Murali. Zespół opiniuje wnioski dotyczące inicjatyw modyfikacji murali już istniejących lub realizacji nowych propozycji na terenie Gminy Miejskiej Kraków. W 2022 r. zaopiniowano m.in. 13 wniosków na nowe realizacje (złożonych przez podmioty zewnętrzne) oraz wydano rekomendacje w sprawie ok. 20 już istniejących murali (na budynkach pozostających w zarządzie ZBK).
Polityka muralowa powstała w procesie współpracy miasta z kilkudziesięcioma artystami, kuratorami i badaczami murali, a także przedstawicielami poszczególnych jednostek miejskich. Wspólnie wypracowane zostały koncepcja i zasady działania Zespołu ds. Murali.
Interdyscyplinarny Zespół ds. Murali opiniuje wnioski dotyczące tworzenia nowych murali, ale też podejmuje decyzje w kwestiach murali już istniejących, pomaga w wyborze odpowiednich lokalizacji, w oparciu o związek tematyki muralu z miejscem i jego historią. Zespół prowadzi również powstającą bazę murali oraz wspiera miasto merytorycznie w kwestiach konserwatorskich, technicznych i administracyjnych. Zadaniem zespołu jest także promowanie dobrych standardów w powstawaniu murali, zapobiegając nadmiernej muralozie czy muralom reklamowym. Jednym z podstawowych założeń jest, by powstawały prace uznanych twórców, powstałe m.in. w wyniku konkursów czy festiwali.
Prowadzone działania umożliwią lepsze zarządzanie zasobem muralowym miasta, zapobieganie powstawaniu prac słabych jakościowo i technicznie, przeciwdziałanie nadprodukcji murali komercyjnych. Murale są istotnym elementem estetyki miasta, dbając o to, by projekty związane były z kontekstem miejsca, w którym powstają można odpowiednio kreować przestrzeń miasta.
Po co polityka muralowa?
"Murale pomagają w kreowaniu przestrzeni publicznej, wspierają wizerunek poszczególnych miejskich kwartałów, są często punktem odniesienia dla tworzenia się lokalnych tożsamości poprzez wydobywanie mikrohistorii i niewidocznych narracji. W istotny sposób przyczyniają się do estetyzacji przestrzeni publicznej, a jednocześnie pozwalają na wejście sztuki do szerokiej publiczności. Są też ważnym elementem procesów rewitalizacji przestrzeni miejskich i znakomitym pretekstem do uruchamiania procesów partycypacji społecznej.
Jednocześnie murale są też często nadużywaną formą w rozmaitych kontekstach: reklamowych, marketingowych, rocznicowych. Bywa, że namalowane przy okazji okazjonalnych grantów pozostają porzucone, tracą swoich opiekunów, a społeczność sąsiedzka wzywa miasto albo spółdzielnie mieszkaniowe do rewaloryzacji, rewitalizacji, albo w najgorszym wypadku usunięcia. Z obserwacji takich procesów powstała ‒ w toku wielomiesięcznych rozmów, warsztatów i konsultacji ‒ krakowska polityka muralowa." - tak argumentowało miasto powstanie zespołu.
